Guardiola vs Ancelotti: 2 mặt của đồng xu Champions League

Champions League là đấu trường danh giá nhất bởi quy tụ những ngôi sao sáng chói nhất, những nhà cầm quân tài ba nhất và những đội bóng hùng mạnh nhất. Nhưng sự hấp dẫn lớn nhất của Champions League lại đến từ yếu tố bất ngờ. Kịch tính luôn được đẩy lên cao trào bởi những diễn biến ngay cả những soạn giả tài ba nhất cũng không hề nghĩ tới. Và trong hai bản chất đẳng cấp và biến hóa khôn lường như hai mặt của đồng xu ấy của Champions League, Pep Guardiola, HLV của Man City và Carlo Ancelotti, HLV của Real Madrid trở thành đại diện đặc trưng nhất.

Ancelotti và Guardiola đã giành tổng cộng 9 chức vô địch C1/Champions League trong vai trò cầu thủ lẫn huấn luyện viên, con số đáng kinh ngạc. Bởi vậy, 3 năm tới, nếu UEFA có ý định xuất bản cuốn biên niên kỷ niệm 70 năm giải đấu danh giá nhất châu Âu ra đời, cả hai vị chiến lược gia đại tài này đều chắc chắn có được những vị trí trang trọng bậc nhất. Câu chuyện càng ngoạn mục hơn bởi Ancelotti lẫn Guardiola, nhà cầm quân người Ý và Catalonia lại sinh trưởng trong những cộng đồng dân cư nhỏ bé mà tổng dân số chưa đủ lấp đầy khán đài Santiago Bernabeu.

Ancelotti, dù sau này có thể bị vượt qua bởi Zinedine Zidane hoặc chính Guardiola, đang nắm giữ kỷ lục tham dự nhiều trận chung kết C1/Champions League nhiều hơn bất kỳ vị chiến lược gia nào khác. Guardiola cũng được xưng tụng bởi Barcelona do ông dẫn dắt năm 2011 được thừa nhận rộng rãi là đội bóng đã tạo ra màn trình diễn hoàn hảo nhất xuyên suốt lịch sử các trận chung kết cúp châu Âu, mặc dù một số ý kiến cũng bình chọn cho chiến thắng 7-3 của Real Madrid trước Eintracht Frankfurt năm 1960.

Tuy nhiên, bất chấp những chiến tích vĩ đại ấy, cả hai nhà cầm quân sẽ đấu trí tại bán kết Champions League 2022/23 cũng có mối liên hệ phức tạp, đa đoan và đau khổ với đấu trường danh giá nhất châu Âu này. Với họ, chức vô địch Champions League là định nghĩa về mối quan hệ vinh quang và thù hận. Họ nhiều lần vô duyên đến kỳ lạ cho dù không thể sống thiếu chiếc cúp tai voi ấy.

Ví dụ: Guardiola là HLV của Bayern Munich đã thua tan tác ReaL Madrid tại bán kết Champions League 2014, thất bại nặng nề nhất của Hùm xám trong lịch sử tham dự cúp châu Âu. Thật trùng hợp, đội bóng đã nghiền nát Bayern lại được dẫn dắt bởi Ancelotti.

Trong vai trò cầu thủ, Guardiola cũng 1 lần bước lên đỉnh cao nhất của bóng đá châu Âu nhưng cũng 1 lần thất bại trong trận thua có cách biệt lớn nhất lịch sử chung kết Champions League. Đó là trận chung kết năm 1994. Barcelona dưới sự dẫn dắt của Johan Cruyff với danh xưng Dream team đã lọt vào trận chung kết lần thứ hai chỉ trong vòng ba năm và chạm trán Milan bị đánh giá thấp hơn rất nhiều. Tuy nhiên một Rossoneri thiếu vắng ngôi sao lại vùi dập Barca tới 4 bàn không gỡ ở Athens, báo hiệu sự sụp đổ của đế chế Cruyff 2 năm sau.

Trong 15 năm sự nghiệp hiển hách, Guardiola đã 6 lần thua tại bán kết Champions League. Đó là kỷ lục ấn tượng nhưng thật đau đớn. Không thể nói một nhà cầm quân dẫn dắt nhiều đội bóng khác nhau thua tới 6 trận bán kết Champions League là không xuất sắc. Nhưng, việc gục ngã quá nhiều trước ngưỡng ngưỡng cửa thiên đường lại thật nghiệt ngã và như thể dính phải lời nguyền.

