Giám đốc BV Việt Đức: Hóa chất, vật tư chỉ còn đủ dùng trong 1 tuần

Vướng trong mua sắm thuốc, thiết bị y tế

Tại tọa đàm “Ngành y vượt khó” ngày 23/2, GS.TS Trần Bình Giang, Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã chia sẻ những khó khăn cụ thể tại cơ sở y tế của đơn vị mình hiện nay.

“Là những người trực tiếp tham gia vào công tác điều trị, khám chữa bệnh tại một bệnh viện tuyến đầu của đất nước, có rất nhiều khó khăn, vướng mắc cho đến nay chúng tôi không thể mình tự xử lý được”, người đứng đầu Việt Đức trăn trở.

Ông Giang nêu ra một số khó khăn mang tính cấp thiết: Thứ nhất, trong năm 2022, sau đại dịch, Bệnh viện Việt Đức đã thực hiện số lượng khám chữa bệnh, điều trị với hơn 79.000 ca mổ. Có thể nói đó là khối lượng công việc rất lớn, không có nhiều bệnh viện trên thế giới có thể làm được.

Số lượng người bệnh thường xuyên đến và phải chờ đợi được điều trị rất nhiều trong khi những khó khăn, vướng mắc về cơ chế, chính sách để có thể mua được hóa chất xét nghiệm, trang thiết bị, vật tư y tế hiện tại vẫn đang vướng mắc.

Vấn đề thứ hai là hiện tại không chỉ Việt Đức mà nhiều bệnh viện khác như: Bạch Mai, K, Chợ Rẫy cũng có rất nhiều khó khăn để bảo đảm cung ứng được các điều kiện phục vụ người bệnh.

Đơn cử, hiện tại các bệnh viện lớn trên toàn quốc, vật tư y tế để dành chăm sóc người bệnh gần như đã hết, các hóa chất xét nghiệm để phục vụ chẩn đoán, điều trị cho người bệnh cũng gần như đã hết. 

"Tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, theo thống kê, có những xét nghiệm đơn giản như công thức máu chỉ còn một tuần nữa là không còn hóa chất để sử dụng nếu như sử dụng bình thường. Bệnh viện đã họp rất nhiều lần, kể cả họp Đảng ủy, họp Hội đồng khoa học mở rộng tới tất cả trưởng, bộ phận, đơn vị để tháo gỡ nhưng rất khó khăn", Giám đốc BV Việt Đức chia sẻ khó khăn của bệnh viện lúc này.

Lý giải cho việc thiếu này, GS.TS Trần Bình Giang cho biết những hóa chất xét nghiệm được sử dụng trên các hệ thống máy do các công ty cung cấp hóa chất đặt tại bệnh viện làm.

Trả lời cho câu hỏi tại sao phải đặt máy? Người đứng đầu Việt Đức cho hay, kể từ năm 2015, bệnh viện hầu như không có tiền cung cấp từ ngân sách Nhà nước cho các hoạt động chi không thường xuyên, mua máy móc nên số lượng máy móc xét nghiệm (riêng máy móc xét nghiệm tại BV Việt Đức đã có giá từ 250 đến 300 tỷ đồng) rất khó khăn.

Về giải pháp, GS.TS Trần Bình Giang cho biết từ năm 2015, đã đấu thầu công khai để mua hóa chất xét nghiệm, sau đó các công ty sẽ đặt máy sử dụng hóa chất đó. Kèm theo đó, các công ty sẽ lo những vấn đề như bảo hành, bảo trì các hệ thống phần mềm đi kèm cho máy hoạt động, kiểm định, kiểm chuẩn để đảm bảo máy hoạt động chính xác. Điều này là thông lệ trên toàn thế giới chứ không phải chỉ ở Việt Nam.

Thế nhưng, đến năm 2022 lại có công văn quy định việc sử dụng máy mượn, máy đặt. Như vậy, không có trong quy định của văn bản quy phạm pháp luật nào và đề nghị dừng nên đã gây ra tình trạng hết sức khó khăn.

Sau đó, Chính phủ có Nghị quyết 144 để tháo gỡ khó khăn này, nhưng Nghị quyết 144 chỉ có giá trị cho những hợp đồng đặt mua máy hóa chất và đặt máy trước ngày 5/11/2022. Chính vì vậy, không còn hóa chất để làm.

Các phương án gỡ khó đều tắc

Cũng trả lời câu hỏi "tại sao các giám đốc bệnh viện không tìm phương án khác để xử lý việc này?" Giám đốc BV Việt Đức cho biết bệnh viện đã đặt ra một số phương án: 

Phương án thứ nhất là mua máy để làm, theo GS.TS Trần Bình Giang, chấp nhận mua máy, tất nhiên thời gian để mua được một cái máy, đấu thầu theo quy trình cũng phải mất 6 tháng và bệnh viện không có tiền, có thể vay tiền để mua máy và chấp nhận trả thêm tiền bảo hành, bảo trì, trả thêm tiền hệ thống phần mềm…

Nhưng theo người đứng đầu Bệnh viện Việt Đức, một máy xét nghiệm trị giá nhiều chục tỷ đồng sẽ đi kèm với những hóa chất của nó, chỉ có hóa chất của hãng đó mới sử dụng cho máy được nên khi đấu thầu để mua hóa chất sử dụng cho máy thì rơi vào tình trạng chỉ có một hóa chất (tức là rơi vào tình trạng chỉ định thầu), vi phạm pháp luật, không thể làm theo.

Phương án thứ hai là thuê máy cũng giống như phương án đầu tiên, vì hóa chất cũng đi theo máy, không thể mua hóa chất khác được và lại rơi vào tình trạng vi phạm pháp luật nếu như chỉ có một hóa chất. 

Phương án thứ ba là liên doanh, liên kết để có thể sử dụng hóa chất nhưng không có quy định nào của pháp luật về chuyện này. Thứ nhất là hình thức, hồ sơ, cách làm, quy trình các bước như thế nào để có thể chọn được nhà đầu tư liên doanh, liên kết. Thứ hai, giá trị để đưa vào liên doanh, liên kết không tính được...

"Như vậy cả 3 phương án đều tắc. Tôi biết rằng, đã có nhiều bệnh viện thông báo đến tất cả các khoa, phòng trong bệnh viện trong vòng một tuần nữa, bệnh viện sẽ hết các hóa chất xét nghiệm và chỉ có thể thực hiện theo cấp cứu. Việt Đức cũng có nguy cơ rơi vào tình trạng đó. Chính vì vậy, đây là việc cấp cứu của cấp cứu, rất mong nhận được sự xử lý của các cấp lãnh đạo từ Bộ Y tế tới Chính phủ để tháo gỡ sớm. Chỉ còn khoảng thời gian từ một tuần tới hai tuần nữa, nếu như không tháo gỡ thì các bệnh viện hầu như sẽ không hoạt động được", GS.TS Trần Bình Giang tiếp tục kêu khó và đề nghị cần phải xử lý cả vấn đề về vật tư tiêu hao.

Ngoài ra, nhiều vấn đề khác như tính giá dịch vụ, đấu thầu thuốc tập trung, mua thuốc theo Hiệp định CPTPP, thuốc hiếm, thuốc gây nghiện… hiện không biết cách nào xử lý để các bệnh viện có thể hoạt động được.

"Rất mong với sự chung tay góp sức của tất cả các cấp, các ngành, chúng ta có thể tháo gỡ được những khó khăn, vướng mắc để các bệnh viện có thể hoạt động được, phục vụ chăm sóc, điều trị người bệnh", GS.TS Trần Bình Giang mong mỏi.