Cuộc chạm trán nổi tiếng
Trong một chuyến công tác ở vùng Alice Springs, Australia, sau khi hoàn thành công việc, nhà làm phim Chris Tangey quay trở lại khu lán trại để giúp nhân viên thu xếp đồ đạc, chuẩn bị ra về. Nhưng chính lúc này, một cơ duyên tình cờ đã giúp ông bắt gặp thảm họa tự nhiên đáng sợ nhất: Vòi rồng lửa.
Một vòi rồng hoàn toàn là lửa cao 30m đang di chuyển rất nhanh qua khu vực cách vị trí của ông Chris khoảng 300m. Vòi rồng rực lửa này đang xoáy cuộn như một vòi rồng thông thường. Tuy nhiên, vào thời điểm đó, khu vực xảy ra vòi rồng lửa hầu như không có gió. Quá ngỡ ngàng trước cảnh tượng đang diễn ra, ông Chris chăm chú quan sát vòi rồng lửa diễn ra trong suốt hơn 40 phút.
Tất cả các máy quay trong đoàn làm phim đều được huy động, quay lại toàn bộ khoảnh khắc có một không hai này. Do vòi rồng lửa di chuyển với tốc độ khá lớn, ông Chris đã lái ô tô đuổi theo vòi rồng, không để lỡ một giây phút nào của "con quỷ lửa".
Nhà làm phim 54 tuổi nhớ lại: "Thời tiết hôm đó thật đẹp, nhiệt độ ngoài trời chỉ khoảng 25 độ C. Đó là một ngày bình yên. Bất chợt, tôi phát hiện một vòi rồng bằng lửa cao tới 30m đang xoáy tròn cách chỗ tôi chừng 30m. Tôi hét lên "Cái gì thế kia?" với cộng sự của mình. Cộng sự của tôi lập tức ôm máy quay và cùng tôi đuổi theo vòi rồng lửa này. Dù khu vực chúng tôi ở khi đó không hề có gió nhưng vòi rồng vẫn rú lên như một chiếc trực thăng chiến đấu".
Vòi rồng lửa được nhà làm phim Chris Tangey ghi lại
"Trong sự nghiệp 23 năm cầm máy quay phim, tôi chưa bao giờ thấy cảnh tượng nào tương tự. Chúng tôi đã từng nghe về vòi rồng lửa, nhưng chưa có dịp tận mắt chứng kiến. Trước đó, có lẽ tôi sẽ chấp nhận trả 1.000USD để mong được cận cảnh thảm họa này một lần", ông Chris cho biết. "Trong khoảng thời gian đó, có tới ba vòi rồng lửa xuất hiện. Chúng tồn tại trong khoảng 40 phút". Toàn bộ đường đi của vòi rồng lửa đều bị thiêu trụi. Chắc chắn thảm họa tự nhiên hiếm có này có thể gây nên hậu quả khôn lường nếu xảy ra ở khu vực dân cư.
Sau đó, ông Chris đã đăng tải đoạn video vòi rồng lửa trên mạng xã hội và thu hút được sự quan tâm của giới truyền thông. Vòi rồng lửa đã giúp tên tuổi Chris Tangey nổi như cồn, đồng thời biến nó thành hiện tượng tự nhiên được săn lùng nhiều nhất trên thế giới.
Sau một thời gian rất dài kể từ sau lần "chạm mặt" hy hữu đó với Chris, vòi rồng lửa không còn được bắt gặp ở bất cứ đâu. Những tưởng, thảm họa tự nhiên này sẽ không thể xuất hiện nữa và chỉ còn tồn tại trong những câu chuyện kể thì cho đến năm 2010, vòi rồng lửa lại xuất hiện tại thành phố Aracatuba, bang Sao Paulo, Brazil. Sự kết hợp của gió mạnh và lửa dữ dội đã tạo thành chiếc vòi rồng cao vài mét.
Vòi rồng di chuyển kéo theo những vệt lửa dài trên những cánh đồng khiến cả một khu vực rộng lớn bị cháy và thiêu rụi. Giao thông ở khu vực này buộc phải dừng lại. Kênh Globo TV đưa tin, độ ẩm ở bang Sao Paulo tương đương với khu vực sa mạc Sahara. Đã ba tháng trước đó, Sao Paulo chưa hề có mưa. Đó là nguyên nhân chính dẫn đến một vòi rồng lửa lớn như vậy.
Ông Jason Forthofer thuộc Cơ quan quản lí rừng của Mỹ cho biết, những vòi rồng lửa có cấu trúc giống như vòi rồng thường nhưng chúng có thể đốt cháy mọi thứ trên đường đi. Ông Forthofer còn cho hay: "Hiện tượng vòi rồng lửa giống như cảnh tượng chúng ta đốt bột mì. Nếu một lượng bột mì đủ lớn bay lên không trung, chúng ta có thể đốt cháy nó. Tất nhiên, chúng ta không thể đốt đống bột mì khi ở dưới đất được. Rất may những trận lốc lửa này chưa xảy ra ở khu vực dân cư".
Giải mã "vũ khí của chúa Trời"
Trước đây, khi con người chưa hiểu biết nhiều về các hiện tượng tự nhiên, họ coi vòi rồng lửa là do "chúa trời" đang nổi giận và trừng phạt con người. Họ gọi đó là những con "quỷ lửa" hay "lửa vương". Thời đó, nhiều nhà nghiên cứu đã bỏ công sức để tìm hiểu nhưng hầu hết đều đã bị thiệt mạng hoặc bị "con quỷ lửa" làm cho sợ hãi. Bởi vậy, đối với người thường, vòi rồng lửa là một điều kỳ bí, là vũ khí bí mật của "chúa trời".