Chẳng hạn như trận thua 0-4 trên sân nhà trước Real Madrid cách đây 9 năm, mà Guardiola vẫn gọi đó là sai lầm chiến thuật lớn nhất trong sự nghiệp của mình. Đó là trận thua trước đội vô địch cuối cùng. Hoặc trận bán kết 2010, núi lửa phun trào khiến Barcelona của Guardiola phải thực hiện chuyến đi từ Catalunya đến Milan bằng xe buýt vì các chuyến bay đã bị hủy. Inter Milan giành chiến thắng với tổng tỷ số 3-2, dù chỉ còn 10 người trên sân ở trận lượt về. Thất bại vẫn trước đội vô địch cuối cùng. Ở bán kết năm 2012, Barcelona đánh mất một quả penalty (chính xác là Lionel Messi đá hỏng), nếu ghi bàn thì họ sẽ dẫn trước Chelsea với tổng tỷ số 3-2. Nhưng họ tiếp tục thua đội vô địch cuối cùng.

Tiếp đến, một kết quả khiến bất ai cũng phải kinh ngạc: mùa trước, Man City đang dẫn trước Real Madrid với tỉ số 5-4 trong trận bán kết lượt về ở phút 90+1, nhưng vẫn bị loại. Kết quả cuối cùng rõ ràng họ lại thua đội vô địch cuối cùng một lần nữa.

Những lần vấp ngã cay nghiệt trước trước chướng ngại vật áp chót trên hành trình chinh phục đỉnh vinh quang của Guardiola gây nên nhiều tranh cãi. Ông vẫn được phần đa thừa nhận là một trong những nhà cầm quân vĩ đại nhất mọi thời đại. Ông là HLV thành công, thay đổi cục diện, truyền cảm hứng và tạo ra các cuộc cách mạng chiến thuật ở 3 nền bóng đá khác nhau.

Pep có một vấn đề rất khác với Ancelotti hay bất kỳ vị chiến lược gia nào khác của Real Madrid.

Trong suốt thời gian dẫn dắt Man City, Guardiola cố gắng thuyết phục các học trò bản địa rằng chức vô địch Champions League rất quan trọng, thậm chí quan trọng hơn cả đăng quang Premier League. Mới đây, Kevin De Bruyne cho biết việc trở thành nhà vô địch nước Anh quan trọng hơn đối với tiền vệ người Bỉ này. Thậm chí Guardiola cũng từng nói cách đây một năm rằng nếu phải "ký ngay bây giờ" để giành một trong hai chiếc cúp thì ông sẽ chọn Premier League.

Tuy nhiên, tạo động lực để vô địch Champions League chưa bao giờ là vấn đề đối với Real Madrid và cũng không hề gây khó khăn trong suốt sự nghiệp Ancelotti.

Real Madrid và AC Milan, 2 đội bóng vị chiến lược gia người Italia gắn bó nhiều nhất, lần lượt là những đội bóng giàu truyền thống nhất tại đấu trường châu Âu, với 14 và 7 lần đăng quang. Tại mỗi câu lạc bộ, họ coi chiếc cúp này là một phần của bổn phận của họ, đặc biệt là Real Madrid. Chiếm ưu thế trước những kình địch cùng thành phố như Inter và Atletico Madrid vẫn rất quan trọng, nhưng ngồi trên ngai vàng châu Âu và cai trị lục địa già là điều mà Ancelotti đã thành công ở cả hai câu lạc bộ.

Ancelotti đã 6 lần vô địch C1/Champions League. 2 lần với tư cách tiền vệ của Rossoneri vào các năm 1989 và 1990. 4 lần với tư cách HLV, vẫn 2 với Milan vào năm 2003 và 2007, sau đó dẫn dắt Los Blancos đăng quang vào các năm 2014 và 2022. Đó là hành trình chiến thắng kéo dài tới 33 năm. Thật quá đỗi ấn tượng.

Mặc dù vậy, Ancelotti cũng đã có những trải nghiệm đắng cay khi đối mặt với giải đấu Champions League và chiếc cúp huyền thoại mà ai cũng khao khát giành được - ngay cả khi chỉ trong một thời gian ngắn.

Trải nghiệm cay đắng đầu tiên của Ancelotti về chiếc cúp danh giá nhất châu Âu là chung kết C1 năm 1984, ông phải ngồi ngoài vì chấn thương và AS Roma thua Liverpool trong loạt đá luân lưu. Năm 1991, Ancelotti có cơ hội giành cú đúp danh hiệu Champions League nếu Milan vượt qua Marseille ở bán kết. Tuy nhiên, đội của ông thua với tổng tỷ số 1-2 ở phút cuối trận lượt về khi ánh đèn của sân Velodrome chực tắt đi. Mười lăm phút sau, ánh đèn bật trở lại, nhưng Giám đốc điều hành của Milan, Adriano Galliani, từ chối để đội của mình tiếp tục thi đấu và kêu gọi UEFA trao chiến thắng cho Milan. Tuy nhiên, họ lại bị UEFA loại khỏi giải đấu, khiến Galliani, các CĐV và cả Ancelotti đều thất vọng.

