Giao thông “đi trước, mở đường”, tạo đột phá cho Điện Biên phát triển

Xây dựng và hoàn thiện mạng lưới hạ tầng giao thông được đánh giá là một trong những giải pháp mang tính đột phá để thúc đẩy sự phát triển của vùng Tây Bắc, trong đó có Điện Biên. Với việc nhiều dự án giao thông đã và đang được triển khai sẽ góp phần tháo gỡ “điểm nghẽn” về kết nối của tỉnh vùng biên này. Người Đưa Tin đã có cuộc trao đổi với ông Phạm Trọng Tài – Phó Giám đốc Sở GTVT tỉnh Điện Biên để hiểu rõ hơn về những định hướng lớn trong phát triển hệ thống giao thông của tỉnh.

Người Đưa Tin (NĐT): Đối với vùng miền núi phía Bắc, trong đó có Điện Biên, giao thông vừa là “chìa khóa” mở ra cơ hội phát triển nhưng cũng đồng thời là một bài toán khó.  Xin ông cho biết, quan điểm và những định hướng lớn đối với việc phát triển hạ tầng giao thông của tỉnh Điện Biên?

Ông Phạm Trọng Tài: Điện Biên là tỉnh miền núi, có đường biên giới trải dài giáp với các nước Lào và Trung Quốc, là tỉnh có vị trí đặc biệt quan trọng đối với quốc phòng an ninh vùng Tây Bắc Tổ quốc. Tuy nhiên, do còn nhiều khó khăn nên hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội của tỉnh còn nhiều hạn chế, đặc biệt là hạ tầng giao thông.

Hệ thống giao thông trên địa bàn tỉnh Điện Biên tương đối đa dạng, bao gồm hệ thống đường bộ, đường hàng không và đường thủy (chủ yếu trên lòng hồ thủy điện Sơn La, cơ bản phục vụ cho các hộ gia đình). Trong đó, phát triển chủ yếu là đường bộ và hàng không.

Định hướng đối với việc phát triển hạ tầng giao thông ở Điện Biên là thực hiện ba khâu đột phá chiến lược theo tinh thần Đại hội XIII của Đảng bộ tỉnh Điện Biên, trong đó xác định xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng và đô thị đồng bộ theo hướng hiện đại, tập trung huy động các nguồn lực đầu tư để phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội theo hướng đồng bộ, từng bước hiện đại.

Trọng tâm là ưu tiên thu hút nguồn lực đầu tư hạ tầng giao thông trọng điểm, có tính liên kết vùng, giữa các địa phương với trung tâm kinh tế của các tỉnh và cả nước. Như đầu tư nâng cấp cảng hàng không Điện Biên, đầu tư nâng cấp hệ thống quốc lộ, ưu tiên các tuyến kết nối với cửa khẩu quốc gia đến Lào, Trung Quốc (qua cửa khẩu Tây Trang, cửa khẩu A Pa Chải), tuyến liên kết vùng; từng bước nghiên cứu đầu tư hệ thống cao tốc đoạn Sơn La – Điện Biên.

NĐT: Trong thời gian qua, với những nỗ lực rất lớn từ Trung ương tới địa phương, cơ sở hạ tầng giao thông Điện Biên đã đạt được nhiều bước tiến quan trọng, tạo tiền đề để tỉnh chuyển mình vươn lên. Xin ông điểm lại và đánh giá một số nét nổi bật trong bức tranh phát triển hạ tầng giao thông ở Điện Biên?

Ông Phạm Trọng Tài: Trong thời gian qua, được sự quan tâm của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và các bộ ngành trung ương, đặc biệt là Bộ GTVT, hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông của Điện Biên đã được đầu tư, nâng cấp, nâng cao khả năng khai thác, nhằm từng bước hoàn thiện hệ thống giao thông liên hoàn, trở thành động lực cho phát triển kinh tế xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh, nâng cao chất lượng đời sống người dân, đồng thời thu hút được các nhà đầu tư quan tâm đến tỉnh.

