Các nhà thương lượng trung gian của Qatar và Ai Cập cho biết đã nhận được phản hồi chính thức từ Hamas về đề xuất đình chiến được Liên Hợp Quốc (LHQ) hậu thuẫn, và Hamas cùng với đồng minh là tổ chức Thánh chiến Hồi Giáo Palestine đã thể hiện “sự sẵn sàng tiếp nhận tích cực” thảo luận hướng tới đề ra thỏa thuận kết thúc chiến tranh tại Gaza trong tuyên bố chung đưa ra vào ngày thứ Ba.
Tuy nhiên, Israel và Hamas đều cho rằng kế hoạch này cần phải thỏa mãn những mục tiêu mang tính đối lập từ hai phe, dẫn tới nhiều nghi ngờ về khả năng những tiến triển thực sự có thể được đề ra xung quanh nỗ lực này.
Một quan chức Hamas trước Reuters đã cho biết: “Phản hồi từ Hamas tái khẳng định quan điểm của tổ chức rằng mọi thỏa thuận đều phải kết thúc hành vi gây hấn từ phía phe Phục quốc Do Thái nhằm vào nhân dân của chúng tôi, rút lực lượng Israel khỏi đây, tái kiến thiết Gaza và đề ra thỏa thuận trao đổi con tin nghiêm túc”.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken sau khi gặp mặt những lãnh đạo Israel tại Tel Aviv đã cho biết những thảo luận cũng sẽ đề cập tới vấn đề kế hoạch hậu chiến cho Gaza và sẽ tiếp tục trong những ngày tới đây.
Trong ngày thứ Ba, ông Blinken đã gặp mặt một số quan chức Israel nhằm thúc đẩy kết thúc cuộc chiến dài hơn tám tháng qua của Israel nhằm vào Hamas, một cuộc chiến đã tàn phá Gaza, một ngày sau khi đề xuất ngừng bắn của Tổng thống Mỹ Joe Biden được thông qua bởi Hội đồng Bảo an LHQ.
Trước chuyến thăm của ông Blinken, Israel và Hamas đều nắm giữ lập trường cứng rắn và đã cản trở những thương lượng đình chiến trước đây khỏi có tiến triển, trong khi Israel tiếp tục tấn công miền Trung và miền Nam Gaza.
Người dân Palestine sinh sống tại địa phương cho biết, lực lượng Israel hoạt động tại thành phố Rafah miền Nam Gaza đã phá hủy một khối nhà dân trong ngày thứ Ba và một cuộc không kích của Israel nhằm vào một tuyến phố chính tại thành phố Gaza khiến 4 người thiệt mạng.
Đề xuất của ông Biden đề ra viễn cảnh về một thỏa thuận ngừng bắn và nhiều giai đoạn trao đổi con tin tại Gaza với người Palestine bị giam giữ tại Israel, và cuối cùng hướng tới kết thúc chiến tranh vô thời hạn.
Trong ngày thứ Ba, quan chức cấp cao của Hamas, Sami Abu Zuhri, hoạt động bên ngoài Gaza, đã cho biết tổ chức này chấp nhận nghị quyết về ngừng bắn và sẵn sàng tham gia thảo luận về chi tiết.
Chia sẻ với Reuters, quan chức này cho biết, thỏa thuận cần bao gồm những điều khoản yêu cầu rút toàn bộ binh lính Israel khỏi Gaza, và trao đổi con tin bị giam giữ tại Gaza lấy tù nhân người Palestine tại Israel.
Ông Abu Zuhri cho biết: “Chính quyền Mỹ đang đối mặt với thử thách về thực hiện đúng cam kết, thuyết phục phe chiếm đóng kết thúc chiến tranh ngay lập tức theo nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ”.
Ông Blinken cho biết, tuyên bố từ Hamas là “một dấu hiệu có triển vọng” nhưng vẫn cần cam kết chắc chắn từ lãnh đạo Hamas tại Gaza.
Sau khi ông Blinken rời khỏi Tel Aviv để thăm Jordan, một quan chức cấp cao của chính phủ Israel yêu cầu giữ kín danh tính cho biết, những đề xuất đã được công bố sẽ giúp Israel đạt được mục tiêu chiến tranh của mình.
Quan chức này khẳng định lại quan điểm của Israel về mục tiêu khiến khả năng quân sự và điều hành Gaza của Hamas phải bị tiêu diệt, mọi con tin phải được giải phóng và Gaza không bao giờ trở thành mối đe dọa cho Israel trong tương lai.
