Được nghe những chia sẻ về hành trình theo đuổi, truy tìm dấu vết các đối tượng truy nã của tổ công tác, chúng tôi mới hiểu hết được những khó khăn, nguy hiểm họ phải đối diện hằng ngày.
Vất vả theo những dấu vết
Thực hiện kế hoạch 281/KH – CAT (PV11) ngày 16/12/2012 của Công an tỉnh Nghệ An về việc mở đợt cao điểm tấn công tội phạm trước, trong và sau tết nguyên đán Quý Tỵ năm 2013. Sau khi nhận được lệnh truy bắt những đối tượng truy nã hiện đang lẫn trốn trong địa bàn các tỉnh phía nam và Tây Nguyên, ngay lập tức Ban chỉ huy phòng PC 52 đã gấp rút thành lập một tổ công tác đặc biệt và cử đồng chí Nguyễn Khánh Sơn – Đội phó Đội CSTN về TTXH làm tổ trưởng.
Nhiệm vụ của đồng chí Sơn và các trinh sát viên là thâm nhập vào địa bàn các tỉnh phía Nam để tìm kiếm và truy bắt những đối tượng đang lẩn trốn lệnh truy nã cách đây nhiều năm. Thế nhưng, việc tìm kiếm và phát hiện những đối tượng truy nã này hết sức khó khăn, bởi đây là những đối tượng đã lẩn trốn lâu năm và có những cách thức thay đổi, biến hóa hết sức ranh mãnh và ma quái.
Sau khi nhận được hồ sơ của các đối tượng truy nã, các trinh sát phải dùng biện pháp nghiệp vụ của mình để xác minh lại thông tin tại địa phương nơi đối tượng từng cư trú và các mối quan hệ khác để biết được địa bàn các đối tượng đang lẩn trốn. Song song với đó là việc kết hợp với lực lượng công an các tỉnh bạn để kế hoạch được thực hiện dễ dàng hơn.
Địa bàn lẩn trốn mà các đối tượng lựa chọn để ẩn náu khác nhau, do vậy việc phân công tìm kiếm thông tin của các đối tượng được giao cụ thể cho từng trinh sát viên trong đội. Sau khi có manh mối về đối tượng, họ phải bám địa bàn, nhiều khi phải ăn ngủ tại chỗ để canh chừng những nhất cử, nhất động của chúng.
Sau hơn 20 ngày lùng sục, tìm kiếm và xác minh các đối tượng trên nhiều địa bàn khác nhau, tổ công tác đã truy bắt thành công 9 đối tượng, trong đó có 4 đối tượng đã được cơ quan trao trả cho các tỉnh bạn như Bình Dương, Bình Phước, Đồng Nai. Còn 5 đối tượng truy nã còn lại đã được tổ công tác trực tiếp áp giải về tỉnh Nghệ An để xử lý theo pháp luật.
Đoàn xe áp giải phạm nhân về tới TP Vinh trong một buổi chiều đông lạnh buốt, lất phất mưa phùn của trời miền Trung khắc nghiệt. Bước từ trên chiếc xe chở phạm nhân xuống là 4 chiến sĩ công an, mặc dù trải qua hơn 3 tuần ngược xuôi khắp trời Nam từ Bình Dương, Bình Phước cho đến Đồng Nai, Phú Yên, Sài Gòn, Vũng Tàu rồi lên cả những vùng sâu vùng xa ở Tây Nguyên nhưng các trinh sát vẫn giữ phong thái cứng rắn trước những tên tội phạm.
Với gương mặt đen sạm, hốc hác do thiếu ngủ và bộ râu lia xia của những trinh sát vừa hoàn thành nhiệm vụ trở về làm chúng tôi hiểu thêm về đặc thù công việc mà những chiến sĩ này đang ngày đêm thực hiện. Mệt nhọc sau một chặng đường rất dài để dẫn giải những phạm nhân này về đến Nghệ An, thế nhưng các anh vẫn luôn nở nụ cười mãn nguyện bởi đã phần nào hoàn thành sứ mệnh của cấp trên và nhân dân giao phó. Tất cả điều đó đã làm xua tan đi những vất vả mà các anh vừa phải trải qua.
