Theo đó, cuốn sách Thời cuộc và Văn hóa dày hơn 500 trang, tập hợp 56 bài báo ra đời trong quãng thời gian hơn 20 năm suy ngẫm và viết báo không ngừng nghỉ của nhà báo Hồ Quang Lợi. Cuốn sách thêm một lần nữa khẳng định tài năng, tâm huyết của nhà báo Hồ Quang Lợi - cây bút chính luận xuất sắc của báo chí Việt Nam đương đại.
Cuốn sách Thời cuộc và Văn hóa vẫn bám vào mạch bình luận thế sự, thời cuộc thế giới và Việt Nam là sở trường của tác giả lâu nay. Điểm khác của cuốn sách là chỉ ra cái lõi văn hóa trong các sự kiện nóng bỏng. Nhà báo Hồ Quang Lợi đã kết hợp thành công hai nội dung tưởng chừng ít liên quan này một cách hài hòa, nhuần nhuyễn, song lại không kém phần sâu sắc, tinh tế và vô cùng hấp dẫn, lột tả được mối quan hệ biện chứng thế cuộc - văn hóa.
Chia sẻ về lý do lựa chọn văn hóa và các sự kiện thời sự để phân tích, mổ xẻ trong cùng một cuốn sách, nhà báo Hồ Quang Lợi cho biết: "Văn hóa là gốc của đời sống con người. Mọi sự kiện diễn ra trong đời sống chính trị của thế giới có mối liên hệ chặt chẽ với nền tảng văn hóa. Những năm tháng làm báo và làm công tác tuyên giáo đã giúp tôi hiểu về văn hóa Việt Nam để soi chiếu ra thế giới. Văn hóa vừa mang tính nhân loại nhưng cũng lại rất dân tộc.
Thời cuộc và văn hóa tưởng chừng như không có mối liên hệ với nhau nhưng thực ra lại vô cùng gắn bó và ảnh hưởng trực tiếp qua lại lẫn nhau. Những cuộc chiến tranh có thể hủy diệt các di sản và đe dọa sự tồn vong của một dân tộc, làm thay đổi các giá trị về văn hóa. Nhưng ngược lại, văn hóa là cái còn lại, là cái gắn kết và cứu rỗi các dân tộc khỏi chiến tranh. Đó là lý do tôi chọn tên sách là Thời cuộc và Văn hóa".
Là một người nhạy cảm và hiểu biết, nhà báo Hồ Quang Lợi luôn biết cách dẫn dắt các ý tưởng của mình trong sự cân bằng giữa lý trí và tình cảm ở các bài viết. Mỗi từ, mỗi câu đều là nơi gặp gỡ giữa xúc cảm và tư duy, làm bừng lên ý nghĩa sâu xa của đời sống nhân loại mà ông luôn day dứt, trăn trở: Lòng khát khao hòa bình, tình yêu tự do công lý, thái độ tôn trọng lẽ phải...
Các trang viết của nhà báo Hồ Quang Lợi đều lấp lánh ánh sáng của lương tri, của tinh thần nhân ái, của lòng hướng thiện cao cả. Chất văn hóa trong con người ấy bộc lộ trong từng con chữ và làm nên vẻ đẹp sang trọng của văn hóa ngôn ngữ nơi ông mô tả sự nóng bỏng và quyết liệt của thời cuộc.
Những con chữ khô khan vào tay ông lại trở nên có ma lực, sống động, có hồn để tạo nên phong cách Hồ Quang Lợi hút hồn người đọc.
Phát biểu tại buổi ra mắt sách của nhà báo Hồ Quang Lợi, Tiến sĩ Phạm Quang Nghị - Nguyên Bí Thư Thành ủy Hà Nội nhận xét: "Tôi có cảm nhận đó là một sự thăng hoa cả về tư duy lẫn ngôn từ. Những câu chữ và ngôn từ của anh cứ như những cánh buồm no gió lướt trên mặt sóng".
Thiếu tướng, nhà văn Nguyễn Hồng Thái cũng cho rằng, cuốn sách Thời cuộc và văn hóa là một bữa tiệc sang trọng của ngôn từ. Qua cuốn sách, nhà báo Hồ Quang Lợi đã trang bị cho bạn đọc trường từ vựng phong phú. Cái tài của tác giả là đã biến những điều lớn lao như các vấn đề chính trị nóng bỏng trở nên nhẹ nhàng và dễ tiếp thu.
Thời cuộc và văn hóa là cuốn sách thứ 5 của nhà báo Hồ Quang Lợi được Nhà xuất bản Hà Nội xuất bản và phát hành.
Nhà báo Hồ Quang Lợi đã có 9 lần được nhận Giải Báo chí quốc gia (trong đó có 5 giải A), 2 giải thưởng văn học nghệ thuật, báo chí về chiến tranh cách mạng và lực lượng vũ trang, 2 giải nhất Giải Báo chí Ngô Tất Tố.