Nữ hoàng trinh thám Agatha Christie
Agatha Mary Clarissa Miller sinh ngày 15/9/1890 tại Torquay, Devon, nước Anh. Mặc dù được biết đến là một nhà viết kịch thành công nhưng Agatha chỉ trở nên nổi tiếng thế giới khi chuyển sang viết tiểu thuyết. Bà đã cho ra đời 66 tiểu thuyết và 14 tập truyện ngắn thuộc thể loại trinh thám. Tiểu thuyết trinh thám của Agatha được giới phê bình và độc giả đánh giá cao.
Năm 1912, khi 22 tuổi, Agatha gặp mặt Archibald “Archie” Christie - một phi công tài hoa - trong một buổi tiệc khiêu vũ ở địa phương. Hai người ngay lập tức mê đắm nhau và kết hôn trong giai đoạn Thế chiến thứ Nhất nổ ra vào năm 1914.
Trong vài năm sau đó, chiến tranh đã chia cắt đôi vợ chồng trẻ. Archie chinh chiến trên khắp châu Âu trong khi Agatha vẫn bận rộn với vai trò là một y tá tự nguyện trong bệnh viện Chữ thập đỏ Torquay. Giai đoạn này, bà bắt đầu được chị gái – người cũng là một nhà văn - khuyến khích theo đuổi công việc sáng tác truyện trinh thám.
Khi chiến tranh kết thúc, hai vợ chồng chuyển đến London để Archie đảm nhận một chức vụ tại bộ Không quân. Năm 1919, Agatha cho xuất bản cuốn tiểu thuyết đầu tay mang tên Vụ án bí ẩn ở Styles và ký hợp đồng với công ty xuất bản Bodley Head. Nhưng mãi đến khi chuyển sang cộng tác với nhà xuất bản Collins vào năm 1926, tác phẩm của Agatha mới trở nên phổ biến và giúp bà mang lại nguồn thu nhập tốt vào thời điểm đó. Mặc dù trở nên dư dả hơn, bà vẫn giữ nếp sống căn cơ, tiết kiệm và kiểm soát chi tiêu chặt chẽ trong gia đình.
Một số nhà bình luận cho rằng việc Agatha muốn kiểm soát chặt chẽ tài chính của chính mình cũng đã dẫn đến căng thẳng trong mối quan hệ của bà với người chồng Archie, đến nỗi ông đã ngoại tình với cô thư ký 25 tuổi Nancy Neale.
Các học giả sau này cũng tin rằng chính việc Agatha phát hiện ra vụ ngoại tình này và lời đề nghị ly dị của người chồng đã khiến bà trải qua cú sốc đau đớn nhất trong cuộc đời, giữa lúc người mẹ của bà cũng vừa qua đời vì viêm phế quản.
Mười ngày mất tích
Vào tối ngày 3/12/1926, hai vợ chồng Agatha có cuộc cãi vã gay gắt. Người chồng rời nhà ngay trong đêm để đi nghỉ cuối tuần với bạn bè, tất nhiên không quên mang theo cô nhân tình. Nhà văn Agatha hôm đó được cho là đã để lại con gái của mình cho người giúp việc chăm sóc rồi lái xe bỏ đi đâu không rõ.
Sáng hôm sau xe của Agatha được cảnh sát tìm thấy cách nhà vài km. Chiếc xe lao vào một bụi cây ven đường. Hiện trường cho thấy rõ ràng đây là một vụ tai nạn. Tuy nhiên, không ai rõ Agatha có bị thương hay không khi nữ nhà văn không hề có trong xe. Càng bí ẩn hơn khi đèn pha ô tô vẫn bật trong khi vali và áo khoác của bà vẫn yên vị ở ghế sau.
Cái tên Agatha Christie ngay lập tức trở thành tiêu đề nổi bật trên hàng loạt trang nhất, nhưng không phải để giới thiệu về một tác phẩm mới, mà là thông báo về vụ mất tích kỳ lạ của bà. Một phần thưởng hậu hĩnh cũng sẽ được trao cho bất kỳ ai cung cấp được bằng chứng hay có tung tích của nữ nhà văn này.
Cuộc truy tìm Agatha đã thu hút sự tham gia của hàng ngàn cảnh sát và tình nguyện viên. Có cả những gương mặt nổi tiếng cũng nỗ lực làm sáng tỏ bí ẩn thời kỳ đó như Bộ trưởng Nội vụ Anh William Joynson-Hicks và nhà văn trinh thám nổi tiếng Sir Arthur Conan Doyle. Nhưng, mọi cuộc tìm kiếm đều không có kết quả.