Khi khoa học phát triển hơn, các nhà khoa học đã sử dụng các thiết bị kỹ thuật tiên tiến để "theo đuổi" hiện tượng hiếm gặp này. Vòi rồng lửa thường có bề rộng khoảng 0,3-0,9m và cao khoảng 15-30m. Tuy nhiên, ở điều kiện thích hợp, chúng có thể trở thành xoáy lốc khổng lồ rộng tới hơn 3m và cao hơn 300 m.
Những vòi rồng lửa này thường chỉ kéo dài trong khoảng 2 phút và rất hiếm xảy ra. Trường hợp vòi rồng lửa nhà làm phim Chris bắt gặp là một trường hợp cực kỳ hiếm khi ba vòi rồng lửa liên tiếp xuất hiện và kéo dài tận 40 phút.
Nhà làm phim Chris Tangey
Theo lý giải của các nhà khoa học, hầu hết hiện tượng vòi rồng lửa được tạo thành do những trận cháy rừng làm thay đổi áp suất không khí phía trên. Khi luồng khí nóng do các đám cháy tạo ra bốc lên cao, không khí xung quanh buộc phải tràn vào để thế chỗ. Quá trình này diễn ra liên tiếp tạo thành một vùng lốc xoáy với không khí di chuyển xoay vòng theo hướng lên trên. Chính lượng khí giàu carbon, dễ bắt lửa do cây cối cháy trên mặt đất là nhiên liệu chủ yếu cho các cơn lốc lửa. Lượng khí này sẽ được gió lốc cuốn lên độ cao nhất định đến khi đủ khí oxi, bốc cháy và tạo lửa.
Việc không khí bốc lên trên kèm theo sức nóng lớn từ những đám cháy cuốn theo ngọn lửa lên độ vài mét. Tuy diễn ra khá phổ biến nhưng hiện tượng này hiếm khi được ghi nhận bởi ngọn lửa sẽ nhanh chóng tắt đi khi bị hút lên cao. Tuy nhiên, trong một vài trường hợp ngọn lửa có thể lên cao tới 10 - 50m và tồn tại trong thời gian khá lâu. Với những trường hợp đặc biệt, vòi rồng lửa có thể đạt đến độ cao hàng km và tồn tại trong khoảng thời gian hơn 20 phút.
Khi ngọn lửa cháy bên trong tâm vòi rồng, nó hút mạnh khí oxi từ xung quanh để duy trì sự cháy. Chính vì lẽ đó, tốc độ di chuyển của gió xoáy xung quanh ngọn lửa sẽ càng nhanh và mạnh hơn. Gió được tạo nên bởi vòi rồng lửa có thể gây nguy hiểm rất lớn, có thể khiến vật cách đó 10m bị bốc cháy. Những vòi rồng lửa lớn có thể tạo ra những cơn gió có tốc độ lên tới 160 km/h, đủ lớn để quật đổ cây cối. Sức gió của vòi rồng lửa đủ sức cuốn theo những loại vật chất khá lớn, trong khi đó, nhiệt độ bên trong lõi vòi rồng lên tới hơn 1.093 độ C, đủ nóng để đốt cháy bụi mà gió hút lên từ mặt đất để duy trì ngọn lửa.
Các nhà nghiên cứu tin rằng, vòi rồng lửa có khả năng nhổ bật gốc một cái cây cao tới 15m và thiêu rụi nó. Đáng lo ngại hơn, con người chưa tìm ra cách để dập tắt được ngọn lửa di chuyển trong lõi vòi rồng. Việc chặn được nguồn oxi cung cấp cho cột lửa là cách duy nhất, nhưng công nghệ hiện tại chưa cho phép thực hiện điều đó.
Kênh truyền hình National Geographic cho biết, Forthofer đã dành nhiều năm nghiên cứu "quỷ lửa" để bảo vệ những người lính cứu hỏa. Ông nói: "Nếu chúng tôi có thể xác định những điều kiện hình thành vòi rồng lửa thì đó sẽ là thông tin tốt đối với lính cứu hỏa bởi nhiều người trong số họ đã bị vòi rồng lửa thiêu chết".
| Vòi rồng khổng lồ sinh ra từ bão lửa Bão lửa là một hiện tượng tự nhiên thường hay xuất hiện trong các cơn cháy rừng, cháy đồng cỏ, hay từ những vòi rồng lửa lớn. Trong những trận cháy rừng, bão lửa giống như một bức tường lửa cực lớn di chuyển rất nhanh khiến cho việc dập tắt nó trở nên rất khó khăn vì với hệ thống gió riêng, lửa có thể băng qua cả một đoạn đường trống trải dài như đường xá hay dòng sông để đốt cháy phía bên kia của các vùng trống trải này. Từ các trận bão lửa, một vòi rồng lửa khổng lồ có thể hình thành và mang lại sức tàn phá khủng khiếp hơn cả một vòi rồng lửa thông thường. Trong lịch sử, có rất nhiều thành phố bị bão lửa thiêu rụi dẫn đến việc biến mất hoặc phải xây dựng lại hoàn toàn. |
Hồng Nhung (Theo NatGeo/Dailymail)
