Thời gian qua, dư luận bàn tán xôn xao trước hàng loạt vụ ồn ào làm từ thiện của nhiều nghệ sĩ tên tuổi như Hoài Linh, Đàm Vĩnh Hưng, Trấn Thành, Thủy Tiên.
Mọi chuyện bắt đầu từ sau sự việc nghệ sĩ Hoài Linh chậm giải ngân số tiền từ thiện lên đến 15,2 tỉ đồng (theo nghệ sĩ công bố sau đó) xảy ra cách đây không lâu.
Gần đây, chuyện quyên góp từ thiện lại tiếp tục nóng trở lại khi một nữ doanh nhân gọi tên nhiều cái tên đình đám trong giới giải trí từng quyên góp từ thiện như: Trấn Thành, Thủy Tiên, Đàm Vĩnh Hưng...
Đàm Vĩnh Hưng dính ồn ào chuyện quyên góp từ thiện.
Người này đặt ra nhiều hoài nghi về số tiền nghệ sĩ quyên góp được có thật sự minh bạch, có được trao đến tận tay người dân hay không. Nữ doanh nhân tuyên bố giữ sao kê 96 tỉ đồng từ thiện của Đàm Vĩnh Hưng và yêu cầu anh phải làm rõ chuyện này. Sau đó, nam ca sĩ đã chính thức lên tiếng phản bác và cho rằng sẽ nhờ pháp luật can thiệp.
Tuy nhiên lời giải thích của Mr Đàm chưa thuyết phục được công chúng mà ngược lại có hàng loạt người vào trang cá nhân của nam nghệ sĩ yêu cầu anh phải minh bạch chuyện từ thiện.
Trấn Thành đã khóa bình luận trên fanpage chính thức sau khi dính ồn ào từ thiện.
Ngoài Đàm Vĩnh Hưng, cộng đồng mạng tiếp tục đặt ra nghi vấn với Trấn Thành, Thủy Tiên. Trấn Thành từng bị nghi ngờ khi không sao kê số tiền từ thiện. Khi bị công chúng phản ứng, nam MC mới lên tiếng và tung giấy tờ chuyển khoản. Sau đó, anh thừa nhận không chuyển tiền cho Thủy Tiên như đã thông báo trước đó mà gửi hơn 6,4 tỉ đồng cho mẹ ca sĩ Hồ Ngọc Hà và 3 tỉ đồng cho MC Đại Nghĩa.
Ca sĩ Thủy Tiên trong đợt cứu trợ miền Trung.
Mới đây, Thuỷ Tiên cũng đã bật khóc nức nở trong livestream khi bị nghi "ăn chặn" từ 177 tỉ đồng tiền từ thiện miền Trung. Thuỷ Tiên nói lý do chậm sao kê vì đã hỏi ngân hàng nhưng họ nói "việc sao kê tốn đến mấy thùng giấy nên tôi không muốn làm khó".
Như vậy có thể thấy, việc ồn ào chuyện quyên góp từ thiện, xuất phát từ việc các nghệ sĩ chưa in hoặc chậm in sao kê từ thiện. Điều này dễ dàng khiến công chúng hoài nghi về sự minh bạch trong các hoạt động thiện nguyện của nghệ sĩ.
Nói một cách công bằng, đứng ra kêu gọi quyên góp làm từ thiện là trách nhiệm đè nặng trên vai những nghệ sĩ. Nhất là với những số tiền từ thiện từ vài tỉ đến vài trăm tỉ đồng. Chính vì thế, nghệ sĩ phải giải ngân và chi khoản tiền này đúng cách, minh bạch, công tâm vì nếu sơ suất rất dễ gây tranh cãi.
Liên quan đến vấn đề này, trao đổi với Lao Động, luật sư Hoàng Hà - văn phòng luật sư ở Quận 1, Tp.Hồ Chí Minh cho rằng, việc sao kê ngân hàng là điều cần thiết để chứng minh một nghệ sĩ làm từ thiện minh bạch. Bởi khi in sao kê sẽ có ghi rõ về thời gian, số tiền giao dịch, chi tiết việc rút tiền từ tài khoản quyên góp. Từ bản sao kê, có thể biết được các giao dịch phát sinh cũng như kiểm soát hiệu quả chi tiêu của mình. Theo luật sư Hà, với các số tiền lớn thì sẽ mất thời gian để sao kê nhưng không phải không làm được.
Đồng tình với quan điểm trên, luật sư Trần Minh - Văn phòng luật L&P nêu ý kiến: “Việc công khai, minh bạch số tiền nhận được từ mạnh thường quân là điều cần thiết, rất quan trọng vì nó đảm bảo rằng nghệ sĩ sử dụng đồng tiền từ thiện đúng mục đích, giúp đảm bảo uy tín cho nghệ sĩ và làm tròn nguyện vọng của mạnh thường quân".
Đối diện những bất ổn liên quan đến việc kêu gọi quyên góp từ thiện cũng như ứng xử của nghệ sĩ, bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) đang tổ chức soạn thảo Bộ quy tắc ứng xử chung của nghệ sĩ. Đáng chú ý dự thảo Bộ quy tắc dành nhiều dung lượng cho quy tắc ứng xử của nghệ sĩ trên báo chí, mạng xã hội, yêu cầu minh bạch từ thiện, không quảng cáo sai sự thật.
