Những ngày gần đây, tin tức về công dân Nguyễn Tuấn Hải xuất hiện ngày càng nhiều trên các phương tiện thông tin đại chúng. Cái tên Nguyễn Tuấn Hải là một sự xa lạ tuyệt đối, nhưng nói đầy đủ “Nguyễn Tuấn Hải – tức Hải Bánh” thì rất nhiều người biết.
Hải Bánh từng được biết đến là "cánh tay phải" của trùm giang hồ Trương Văn Cam (tức Năm Cam). Hải “Bánh” cũng là người trực tiếp chỉ đạo hai đối tượng khác bắn chết Dung Hà – một tên tội phạm khác, theo lệnh của Năm Cam.
Sau đó, Hải Bánh bị TAND TP.HCM tuyên án chung thân về tội Giết người. Đầu năm 2022, Nguyễn Tuấn Hải tha tù trước thời hạn sau 22 năm chấp hành án phạt tù.
Gần đây, thông tin về Hải Bánh xuất hiện nhiều trên mạng xã hội và báo chí. Chuyện một số tờ báo, trang thông tin điện tử (núp dưới danh nghĩa báo chí) bất chấp các nguyên tắc đạo đức nghề nghiệp để câu kéo người đọc bằng mọi giá là một câu chuyện dài, đã nhiều người nói, thậm chí có nhiều chỉ đạo bằng văn bản của các nhà quản lý báo chí để kiểm soát vấn đề này.
Mạng xã hội lại là một vấn đề khác. Đã bắt đầu xuất hiện hiện tượng nhiều bạn trẻ tuổi tỏ ra hâm mộ Hải Bánh, tôn sùng một kẻ tử tù như một “hiện tượng hoàn lương”. Đây thực sự là điều rất nguy hại.
Chuyện các bạn trẻ hâm mộ, coi những tên “giang hồ mạng” là thần tượng không phải chưa từng xảy ra. Điển hình có thể kể đến tên tội phạm Khá Bảnh từng nổi tiến trên mạng xã hội với hàng trăm nghìn tài khoản theo dõi. Khá Bảnh ngông cuồng tới mức còn đến “giao lưu” với học sinh ở TP. Yên Bái và rất kỳ lạ khi được đông đảo các em học sinh chào đón nhiệt liệt. Đây là biểu hiện lệch chuẩn về hành vi của các bạn trẻ. Việc này đương nhiên có phần lỗi từ sự giáo dục của gia đình và nhà trường. Khá Bảnh hiện nay đang thụ án với tổng mức án là 10 năm 6 tháng tù giam.
Nên nhớ, Hải Bánh vào tù là đền tội cho những tội ác y đã gây ra. Hải Bánh không phải là Robinhood, kẻ sống ngoài vòng pháp luật với nguyên tắc sống “lấy của người giàu chia cho người nghèo” mà thực sự trưởng thành từ đời sống tội ác.
Viễn tưởng của những người trẻ tuổi về một cuộc đời tự do, phóng túng, đôi khi nằm ngoài các hành lang pháp luật không thể phủ nhận việc khi chưa bước qua tuổi vị thành niên, Hải Bánh đã găm vào lý lịch của mình 6 tiền án về các tội Trộm cắp tài sản, Cố ý gây thương tích và Gây rối. Thế nên hành trình tiến lên các thang cao hơn trong tội ác của Hải Bánh không phải là điều gì lạ lùng mà là sự tất yếu trong phát triển tâm lý và hành vi.
Tôi rất nghi ngờ việc Hải Bánh xuất hiện trên các nền tảng mạng xã hội là việc làm xuất phát tự thân mà một kế hoạch truyền thông rất bài bản của một hoặc một nhóm người. Bởi lẽ, để biến một người bình thường thành “hiện tượng mạng” cần các kỹ thuật nhuần nhuyễn về truyền thông. Một vài tờ báo còn trực tiếp hoặc gián tiếp thông tin một cách chính thống về hiện tượng này như một loại thông tin báo chí hút khách.
Ngày Hải Bánh trở thành tử tù, internet còn chưa phổ biến. Vài chục năm mất quyền công dân sau song sắt của Nguyễn Tuấn Hải khó có thể cung cấp kỹ năng về truyền thông thuần thục đến như vậy, nếu không muốn nói là bất khả thi. Dù động cơ, mục đích của việc làm Hải Bánh nổi tiếng trở lại này là gì thì tôi tin nó cũng sớm lộ diện.
Sau 22 năm, cuộc đời đã có quá nhiều biến thiên. Tội phạm ngày nay cũng khác khi chúng khoác nhiều bộ mặt chứ không chỉ là loại ong ve xăm trổ, sứt sẹo kín người, dùng đến súng đạn...như thời Năm Cam, Dung Hà.
Cuộc đời cũng không bao giờ là sách vở, không phải cứ buông đao là thành Phật. Hoàn lương là một hành trình dài và sám hối cần được diễn ra trong tĩnh lặng. Sự hối cải, lương thiện sẽ tự nó tạo tiếng vang, chứ không phải cứ lên mạng kể lể chuyện đời mình là trở thành tấm gương của sự hoàn lương.
Còn các bậc cha mẹ, khi không thể quản lý mạng xã hội, tốt nhất quan tâm đến trẻ nhỏ bằng làm những việc lương thiện từ đầu chứ không nên đừng để con cái mình tôn vinh sự hướng thiện theo cách hoàn lương.
Hoàng Lan