Mọi chuyện tưởng chừng đi vào ngõ cụt thì 10 ngày sau, một người phục vụ bàn tại khách sạn Hydropathic ở Harrogate, Yorkshire liên lạc với cảnh sát để thông báo một tin tức giật mình. Theo đó, có một vị khách người Nam Phi có tên Theresa Neale đang thuê phòng khách sạn nơi đây và người phục vụ tin rằng đó chính là nhà văn mất tích cải trang.
Trong một tình tiết kịch tính không kém bất kỳ cuốn tiểu thuyết nào của Agatha Christie, người chồng Archie đã cùng cảnh sát đến Yorkshire và ngồi ở một góc phòng ăn của khách sạn để chờ đợi. Sau đó, Archie nhìn thấy người vợ mất tích bao ngày qua bước vào. Kỳ lạ thay, bà vẫn khỏe mạnh, thần sắc ôn hòa giống như không hề có chuyện gì xảy ra.
Agatha tìm cho mình một chiếc bàn gần đó để ngồi xuống và bắt đầu đọc một tờ báo chăm chú. Người chồng Archie vội bước đến. Khi cả hai tiếp cận nhau, một bầu không khí khó hiểu và bối rối bao trùm cả hai. Sau vài câu trò chuyện, hóa ra Agatha không hề nhận ra người đàn ông mà bà đã kết hôn được gần 12 năm là ai. Bà thậm chí còn tưởng nhầm đó là anh trai mình. Dường như nữ nhà văn đã mất trí nhớ.
Sau khi làm việc với cảnh sát, Agatha cũng không cung cấp thêm được bất kỳ manh mối gì về vụ mất tích của chính mình. Bà không nhớ bất kỳ điều gì. Cuối cùng, các nhà điều tra kết luận nữ tác gia trinh thám gặp tai nạn xe hơi và có thể bị tổn thương phần đầu và mất trí nhớ. Bằng cách nào đó, bà đã bỏ hành lý lại xe rồi đến khách sạn Hydropathic đặt phòng.
Nhưng, theo nhà viết tiểu sử Andrew Norman, nữ tác gia trinh thám có thể đã rơi vào trạng thái rối loạn tâm thần, khi ép buộc bản thân rũ bỏ mọi ký ức không tốt về quá khứ, bao gồm cả quên đi chính bản thân mình. Đây là một tình trạng hiếm gặp do chấn thương hoặc trầm cảm. Việc Agatha tự đặt cho mình một cái tên khác khi đặt phòng khách sạn và không nhận ra bản thân mình trong các bức ảnh trên báo là dấu hiệu cho thấy bà đã rơi vào tình trạng này. "Tôi tin rằng bà ấy đã cố gắng tự tử nhưng không thành", Norman nói.
Lý giải
Sau vụ việc, Agatha nhanh chóng lấy lại cân bằng và tiếp tục sự nghiệp cầm bút. Sau khi người chồng chạy theo nhân tình, bà cũng sớm kết hôn lần hai với nhà khảo cổ học Sir Max Mallowan. Kể từ đó, bà không một lần nào nhắc lại sự cố mất tích của chính mình cho đến cuối đời.
Lý do cho sự mất tích của Agatha đã được tranh luận sôi nổi trong những năm qua. Nhiều quan điểm cho rằng bà đã trốn chạy vì suy sụp sau cái chết của người mẹ và không thể chấp nhận chuyện ngoại tình của chồng. Nhưng cũng có thuyết âm mưu cho rằng Agatha chỉ đang tạo chiêu trò để giúp bản thân trở nên nổi tiếng hơn. Sau vụ mất tích, cuốn tiểu thuyết thứ sáu của bà: The Murder of Roger Ackroyd đã bán rất chạy. Ngoài ra, đây cũng có thể là kế hoạch để bà phơi bày mọi tội lỗi của người chồng ra trước công chúng.
Có lẽ, chúng ta sẽ không bao giờ biết chắc chắn những gì đã xảy ra trong 10 ngày biến mất của Agatha Christie. Bà đã để lại một bí ẩn mà ngay cả vị thám tử lừng danh Hercule Poirot trong chính tác phẩm của bà cũng không thể giải được.