Từ trung tâm Vườn quốc gia (VQG) Cát Bà, chúng tôi cùng đi xe máy với các cán bộ kiểm lâm Hạt Kiểm lâm VQG Cát Bà qua quãng đường khoảng 2 km được trải nhựa dưới tán lá rừng đan kín.
Khi đến chân dốc Ánh Rạng, mọi người để xe ở trạm kiểm lâm để bắt đầu hành trình chinh phục tuyến đường rừng nhiều đèo dốc dài hơn 9 km để đến xã Việt Hải - xã xa nhất của huyện đảo Cát Hải, Tp.Hải Phòng.
Vượt dốc Ánh Rạng, Mây Bầu là đến thung lũng Mé Gợ. Từ đây, men theo tuyến đường mòn, vừa đi, vừa vạch cỏ cao quá đầu người, mà tiến. May mắn, chúng tôi được tận mắt thấy những con bạc má tha thẩn kiếm ăn.
Thoáng thấy bóng người, sau phút nghển cổ giương đôi mắt tò mò nhìn, chúng nhanh chân lủi vào bụi rậm. Trên những cành cây sấu cổ thụ thân to vài người ôm, bắt gặp đàn sóc nghịch ngợm chuyền qua, chuyền lại trêu chọc nhau chí chóe.
Thích thú nhất là bắt gặp khung cảnh chẳng khác gì “thiên đường giữa trần gian” tại địa danh mang tên Ao Ếch. Theo lời anh Nguyễn Huy Cầm - Cán bộ kiểm lâm Hạt Kiểm lâm thuộc VQG Cát Bà, huyện Cát Hải, Tp.Hải Phòng, ở VQG Cát Bà có 2 địa danh mang tên Ao Ếch. Đó là Ao Ếch ở khu vực Trạm kiểm lâm Giỏ Cùng nằm chơ vơ giữa biển.
Gọi là Ao Ếch, thế nhưng, nơi đây chẳng hề có chàng hay nàng ếch nào sinh sống. Có lẽ, do hình dáng phần nào giống con ếch đang rình bắt mồi, nên người dân địa phương đặt tên cho vụng nước nhỏ này là Ao Ếch.
Ao Ếch còn lại nằm ở khu vực lõi VQG Cát Bà, giữa tuyến tuyến đường bộ xuyên rừng từ trung tâm VQG đi xã Việt Hải dài hơn 9 km. Khác với Ao Ếch ở Trạm kiểm lâm Giỏ Cùng, nơi đây có hàng ngàn, hàng vạn con ếch sinh sống. Ban ngày hay mùa đông, chúng trốn tiệt trong hốc đá, bụi cây.
Đến ban đêm hay những lúc trời trở mưa, bầy ếch ở Ao Ếch lại đua nhau cất giọng ồm vang để khẳng định chủ quyền lãnh thổ và quyến rũ bạn tình. Mùa khô, ếch cũng kêu. Mùa mưa, lại càng kêu to, nhiều khi nghe đến nao lòng. Cách xa cả cây số, có thể nghe tiếng ếch kêu. Hàng ngàn, hàng vạn con ếch “hợp tấu” cùng với tiếng quạ, tiếng bìm bịp, tiếng chim thánh thót thành bản nhạc giao hưởng không lời của rừng xanh, có lẽ chỉ có ở VQG Cát Bà.
Ao Ếch nằm lưng chừng ngọn núi đá vôi ở độ cao gần 100 m so với mực nước biển, nước ao trong đến mức nhìn thấy đáy. Diện tích Ao Ếch thay đổi theo mùa. Mùa mưa, nước từ khe đá chảy xuống khiến diện tích Ao Ếch mở rộng lên tới hơn 3 ha. Khi này, cả khoảnh rừng rộng lớn trở thành tấm gương khổng lồ phản chiếu màu trời, màu xanh của cây cối.
Còn mùa khô, diện tích Ao Ếch thu hẹp chỉ còn chừng 1/4. Mùa đông, nước ao tương đối ấm, còn mùa hè, lại mát lạnh. Vì thế, sau chặng đường dài mệt nhọc, vốc nước lên rửa mặt, tay, chân, không có gì sung sướng, thoải mái bằng.
Cả mùa khô lẫn mùa mưa, Ao Ếch không sâu lắm. Chỗ sâu nhất chỉ chừng 50 - 60 cm. Dưới đáy ao là lớp bùn dày do cành, lá cây khô rụng xuống phân hủy nhiều năm mà thành. Từ đáy ao, vươn lên hàng nghìn cây Và Nước - loài cây ít bắt gặp ở nơi khác. Cây Và Nước cao từ 5 đến 10 m, thân to chừng bắp đùi người lớn, vỏ xù xì, mọc thành cụm, có khi đứng một mình.
Ngoài ếch, ở Ao Ếch còn có loài cá dầm đất sinh sống. Cá to hơn ngón tay một chút, thân lẳn, bụng trắng, lưng ánh xanh và dài chừng 7 - 8 cm. Đặc biệt, nơi có rất nhiều cua đồng. Cua bò lổm ngổm nơi đáy ao, cua lấp ló trong những khe đá, hốc cây. Thậm chí, nhiều con còn “nổi hứng” trèo lên cả cành cây để phơi nắng.
Khác so với cua sinh sống tại đồng ruộng, cua ở Ao Ếch có màu sẫm hơn. Thi thoảng, người dân trong vùng vào đây câu cua. Một cành cây nhỏ, một đoạn dây có buộc miếng da lợn hoặc miếng gân trâu, gân bò, câu chơi chơi một buổi cũng được 5 - 7 kg cua. Cua đem về nấu canh, nấu riêu, thơm ngon chẳng kém gì canh cua đồng.
Nằm giữa VQG Cát Bà, đường đi hiểm trở, được bảo vệ bởi các cán bộ kiểm lâm, cùng với ý thức của người dân địa phương ngày càng được nâng cao, Ao Ếch giữ được vẻ đẹp hoang sơ vốn có.
Vì thế, nếu đủ sức khỏe, dũng cảm và quyết tâm vượt tuyến đường rừng để thăm quan, nghỉ ngơi tại xã Việt Hải, huyện Cát Hải, Tp.Hải Phòng, du khách sẽ nhận được món quà tuyệt vời từ thiên nhiên. Đó là được tận mắt thấy Ao Ếch, tận hưởng bầu không khí mát mẻ, trong lành, nghe tiếng ếch kêu râm ran, ngắm cá dầm đất bơi lội và dõi theo bước chân ngang dọc của bầy cua đông đúc.