Hà Nội: Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ để xây dựng ngành logistics hiện đại

Nhiều tiềm năng nhưng vẫn còn điểm nghẽn

Theo Hà Nội mới, Tp.Hà Nội giữ vị trí trung tâm của Vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc, có hệ thống giao thông kết nối đồng bộ, gồm cả đường bộ, đường biển, đường sông, hàng không và đường sắt nhưng hệ thống cung ứng dịch vụ logistics phát triển chưa xứng với tiềm năng.

Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội Nguyễn Thế Hiệp cho biết, Hà Nội hiện có khoảng 25.000 doanh nghiệp hoạt động logistics. Tuy nhiên, trong giai đoạn vừa qua, các doanh nghiệp logistics Hà Nội mới đáp ứng được 25% nhu cầu trong nước, 18% tổng lượng hàng hóa xuất, nhập khẩu, còn lại do doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thực hiện.

Phân tích về những hạn chế của ngành logistics Thủ đô, Chủ tịch Hiệp hội Logistics Hà Nội Trần Đức Nghĩa cho biết, khó khăn lớn nhất của ngành Logistics Hà Nội là hạ tầng logistics, hạ tầng giao thông vận tải. Trên thực tế, dù Hà Nội có đến 4 phương thức vận tải nhưng khả năng kết nối chưa tốt, dẫn đến giảm cơ hội tổ chức vận tải đa phương thức trên địa bàn, là trở ngại trong việc thực hiện mục tiêu giảm chi phí logistics, giảm ùn tắc giao thông và giảm phát thải ô nhiễm môi trường.

Đơn cử như vận tải thủy nội địa chưa phát triển đúng với tiềm năng để giảm tải cho vận tải đường bộ. Trên địa bàn Hà Nội hiện có 2 tuyến vận tải thủy nội địa, trong đó quan trọng nhất là tuyến số 1 kết nối và đi qua địa bàn các tỉnh: Quảng Ninh, Hải Phòng, Hải Dương, Bắc Ninh, Hà Nội, Phú Thọ. Vì nhiều vướng mắc nên đến nay, tuyến vận tải thủy nội địa này vẫn chưa phát huy hết tiềm năng. Bên cạnh đó, vẫn chưa có quy hoạch rõ ràng, phù hợp để kết nối giữa vận tải đường bộ và vận tải đường sắt nhằm đón đầu dự án trục đường sắt cao tốc Bắc - Nam. Ngoài ra hệ thống kho hàng, bến bãi logistics tại Hà Nội còn nhỏ lẻ, thiếu sự liên kết, thiếu nhiều loại hình kho lưu trữ hàng hóa đặc thù (kho mát, kho lạnh, kho tài liệu…). 

Kế hoạch số 332/KH-UBND của UBND Tp.Hà Nội về phát triển dịch vụ logistics trên địa bàn Tp.Hà Nội năm 2023 đặt ra mục tiêu: “Phát triển kết cấu hạ tầng logistics đồng bộ với kết cấu hạ tầng giao thông vận tải, kết cấu hạ tầng thương mại văn minh, hiện đại, đưa Hà Nội trở thành một đầu mối logistics quan trọng của vùng, của cả nước và khu vực”.

Tuy nhiên, theo Phó Trưởng phòng Quản lý vận tải, Sở Giao thông - Vận tải Hà Nội Đỗ Phan Anh, quá trình triển khai kế hoạch này đã gặp phải một số khó khăn, thách thức: Kết cấu hạ tầng chưa hoàn chỉnh, chưa nâng cấp kịp thời, còn nhiều điểm nghẽn ùn tắc giao thông; ô nhiễm không khí và số lượng phương tiện vận chuyển ngày càng tăng... đã gây ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ giao hàng và trải nghiệm của khách hàng.

Những điểm nghẽn về cơ chế, chính sách, cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực, công nghệ, nhất là những vấn đề về kết nối, liên kết dịch vụ logistics trên địa bàn Hà Nội đã dẫn đến chi phí logistics tăng cao ảnh hưởng đến giá thành sản phẩm, xuất, nhập khẩu, lưu thông hàng hóa.

Triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, chú trọng ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ số

Để phát triển và hỗ trợ các hoạt động logistics, thúc đẩy doanh nghiệp dịch vụ logistics đổi mới sáng tạo, cung ứng chuỗi dịch vụ logistics ở mức độ 3 (3PL), mức độ 4 (4PL), theo Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Hà Nội Nguyễn Hồng Sơn, trong thời gian tới, Tp.Hà Nội cần triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, trong đó đặc biệt là ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ số.