Một số kết quả nổi bật có thể kể đến như dự án đầu tư mở rộng Cảng hàng không Điện Biên đã được hoàn thành và đưa vào khai thác từ ngày 2/12/2023, đáp ứng khai thác dòng máy bay A320, A321, năng lực khai thác ngày càng tăng về chất lượng và số lượng. Đây là dự án trọng điểm, được kỳ vọng tạo sức bật mới cho tỉnh và vùng Tây Bắc, khơi thông con đường đón các nhà đầu tư, tập đoàn lớn và khách du lịch về với Điện Biên.

Về giao thông kết nối, Ðiện Biên đã tiến hành đầu tư nâng cấp mở rộng các tuyến quốc lộ huyết mạch như QL12 đoạn Mường Lay – Mường Chà, QL.279B đoạn Nà Tầu – Mường Phăng (hoàn thành từ năm 2022, 2023) đáp ứng nhu cầu đi lại cũng như phát triển du lịch địa phương. Một số dự án được triển khai từ lâu nhưng gặp vướng mắc về giải phóng mặt bằng thì đến nay đã được hoàn thành đưa vào khai thác sử dụng như dự án đường 60m (đường 7 tháng 5) tại Tp.Điện Biên Phủ, dự án bến xe khách thành Tp.Điện Biên Phủ.

Đặc biệt, dự án cao tốc Sơn La – Điện Biên – Cửa khẩu Tây Trang, giai đoạn 1 đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận giao UBND tỉnh Điện Biên là cơ quan có thẩm quyền để thực hiện đầu tư theo phương thức đối tác công tư.

Một số dự án nâng cấp quốc lộ kết nối với Lào (qua cửa khẩu Tây Trang trên QL.279), kết nối với Trung Quốc (qua cửa khẩu A Pa Chải trên QL.4H) đã được Bộ GTVT trình cấp có thẩm quyền phê duyệt đề xuất dự án, dự kiến sử dụng vốn vay WB, dự kiến triển khai đầu tư trong giai đoạn 2026 – 2030.

NĐT: Với Điện Biên, hiện nay đâu là “nút thắt” cần tháo gỡ để giao thông của địa phương có thể thực sự phát triển, làm động lực cho phát triển kinh tế - xã hội?

Ông Phạm Trọng Tài: Hiện nay, hành lang pháp lý, cơ sở để thực hiện đầu tư hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông đã cơ bản đảm bảo, công tác quy hoạch ngành cũng như quy hoạch tỉnh đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Trong đó, xác định cụ thể danh mục các dự án ưu tiên đầu tư trong thời gian tới.

Về phía địa phương, tỉnh cũng đã cơ bản đảm bảo tính sẵn sàng để thực hiện đầu tư như quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch lâm nghiệp, nguồn vật liệu san lấp, bãi thải…. Do đó, việc đầu tư các dự án trong thời gian tới sẽ cơ bản thuận lợi.

Tuy nhiên, điểm khó của Điện Biên hiện nay nằm ở chỗ, do điều kiện kinh tế xã hội trên địa bàn tỉnh còn nhiều khó khăn, lưu lượng xe chưa cao, do đó việc thu hút đầu tư hoàn thiện kết cấu hạ tầng giao thông theo phương thức đối tác công tư gặp nhiều khó khăn do không đảm bảo được phương án tài chính.

Về lâu dài, Điện Biên rất mong nhận được sự quan tâm của Trung ương, nhất là sự vào cuộc của Bộ GTVT trong việc đầu tư các công trình giao thông trọng điểm như cao tốc Sơn La – Điện Biên, hệ thống quốc lộ chính yếu, Bộ Kế hoạch và Đầu tư trong việc quan tâm bố trí vốn thực hiện các dự án đường địa phương, bao gồm cả vốn vay ODA. Địa phương cam kết sẽ có trách nhiệm thực hiện tốt công tác quản lý hành lang ATGT đường bộ, tổ chức công tác GPMB cũng như các điều kiện cần thiết khác để đẩy nhanh tiến độ thực hiện, phát huy hiệu quả đầu tư.

NĐT: Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi!

Mạnh Quốc - Ngọc Tân