Ngày 21/2 (tức ngày 12 tháng Giêng), tại khu di tích đền Trần, phường Lộc Vượng, thành phố Nam Định, Ban tổ chức lễ hội đền Trần đã tổ chức thực hiện nghi lễ “rước nước, tế cá” tưởng nhớ, tri ân tổ tiên vương triều nhà Trần.
Đoàn rước nghi lễ “rước nước, tế cá” có khoảng 200 người. Đi đầu đoàn rước là đội cờ hội, cờ thần, cờ Trần triều; tiếp theo là đội múa lân - sư - rồng, phường bát âm, kiếm ngựa.
Theo sau là kiệu rước rước, kiệu rước cá và đội đánh bắt cá với trang phục truyền thống mang theo nhiều vật dụng đánh bắt cá như vó, lưới, dậm, nơm…
Các cụ cao niên lấy nước từ giếng Cổ
Đoàn tổ chức đánh cá tại hồ bán nguyệt cạnh Giếng cổ, cá đánh bắt gồm 5 cá triều đẩu (cá quả) và 5 cá long ngư (cá chép).
Cá được đánh bắt gồm 2 loại, gồm cá quả và cá chép , mỗi con nặng từ 1,5 - 2kg.. Thời gian đánh bắt cá phụ thuộc vào đội đánh bắt cá. Số lượng cá đánh bắt được nếu đã đủ thì đội đánh bắt cá dừng.
Đoàn bắt đầu rước nước và cá về đền Thiên Trường, thực hiện nghi lễ dâng nước và tế cá.
Các bô lão lấy nước từ bình trên kiệu đưa vào Đền để làm lễ.
Tại Đền Thiên Trường, các bô lão đội khăn xếp, mặc áo the thực hiện nghi lễ tế.
Nghi lễ “rước nước, tế cá” là nghi lễ được Viện Văn hóa - Nghệ thuật dân gian phục dựng lại sau nhiều năm mai một để tìm lại tính nguyên vẹn, sắc thái văn hóa đa dạng của lễ hội đền Trần.
Theo tài liệu, khoảng hơn 100 năm trước, trong lễ hội đền Thượng (đền Thiên Trường) bao giờ cũng có nghi thức “rước nước, tế cá”. Hội rước nước được tổ chức rất chu đáo vào ngày 15 tháng giêng. Người được cầm bình đi lấy nước thay mặt dân làng đưa bình ra kiệu rồi phủ một tấm vải đỏ thắm lên trên. Người này được dân làng chọn từ trước và phải là người khỏe mạnh, có đạo đức, con cháu đầy đủ, trong năm gia đình không có chuyện buồn.
Tổ tiên nhà Trần vốn xuất thân từ nghề chài lưới, xuôi theo sông Hồng xuống đến vùng Thái Bình, Nam Định thì dừng chân, lấy đất Thiên Trường ở Nam Định làm nơi khởi nghiệp, từ đó lập lên vương triều nhà Trần với 14 đời vua lừng lẫy chiến tích. Để tưởng nhớ nguồn gốc cha ông, con cháu nhà Trần đều xăm hình Rồng lên mình, hàng năm làm lễ rước nước, tế cá để tôn vinh, tưởng nhớ nghề Tổ và nguồn gốc xuất thân.
