Trang Eurasianet hôm 16/8 dẫn các cuộc điều tra gần đây của các báo iFact và RFE/RL cho thấy có dấu hiệu Gruzia (Georgia) và Kyrgyzstan vi phạm các lệnh trừng phạt liên quan đến Nga.
Theo báo cáo do iFact công bố, có các mô hình đáng ngờ vận chuyển hàng hoá lưỡng dụng (sử dụng cho cả mục đích dân sự và quân sự) từ Gruzia đến Nga.
Trong các cuộc trò chuyện với các công ty chuyển phát, iFact thấy rằng có rất ít rào cản đối với việc gửi những hàng hóa như vậy đến Nga, bao gồm máy bay không người lái (UAV/drone) và bộ vi xử lý, những mặt hàng có thể phục vụ cho cả mục đích dân sự và quân sự.
Ukraine cho biết họ đã tìm thấy công nghệ có nguồn gốc từ phương Tây trong thiết bị quân sự bị phá hủy của Nga. Ảnh: Bộ Quốc phòng Ukraine
Các nhà báo điều tra, những người đã củng cố cuộc điều tra của mình bằng cách phân tích dữ liệu thương mại, thừa nhận rằng có các giao thức kiểm tra được áp dụng để ngăn chặn hàng hóa bất hợp pháp vượt qua biên giới Gruzia-Nga. Tuy nhiên, báo cáo nói thêm rằng "việc thực thi thực tế và mức độ kỹ lưỡng của các cuộc kiểm tra này có thể khác nhau".
Các công ty chuyển phát có khả năng lách các hạn chế của Gruzia bằng cách gửi hàng đến Azerbaijan, Armenia và các quốc gia ở Trung Á trước khi vận chuyển đến Nga.
Các quan chức chính phủ Gruzia vẫn chưa trực tiếp bình luận về báo cáo do iFact công bố hôm 1/8. Cơ quan Thuế vụ Gruzia đã phản đối báo cáo này, tuyên bố rằng "đây không phải là lần đầu tiên các nhà báo điều tra đưa ra cáo buộc sai sự thật đối với cơ quan này". Họ cho biết thêm rằng hàng hóa bị trừng phạt đang xâm nhập vào lãnh thổ Gruzia một cách không thể kiểm soát và sau đó được xuất khẩu sang Liên bang Nga.
Trước đây, các nhà lãnh đạo Gruzia đã phủ nhận cáo buộc rằng Tbilisi là bên tạo điều kiện cho việc vận chuyển hàng hóa bị trừng phạt đến Nga, với lý do thiếu bằng chứng kết luận. "Chúng tôi hoàn toàn minh bạch", cựu Thủ tướng Gruzia Irakli Garibashvili cho biết vào tháng 6 năm ngoái.
Quốc gia vùng Kavkaz đã không tham gia cùng các nước phương Tây trong việc trừng phạt Nga kể từ khi Moscow phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine hồi tháng 2/2022, nói rằng động thái như vậy sẽ gây ra thảm họa cho nền kinh tế. Các nhà lãnh đạo Gruzia cũng thường tuyên bố không để đất nước họ bị lợi dụng để lách các lệnh trừng phạt do các quốc gia phương Tây áp đặt.
Trong khi đó, một báo cáo do RFE/RL công bố đã đặt ra câu hỏi về vai trò của Kyrgyzstan như một quốc gia có khả năng phá vỡ lệnh trừng phạt liên quan đến hàng hóa di chuyển đến Serbia và có khả năng là Nga.
Cuộc điều tra của RFE/RL phát hiện ra rằng hoạt động thương mại của Serbia với Kyrgyzstan đã tăng vọt kể từ khi xung đột Nga-Ukraine bùng phát vào năm 2022. Cuộc điều tra cũng tiết lộ sự khác biệt lớn trong dữ liệu thương mại do các cơ quan nhà nước Serbia và Kyrgyzstan biên soạn, cho thấy một lượng lớn hàng hóa được Serbia vận chuyển đến Kyrgyzstan được tái xuất sang một quốc gia thứ 3.
"Trong số các sản phẩm được vận chuyển từ Serbia đến Kyrgyzstan, có những mặt hàng nằm trong danh sách trừng phạt của Liên minh châu Âu (EU) và Mỹ, hay nói cách khác, là những mặt hàng mà Nga có thể sử dụng trong ngành công nghiệp quân sự", theo báo cáo của RFE/RL.
Minh Đức (Theo Eurasianet)
