Hà Nội còn thiếu chính sách vượt trội đặc thù dành cho lĩnh vực y tế

Hệ thống y tế “vừa yếu vừa thiếu”

Ngày 29/9, Hội thảo khoa học định hướng quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã diễn ra tại Trường Đại học Kinh tế Quốc.

Phát biểu đưa ra quan điểm về quy hoạch mạng lưới y tế Thủ đô, GS.TS.BS Tạ Thành Văn - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng trường, Trường Đại học Y Hà Nội cho rằng nguồn lực về y tế tại Việt Nam hiện nay “vừa yếu vừa thiếu”.

Theo ông Thành, công tác y tế dự phòng, đặc biệt là ở tuyến cơ sở còn yếu. Cơ sở vật chất, trang thiết bị của hệ thống y tế công của thành phố, đặc biệt là tuyến huyện, xã còn thiếu và xuống cấp.

Nguồn nhân lực y tế còn thiếu về số lượng với bằng chứng là tỉ lệ nhân viên y tế/10.000 dân của thành phố trên số dân chưa cao: 14 bác sĩ/10.000 dân, so với số 11,5 bác sĩ/10.000 dân của cả nước trong năm 2022 và thấp hơn nhiều so với nhiều quốc gia phát triển trên thế giới.

Bên cạnh đó, sự mất cân đối nghiêm trọng về nhân lực y tế giữa lĩnh vực y học lâm sàng và y học sự phòng; giữa các chuyên khoa là vấn đề tồn tại nhiều năm.

Sự thiếu vắng các chuyên gia trong một số lĩnh vực chuyên khoa đã tạo ra những khoảng trống nhân lực y tế chuyên khoa chất lượng cao ở ngay các bệnh viện của Hà Nội. Nếu tính đến các bệnh viện ở các quận, huyện ngoại thành thì tình hình còn khó khăn hơn rất nhiều.

Hà Nội chưa có các chính sách, cơ chế sử dụng nguồn nhân lực y tế chất lượng cao của đất nước thuộc các bệnh viện, trường đại học y dược trực thuộc Trung ương đóng trên địa bàn Hà Nội.

Cũng như chưa có các chính sách tổng thể, phân vai và phối kết hợp vai trò của ba lĩnh vực: cơ sở y tế trực thuộc Trung ương; cơ sở y tế trực thuộc Hà Nội và cơ sở y tế tư nhân trong chiến lược chăm sóc sức khỏe cho người dân trên địa bàn thủ đô.

Vai trò của các cơ sở y tế tư nhân còn quá nhỏ so với nhu cầu thực tiễn, đặc biệt là trong lĩnh vực y tế dự phòng và chỉ chủ yếu tập trung ở một số các lĩnh vực chuyên khoa có khả năng mang lại lợi nhuận cao. Điều này đã làm mất sự cân đối trong bức tranh tổng thể về cung cấp các dịch vụ y tế chăm sóc và bảo vệ sức khỏe của người dân trên địa bàn Thủ đô.

Đặc biệt, Thủ đô chưa có các chính sách vượt trội đặc thù dành cho lĩnh vực y tế như: chế độ đãi ngộ, cơ chế tài chính, quy định về khám, chữa bệnh và cơ chế chi trả bảo hiểm y tế phù hợp với địa bàn Thủ đô để khuyến khích phát triển đội ngũ bác sĩ làm việc cho cơ sở y tế ngoài công lập; tạo mối liên hệ có tính hệ thống giữa cơ sở y tế công lập và ngoài công lập.

Cần có các chính sách sử dụng nguồn nhân lực y tế chất lượng cao

Góp ý về cơ chế chính sách phát triển hệ thống y tế, GS.TS.BS Tạ Thành Văn cho rằng, Hà Nội cần ban hành các chính sách, cơ chế sử dụng nguồn nhân lực y tế chất lượng cao thuộc các bệnh viện, trường đại học y - dược trực thuộc Trung ương đóng trên địa bàn. Điều này có ý nghĩa vô cùng quan trọng, bởi riêng Hà Nội mới có sự ưu đãi đặc biệt này.

Chính sách này không chỉ tạo động lực cho Thủ đô tận dụng được đội các chuyên gia y tế giỏi trong và ngoài nước tham gia quản lý tại các khoa chuyên môn, mà còn tiết kiệm được ngân sách đầu tư cho đào tạo nguồn nhân lực, tránh chồng chéo, lãng phí.

Đồng thời cũng cần phải có các chính sách ưu đãi tuyển dụng, chi trả lương phù hợp, khuyến khích nguồn nhân lực chất lượng cao làm việc tại tuyến y tế cơ sở. Quản lý sức khỏe người dân Thủ đô theo quận, huyện, xã sẽ tiết kiệm chi phí, nâng cao giá trị chi phí - hiệu quả vì sức khỏe người dân được nâng cao, chủ động chăm sóc gần nhà, giảm quá tải ở các bệnh viện.

Bên cạnh đó, chế độ đãi ngộ, quy định về khám, chữa bệnh và cơ chế chi trả bảo hiểm y tế (BHYT) cần phù hợp với điều kiện kinh tế, văn hóa và đặc thù của Thủ đô; quy định về cơ chế tài chính, dịch vụ khám, chữa bệnh và thanh toán BHYT hợp lý để khuyến khích phát triển đội ngũ bác sĩ làm việc cho cơ sở y tế ngoài công lập; tạo mối liên hệ có tính hệ thống giữa cơ sở y tế công lập và ngoài công lập.

Theo ông Thành, dù cơ sở y tế công lập hay ngoài công lập thì đều có chung một sứ mệnh chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cho người dân, chủ thể của xã hội, tạo nên sự phát triển của Thủ đô và đất nước.

Do vậy, cần có một chính sách công bằng cho sự phát triển của cả hai nhóm y tế này. Ngoài nguồn bảo hiểm, ngân sách thành phố cần bảo đảm cho hệ thống cơ sở y tế cả công lập và ngoài công lập, đặc biệt trong lĩnh vực y tế dự phòng và công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu.

Về mặt hệ thống các cơ sở y tế, ông Thành cho rằng, Hà Nội cần có các chính sách tổng thể, phân vai và phối kết hợp vai trò của ba lĩnh vực: bệnh viện trực thuộc Trung ương/trường đại học y - dược; cơ sở y tế trực thuộc Hà Nội và cơ sở y tế tư nhân trong chiến lược chăm sóc sức khỏe người dân Thủ đô.

Sự phân bố các cơ sở y tế phải gắn liền với quy hoạch mạng lưới đô thị, thành phố vệ tinh và các khu dân cư đông người.

Đặc biệt, trong thời đại công nghệ số phát triển mạnh mẽ, cần thiết phải xây dựng trung tâm quản lý cơ sở dữ liệu nguồn nhân lực y tế của Thủ đô. Cơ sở dữ liệu bao gồm: Thông tin chung: Số lượng nhân viên y tế của từng khoa/phòng trong các cơ sở y tế công lập và ngoài công lập trên địa bàn Thủ đô;

Sự thay đổi và biến động hàng tháng; nhu cầu phát triển hàng năm; danh mục kỹ thuật chuyên môn đang và sẽ triển khai...

Việc xây dựng, thực hiện quản lý hồ sơ sức khỏe điện tử tới từng người dân với một trung tâm quản lý dữ liệu thống nhất và đồng bộ là cần thiết và sẽ đem lại hiệu quả rất lớn cho kinh tế, xã hội của Thủ đô.

Thu Hương