Cụ thể, bộ VH-TT&DL đưa ra bộ quy tắc ứng xử dành riêng cho toàn bộ giới nghệ sĩ hoạt động trong đơn vị công lập và "tự do", với mục đích nhằm giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp, nâng cao ý thức trách nhiệm, từng bước hình thành chuẩn mực đạo đức trong hành vi ứng xử của nghệ sĩ.
Không chỉ áp dụng cho các hành vi ứng xử của nghệ sĩ trong hoạt động nghề nghiệp, bộ quy tắc còn áp dụng với cả những hành vi trên báo chí, truyền thông, mạng xã hội và hoạt động cộng đồng khác.
Theo đó, dự thảo đưa ra quy tắc ứng xử chi tiết của nghệ sĩ trong hoạt động nghề nghiệp, trong ứng xử với đồng nghiệp, trong ứng xử với công chúng, và trong ứng xử trên báo chí, truyền thông, mạng xã hội.
Với ứng xử trong hoạt động nghề nghiệp, dự thảo đưa ra quy tắc cho nghệ sĩ cần nỗ lực sáng tạo các sản phẩm có giá trị tư tưởng, thẩm mỹ; không ngừng học hỏi, trau dồi đạo đức, nâng cao nhận thức chính trị, trình độ chuyên môn, nghề nghiệp; có trách nhiệm bảo vệ những giá trị đạo đức cao đẹp, đấu tranh chống lại cái xấu, cái ác trong xã hội...
Với đồng nghiệp, nghệ sĩ cần đoàn kết, tương thân, tương ái trong hoạt động nghệ thuật và cuộc sống; và không thực hiện các hành vi cổ súy, bày tỏ quan điểm, bình luận gây mâu thuẫn, công kích, bài xích, cạnh tranh không lành mạnh.
Với công chúng, nghệ sĩ cần tôn trọng, tận tâm cống hiến, đúng mực, lịch sự, thân thiện, lắng nghe ý kiến đóng góp của khán giả để hoàn thiện bản thân; trung thực, không lợi dụng sự nổi tiếng, danh nghĩa nghệ sĩ để trục lợi cá nhân.
Trong hoạt động xã hội, nghệ sĩ phải có trách nhiệm tích cực, đóng góp cho cộng đồng, tạo ấn tượng tốt đẹp trong lòng công chúng; có lối sống trong sáng, lành mạnh, giữ gìn hình ảnh trước công chúng và xã hội; phát huy uy tín cá nhân để lan tỏa các giá trị nhân văn, những việc làm tốt, hình ảnh đẹp, hành vi ứng xử văn hóa trong xã hội đến cộng đồng.
Đặc biệt, dự thảo bộ quy tắc nhấn mạnh nghệ sĩ không tham gia quảng cáo các sản phẩm không đúng hoặc gây nhầm lẫn về công dụng của sản phẩm, không thực hành, ủng hộ hoạt động mê tín dị đoan, không tổ chức, tham gia các hoạt động trái quy định của pháp luật, và phải có trách nhiệm minh bạch trong hoạt động xã hội, từ thiện.
Trên báo chí, truyền thông và mạng xã hội, nghệ sĩ phải trung thực trong phát ngôn, bày tỏ và chia sẻ quan điểm, không sử dụng ngôn ngữ phản cảm, trái thuần phong mỹ tục khi tham gia hoạt động báo chí, truyền thông và mạng xã hội.
Không đăng tải, lan truyền các nội dung vi phạm pháp luật, thông tin xúc phạm danh dự, nhân phẩm của các tổ chức, cá nhân, thông tin sai sự thật, thông tin chưa được kiểm chứng.
Không lôi kéo, xúi giục, kích động, tạo phe nhóm gây chia rẽ, mất đoàn kết, xâm phạm quyền, lợi ích của các cơ quan, tổ chức, cá nhân; gây ảnh hưởng an ninh, lợi ích quốc gia và lợi ích công cộng.
Bộ đề nghị các nghệ sĩ, người hoạt động nghệ thuật nêu cao tinh thần trách nhiệm, tự giác thực hiện đầy theo Bộ quy tắc ứng xử chung.
“Nó là một cái khung để nghệ sĩ biết tiết chế, ứng xử có văn hóa với nhau để các sao cũng phải nhìn vào đấy, nhìn lại mình”, Thứ trưởng bộ VH-TT&DL phụ trách khối nghệ thuật Tạ Quang Đông cho biết trên Thanh Niên.
Về việc bộ quy tắc này có quy định về việc cấm sóng, cấm diễn với các nghệ sĩ ứng xử thiếu văn hóa hay vi phạm pháp luật hay không, ông Đông nói: “Có cấm sóng không thì không. Nó chỉ là một cái khung về quy tắc ứng xử thôi chứ không phải quy phạm pháp luật".
Minh Hoa (t/h theo Lao Động, Tuổi Trẻ, Thanh Niên)