Theo đó, cần cụ thể hóa quy hoạch các trung tâm logistics và cơ sở hạ tầng phục vụ dịch vụ logistics trên địa bàn. Phấn đấu trong giai đoạn 2021-2025 hoàn thành các thủ tục đầu tư, khởi công xây dựng, đưa vào khai thác vận hành một số công trình hạ tầng dịch vụ logistics quan trọng như: 2 cảng cạn ICD (tại xã Cổ Bi, huyện Gia Lâm và xã Đức Thượng, huyện Hoài Đức), cảng container quốc tế (tại xã Cổ Bi, xã Đặng Xá, huyện Gia Lâm), Trung tâm bưu chính, chuyển phát (tại xã Kim Hoa, huyện Mê Linh) và một số dự án trung tâm tiếp vận trên địa bàn thành phố.

Tiếp đến, phải đẩy mạnh xúc tiến đầu tư các dự án hạ tầng dịch vụ logistics; nghiên cứu xây dựng trung tâm logistics có quy mô phù hợp trên những tuyến đường vành đai, kết nối đầu mối gom hàng, kho tập kết, phân phối hàng tại khu vực tập trung sản xuất, nông nghiệp, công nghiệp, khu công nghiệp; chú trọng phát triển hệ thống kho bãi, kho bãi chuyên dụng; phát triển hệ thống giao thông thông minh, chuyển đổi hạ tầng logistics (như cảng biển, cảng thủy nội địa, hàng không, đường sắt, kho vận...); phát triển nền tảng số kết nối giữa các chủ hàng, nhà giao vận và khách hàng...

Thông tin trên Nhân Dân, nội dung Kế hoạch số 332/KH-UBND nêu rõ, Thành phố giao Sở Công thương Hà Nội chủ trì phối hợp các sở, ngành, UBND các cấp rà soát, điều chỉnh quy hoạch xây dựng, quy hoạch phân khu và các quy hoạch ngành có liên quan; các kế hoạch phát triển hạ tầng và dịch vụ logistics, tích hợp sâu dịch vụ logistics trong chiến lược phát triển ngành, bảo đảm đồng bộ về cơ sở hạ tầng, cơ cấu sản xuất phù hợp với mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội của thành phố.

Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và hiện đại hóa hành chính; ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý hành chính, giải quyết các thủ tục hành chính (mức độ 3, mức độ 4) nhanh chóng, thuận tiện ở tất cả các khâu, trọng tâm là các lĩnh vực: Công thương, hải quan, thuế, giao thông vận tải.

Xây dựng cơ chế phối hợp và tăng cường hợp tác giữa các cơ quan Trung ương trong việc cập nhật số liệu, trao đổi thông tin và các cơ chế, chính sách liên quan tới hoạt động logistics trong lĩnh vực vận tải, thương mại; các quy định, quy trình, tiêu chuẩn, điều kiện và khuyến cáo, khuyến nghị liên quan đến công tác giao nhận hàng hóa tại các cảng hàng không, cảng cạn, cảng thủy, ga đường sắt... Chú trọng hợp tác bảo đảm an ninh hàng hóa và phát triển nguồn nhân lực.

Khuyến khích, thu hút các nhà cung cấp dịch vụ logistics lớn trên thế giới và các doanh nghiệp logistics trong nước đặt trụ sở, chi nhánh và văn phòng giao dịch tại thành phố nhằm xây dựng Hà Nội thành trung tâm điều hành logistics của khu vực miền bắc.

Theo ông Đỗ Phan Anh, để vượt qua những khó khăn của giao thông đô thị, cần đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ số hiện đại. Bên cạnh đó, cần triển khai có hiệu quả Đề án giao thông thông minh, phối hợp xây dựng cơ chế kiểm soát đơn vị vận tải hàng hóa và chính sách khuyến khích đổi mới, nâng cao chất lượng phương tiện vận tải hàng hóa, chuyển đổi phương thức vận chuyển thân thiện với môi trường. Đặc biệt, cần hình thành sàn giao dịch chung cho các phương thức vận tải, thúc đẩy phát triển dịch vụ logistics, giúp kết nối các phương thức vận tải hàng hóa nhằm tối ưu hóa vận tải hàng hóa hai chiều.

Minh Hoa (t/h)