Ảnh: REUTERS/Marko Djurica.
Cuộc chiến tại Gaza nổ ra sau khi dân quân Palestine do Hamas lãnh đạo tấn công miền Nam Israel vào ngày 7/10 khiến hơn 1.200 người thiệt mạng và bắt giữ hơn 250 người làm con tin.
Chiến dịch trên không và trên bộ đáp trả từ phía Israel tại Gaza đã khiến ít nhất 37.164 người Palestine thiệt mạng, và san bằng gần như toàn bộ khu nội phận này, cũng như gây ra nạn đói lan rộng.
Mỹ là đồng minh và quốc gia cung cấp vũ khí lớn nhất của Israel, nhưng cũng tương tự như nhiều nước khác trên thế giới, Mỹ đã ngày càng chỉ trích gay gắt hơn về con số thương vong khổng lồ và những thảm họa nhân đạo do chiến dịch của Israel gây ra.
Tại Dải Gaza trong ngày thứ Ba, người dân Palestine đã có phản ứng nghi ngờ về cuộc bỏ phiếu của Hội đồng Bảo an, lo ngại đây có thể là một sáng kiến đề ra thỏa thuận ngừng bắn không có thành quả.
Shaban Abdel-Raouf, 47 tuổi, thành viên của một gia đình năm người đang trú ẩn tại thành phố Deir al-Balah, nơi thường xuyên chịu hỏa lực của Israel, đã cho biết: “Khi nào chúng tôi thấy thỏa thuận được ký kết thì chúng tôi sẽ tin”.
“Khi nào họ bảo chúng tôi khăn gói tư trang và chuẩn bị về nhà tại thành phố Gaza, chúng tôi sẽ biết kế hoạch đã thành công”.
Ông Blinken khẳng định kế hoạch hậu chiến là “cấp thiết”
Ông Blinken cũng cho biết, phát biểu của ông trong các thảo luận cũng đề cập tới kế hoạch hậu chiến cho Gaza, bao gồm về an ninh, điều hành và tái kiến thiết khu nội phận.
Trong chuyến viếng thăm mang tính gỡ rối thứ tám này của ông tại Trung Đông kể từ khi cuộc xung đột tại Gaza bùng nổ, ông Blinken cũng tìm kiếm phương hướng ngăn chặn xung đột biên giới giữa Israel và Hezbollah của Lebanon khỏi leo thang trở thành một cuộc chiến toàn diện.
Trong ngày thứ Hai, Blinken đã tham gia thảo luận tại Cairo với Tổng thống Abdel Fattah al-Sisi của Ai Cập, một nhà thương lượng chủ chốt về cuộc chiến tại Gaza, trước khi tới Israel, nơi ông gặp mặt Thủ tướng Benjamin Netanyahu và Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Yoav Gallant.
Những tham vấn của ông tại Israel trong ngày thứ Ba cũng đã bao gồm cựu lãnh đạo quân đội Israel Benny Gantz – người đã vừa từ chức khỏi ủy ban chiến tranh của Israel vào ngày Chủ Nhật vừa rồi với lý do ông Netanyahu đã không cung cấp được kế hoạch kết thúc chiến tranh.
Tại một hội nghị ở Jordan về phương án nhân đạo cho Gaza, ông Blinken đã tuyên bố sẽ cung cấp cứu trợ trị giá 404 triệu USD cho người Palestine và kêu gọi các nhà tài trợ tham gia.
Tổng thống Sisi của Ai Cập trong một cuộc họp tại Biển Chết đã cho biết, các nước cần phải ép buộc Israel kết thúc hành vi mà ông mô tả là lợi dụng nạn đói làm vũ khí và gỡ bỏ các hàng rào ngăn chặn phân phát hàng cứu trợ tại Gaza.
Trong nhiều tháng qua, ông Biden đã liên tục tuyên bố sắp đạt được thỏa thuận ngừng bắn, nhưng chỉ có một thỏa thuận ngừng bắn duy nhất dài một tuần đã được thực hiện trong tháng 11/2023, trong đó 100 con tin đã được trả tự do đổi lấy khoảng 240 người Palestine bị giam giữ tại các nhà tù Israel.
Lực lượng Israel đã giải cứu bốn con tin bị Hamas giam giữ trong một cuộc đột kích nhằm vào trại tị nạn miền Trung Gaza trong ngày thứ Bảy vừa rồi, và trong cùng cuộc đột kích này, 274 người Palestine đã thiệt mạng do hỏa lực từ phía Israel.
Nguyễn Quang Minh (theo Reuters)
