Nam bệnh nhân Phạm Thanh P. (33 tuổi, ở huyện Gia Lâm, Hà Nội), bị tai nạn lúc 7h ngày 12/9 đã được chuyển từ Bệnh viện đa khoa Đức Giang (quận Long Biên, Hà Nội) sang Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức trong tình trạng nhợt, khó thở, mạch nhanh, huyết áp tụt, bụng chướng xây xát, đau. Chụp cắt lớp vi tính cho thấy, có chấn thương gan độ 2, nghi có vỡ cơ hoành P, gãy gai ngang cột sống L1, L2, L3, nhiều dịch ổ bụng.
Đó là những thông tin chúng tôi được chia sẻ bởi các bác sỹ Bệnh viện Việt Đức.
Qua thăm khám, các bác sĩ nhận thấy, thận phải nhu mô không ngấm thuốc, động mạch thận phải không ngấm thuốc trên đoạn dài 23 mm và nghĩ đến tổn thương cuống thận phải; thận trái biến dạng, bờ không đều, vỡ thành nhiều mảnh, một số mảnh còn ngấm thuốc sau tiêm thuốc cản quang, tụ máu quanh thận chỗ dày nhất khoảng 60mm, đẩy thận ra trước, có hình ảnh thoát thuốc thì động mạch trong khối máu tụ, xếp loại chấn thương thận độ V (độ cao nhất theo AAST 1994).
Ngay lập tức, bệnh nhân đã được hội chẩn liên chuyên khoa Tiết niệu – Tim mạch – Lồng ngực – Tiêu hoá. Trong giây phút quyết định, các bác sỹ, chuyên gia hàng đầu của bệnh viện đã cùng "gật đầu" mổ cấp cứu cho bệnh nhân.
Trước cuộc mổ, các bác sĩ dự kiến lấy thận phải ra rửa ngoài cơ thể, đánh giá khả năng ghép thận tự thân, thận trái bảo tồn tối đa. Sở dĩ có dự kiến cuộc mổ như vậy là do tới thời điểm phẫu thuật đã là giờ thứ 9, việc ghép thận tự thân có nhiều khả năng không thành công. Tuy nhiên, bằng sự nỗ lực hết mình, các bác sĩ Bệnh viện Việt Đức đã tự gây áp lực cho mình, phải bằng mọi cách “cứu” quả thận của bệnh nhân.
TS. Nguyễn Quang – Giám đốc Trung tâm Nam học, Phó Trưởng khoa Phẫu thuật Tiết niệu – Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức kiểm tra tình hình bệnh nhân.
Sau khi lấy thận phải ra khỏi cơ thể, quả thận đã được rửa theo quy trình rửa thận đặc biệt. Rửa xong, thận phải đã có màu sắc trắng đều trở lại rồi được chuẩn bị để ghép thận tự thân.
Về phía thận trái, khi khống chế chảy máu bụng, kiểm tra thấy thận trái vỡ nát toàn bộ hơn 2/3 trên thận, tuy có rách bao thận nhưng kiểm tra kỹ thấy còn một phần bể đài thận, có một nhánh động mạch đi vào thận và có một nhánh tĩnh mạch đi ra. Nhóm phẫu thuật quyết định cắt thận phần trên, cắt lọc tiết kiệm phần thận phía dưới, khâu đóng bể thận rách, có đặt sonde JJ niệu quản – bàng quang.
Sau gần chục ngày phẫu thuật, các bác sĩ siêu âm kiểm tra lại cho thấy: thận phải đã ghép xuống hố chậu phải, kích thước bình thường, nhu mô tăng âm không đồng nhất, ranh giới vỏ tuỷ không rõ, đài bể thận không giãn. Động mạch thận: tưới máu nhu mô thận kém, đoạn rốn thận và các nhánh trong nhu mô phổ mạch và dạng sóng Doppler bình thường, Vmax 19-25 cm/s, RI= 0,53-0,6.
Thận trái: phần còn lại nhu mô đều, ranh giới vỏ tuỷ rõ, đài bể thận không giãn. Động mạch thận: tưới máu nhu mô thận bình thường, đoạn rốn thận và các nhánh trong nhu mô phổ mạch và dạng song Doppler bình thường, Vmax = 30-45 cm/s, RI = 0,7-0,76.
Theo đánh giá của giới chuyên môn, đây là một trường hợp ghép thận tự thân hy hữu trong một hoàn cảnh rất đặc biệt. Trong lúc cả hai thận đều bị chấn thương nặng, việc cấp cứu bảo tồn tối đa hai thận tưởng chừng rất khó khăn, đầy thách thức nhưng giờ đã hồi phục hoàn toàn.
Nguyễn Huệ
