Những ngày Tết đến, Xuân về này, nhiều du khách trong và ngoài Tp.Hải Phòng thăm quan, vãn cảnh tại các di tích ở huyện Kiến Thụy, trong đó có Khu tưởng niệm Vương triều Mạc.
Trao đổi với Người Đưa Tin, ông Nguyễn Văn Thành - Trưởng Ban Quản lý di tích Khu tưởng niệm Vương triều Mạc, cho biết, Khu tưởng niệm cùng với 4 di tích liên quan đến nhà Mạc trên địa bàn huyện Kiến Thụy, Tp.Hải Phòng, được công nhận là di tích quốc gia đặc biệt trong tháng 1/2025.
Các di tích này gồm: Chùa Nhân Trai, Chùa Trà Phương, Khu tưởng niệm Vương triều Mạc, Từ đường họ Mạc (cùng ở xã Kiến Hưng, huyện Kiến Thụy) và đền - chùa Hòa Liễu (ở xã Thuận Thiên, huyện Kiến Thụy).
Bộ bút, nghiên, mực giấy bằng đá xanh lớn nhất Việt Nam được lưu giữ trong khuôn viên Khu tưởng niệm Vương triều Mạc ở huyện Kiến Thụy, Tp.Hải Phòng (Ảnh: Thái Phan).
Theo ông Thành, Khu tưởng niệm Vương triều Mạc có tổng diện tích 10,5 ha được khởi công xây dựng năm 2009 và hoàn thành giai đoạn 1, 2 vào năm 2010 đúng dịp kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội. Hiện Khu tưởng niệm bao gồm các hạng mục: Nghi môn ngoại, cầu đá, hồ cá, nghi môn nội, nhà văn bia, nhà giải vũ và nhà chính điện.
Nghi môn ngoại có kết cấu kiểu tứ trụ. Trong đó, 2 trụ chính cao 5,27m, 2 trụ bên cao 4,88m. Trên các đầu trụ trang trí đèn lồng giống búp sen, trên đỉnh trụ 2 bên đắp lân và hai đỉnh trụ giữa đắp phượng. Thân 4 mặt chạm khắc tứ quý. Cây cầu đá được làm bằng đá khối, liên kết mộng truyền thống, tường lan can đục rỗng trang trí hoa văn họa tiết tinh xảo.
Cổng của nghi môn nội có tổng diện tích 122,27m2, gồm nghi môn tả và nghi môn hữu. Nghi môn 2 tầng với 8 mái chồng diêm, 3 gian và 4 hàng chân cột. Tả - hữu môn xây gạch, mái dán mũi hài phục chế. Họa tiết đắp vẽ hoa văn. Đi qua nghi môn nội là hai nhà văn bia với kết cấu kiểu chồng diêm hai tầng 8 mái, khung và mái bằng gỗ lim, mái lợp ngói mũi hài, ngói chiếu hoa văn hình chữ "Thọ".
Tiếp đến là 2 nhà giải vũ. Trước kia nơi đây chính là nơi để các quần thần chuẩn bị soạn sửa xiêm y trước khi vào bái kiến vua Mạc.
Từ đường họ Mạc ở xã Kiến Hưng, huyện Kiến Thụy, Tp.Hải Phòng (Ảnh: Thái Phan).
Tâm điểm của Khu tưởng niệm Vương triều Mạc là nhà chính điện được xây dựng trên nền móng cũ của điện Tường Quang. Phần mái được xây dựng bờ nóc bờ chảy trên có đắp lưỡng long chầu nguyệt, đao mái được đắp hoa lá. Hình dáng đao được làm theo lề lối mực thước cổ. Mái lợp ngói mũi hài phục chế, mái chiếu có hoa văn chữ "Thọ".
Nhà chính điện có tổng diện tích 586,19 m2, được xây dựng theo kiến trúc truyền thống thời Mạc với bố cục mặt bằng hình chữ "Công", bao gồm 3 phần: 7 gian tiền đường, 5 gian hậu cung, nối giữa tiền đường và hậu cung là ống muống hay còn gọi là thiêu hương. Toàn bộ nhà chính điện được nâng đỡ bởi 100 cây cột gỗ lim.
Thanh Định Nam đao - bảo vật quốc gia, hiện được lưu giữ tại hậu cung Khu tưởng niệm Vương triều Mạc ở huyện Kiến Thụy, Tp.Hải Phòng (Ảnh: Thái Phan).
Ông Nguyễn Văn Thành - Trưởng Ban Quản lý di tích Khu tưởng niệm Vương triều Mạc, thông tin, từ năm 2012, UBND huyện Kiến Thụy, Tp.Hải Phòng, quyết định tổ chức Lễ hội khai bút đầu Xuân tại Khu tưởng niệm vào ngày mùng 6 tháng Giêng hằng năm. Lễ hội thu hút các em học sinh xuất sắc của nhiều trường học trên địa bàn thành phố tham gia.
"Năm nay, Lễ hội khai bút đầu Xuân ở Khu tưởng niệm Vương triều Mạc được tổ chức ngày mùng 5 tháng Giêng. Dự kiến, có 525 em học sinh xuất sắc trong và ngoài huyện Kiến Thụy tham gia khai bút. Đến nay, công tác chuẩn bị cơ bản hoàn tất", ông Thành thông tin với phóng viên.
Đặc biệt, Cụm di tích quốc gia đặc biệt liên quan đến nhà Mạc ở huyện Kiến Thụy, Tp.Hải Phòng hiện lưu giữ 3 bảo vật quốc gia. Trong đó, thanh Định Nam đao tương truyền Mạc Thái Tổ từng sử dụng được lưu giữ tại Khu tưởng niệm Vương triều Mạc. Hai bảo vật quốc gia còn lại là tượng Thái tổ Mạc Đăng Dung và phù điêu Thái Hoàng Thái hậu Vũ Thị Ngọc Toàn được lưu giữ ở chùa Trà Phương.