Đêm kinh hoàng nổi tiếng nhất của Ancelotti diễn ra ở Istanbul, trên cùng sân Ataturk nơi diễn ra trận chung kết mùa giải này, khi AC Milan của ông thất bại trước Liverpool. Rossoneri đã dẫn trước 3-0 ở hiệp một nhưng đã để đối thủ gỡ hòa và giành chiến thắng trong loạt đá luân lưu. Việc sửa sai sai lầm đó đã trở thành một ám ảnh với ông, đến mức ông thừa nhận đã cổ vũ để hai đội Liverpool và Milan vào chung kết năm 2007, với khát vọng thầm kín để báo thù. Quả thực hai đội gặp nhau và Ancelotti chiến thắng.

Tuy nhiên, đấu trường Champions League khó lường và cay nghiệp tới mức không chỉ trận chung kết mới khiến người trong cuộc tổn thương.

Viết trong cuốn sách “Lãnh đạo thầm lặng” của mình, Ancelotti bộc bạch rằng vào tháng 12/2012, khi PSG do ông dẫn dắt xếp thứ hai tại Ligue 1 và giành vé đi tiếp tại vòng bảng Champions League, chủ tịch Nasser Al-Khelaifi và Giám đốc bóng đá Leonardo, vốn là học trò cũ của ông tại Milan đã đến để gửi tối hậu thư: “Nếu không đánh bại Porto ở trận tiếp theo, ông sẽ bị sa thải”.

Ông viết tiếp: “Họ lại đến, vào ngày trước trận đấu, và cả hai nói với tôi: 'Giành chiến thắng vào ngày mai hoặc bị sa thải.' Chúng tôi thắng, chơi tốt, đánh bại Porto 2-1, nên tôi không bị sa thải... nhưng họ đã khiến tình hình của tôi trở nên bất ổn, vì vậy tôi nói với Leonardo, người mà tôi từng nghĩ là bạn của mình, rằng vào cuối mùa giải tôi sẽ đi. Điều đó không nên xảy ra trong bóng đá".

Ancelotti là vua Midas, người chạm vào bất cứ thứ gì, thứ đó thành vàng. Ông đã giành mọi danh hiệu cao quý nhất nhiều lần chứ không phải một lần. Ông vô địch Champions League tới 4 lần trên cương vị HLV. Tại Real Madrid, hiện ông đã vô địch La Liga, vô địch Champions League và vô địch FIFA Club World Cup.

Ancelotti là bậc thầy về quản lý con người. Ông luôn biết cách nhắn nhủ với các học trò và vui vẻ thừa nhận phong cách chơi bóng và lựa chọn chiến thuật của ông giống như thợ may, người phải đo lường kích thước cầu thủ sao cho phù hợp.

Ngược lại, nhà cầm quân người Catalonia lại đang trên đường giành cú ăn ba vĩ đại. Nếu thành công, ông sẽ lập kỷ lục vô tiền khoáng hậu là 2 lần giành cú ăn ba với 2 CLB khác nhau. Guardiola là thiên tài chiến thuật và không bao giờ thủ thỉ với các học trò. Nếu cần, ông sẽ gào vào mặt mọi ngôi sao trong đội như cái cách nổi đóa với Haaland vì nhường quyền đá phạt đền cho Gundogan. Nhắc đến Pep cũng là nhắc đến phong cách chơi bóng và chiến thuật đặc trưng, những điều ông cho là tối quan trọng và mọi cầu thủ đều phải thay đổi để thích nghi.

Bởi vậy, tựu trung lại, cả hai đều không muốn nói về sự ám ảnh khi bước vào cuộc đấu trí. Cả hai cũng không muốn nhìn lại những đêm đau khổ và mất ngủ trong suốt hành trình tìm kiếm chiếc cúp tai voi danh giá. Nhưng ai cũng hiểu được nỗi sợ hãi đen tối và những tham vọng vĩ cuồng của họ. Trận đấu trí trước mắt sẽ như đồng xu được tung lên và chỉ một trong hai mặt xuất hiện, hoặc Guardiola hoặc Ancelotti.