Những phương thức lẩn trốn của dân "trốn nã"
9 đối tượng trong đợt truy quét lần này của các trinh sát phòng PC52 hầu hết là những đối tượng có tuổi đời khá trẻ, nhiều tên chưa có gia đình. Sau khi biết mình có lệnh truy nã, bọn chúng đã chọn các tỉnh miền Nam xa xôi và vùng Tây Nguyên có địa hình hiểm trở để lẩn trốn. Các đối tượng bị bắt lần này có đủ các loại tội danh, từ trộm cắp cho đến cướp giật tài sản, cố ý gây thương tích và có cả lưu hành tiền giả.
Việc xác minh, truy bắt từng đối tượng gặp rất nhiều khó khăn nhiều khi tưởng chừng như rơi vào bế tắc. Hầu hết, đây là những đối tượng có thời gian lẩn trốn khá lâu, có trường hợp đã trốn 16 năm. Một số đối tượng phạm tội lâu năm nên rất ranh mãnh trong việc cảnh giác, đề phòng khi có người tiếp cận. Bọn chúng sẵn sàng thay đổi diện mạo khác để tránh sự phát hiện của cơ quan điều tra hay luôn di động để lẩn tránh.
Việc xác minh hình dạng của các nạn nhân cũng gặp khó khăn một phần do nhiều trường hợp các đối tượng phạm tội lâu năm nên trong hồ sơ không còn ảnh nhận dạng, hoặc có còn thì cũng đã khác đi rất nhiều so với hiện tại. Một số đối tượng lại chọn cách lẩn trốn tại các địa bàn vùng núi rừng cách ly, biệt lập với thế giới bên ngoài. Có trường hợp, để tránh sự tìm kiếm của cơ quan điều tra, đã xin ra làm các tàu cá đánh bắt xa bờ ở ngòai biển. Vì vậy, việc tiếp cận những đối tượng này hết sức khó khăn bởi nếu không cẩn thận rất dễ bị chúng phát hiện và trốn thoát.
Đặc biệt, có trường hợp để qua mặt các lực lượng chức năng và tạo niềm tin cho người dân, chúng thay đổi họ tên, làm lý lịch và CMND giả để tránh bị phát hiện. Điển hình là Hà Văn Toản (SN 1981), trú tại xóm Tân Đông, xã Đồng Văn, huyện Tân Kỳ (Nghệ An), y là một trong hai đối tượng thuộc hệ nguy hiểm hình sự, với tội danh “cố ý gây thương tích”.
Toản đã trốn nã từ năm 2007, rồi trốn vào một vùng biển thuộc tỉnh Vũng Tàu thay tên đổi họ, làm giả lý lịch rồi xin làm nghề đánh cá, lênh đênh trên biển hàng tháng trời. Để xác định được đối tượng này, các trinh sát đã rất vất vả xác minh dấu vết cũng như điều tra manh mối của y. Với thủ đoạn tinh vi, Toản đã liên tục di chuyển làm lạc hướng truy tìm của các trinh sát. Bằng các biện pháp nghiệp vụ, tổ công tác đã nắm được quy luật hoạt động của y, mật phục và bắt giữ khi y đang ở trong phòng trọ của một cô bạn gái ở tỉnh Bình Dương.
Nhiều đối tượng đã lẩn trốn biệt tích nhiều năm trời trong rừng núi hiểm trở, rất ít liên lạc với bên ngoài, đối tượng Hồ Đình Chiến (huyện Tân Kỳ) là một ví dụ điển hình. Sau khi bị truy nã về tội cướp tài sản, Chiến đã chạy trốn lên Gia Lai.
Để bám trụ với cuộc sống nơi đây, y đã xin vào làm gỗ trong rừng sâu. Đối tượng này tỏ ra cảnh giác rất cao, hầu như y ít khi xuất hiện ra bản chỉ thường ẩn náu tại lán trại ở trong rừng. Họa may lắm y mới bước ra khỏi rừng, nhưng khi đi y vẫn hóa trang để người ngoài không nhận ra được. Bởi vậy, khi nhận được thông tin đối tượng đang ở trong rừng sâu các trinh sát đã lên kế hoach tác chiến bí mật để không bị đối tượng biết.
Bởi việc xuất hiện đột xuất trong rừng sâu, đối tượng sẽ dễ dàng nhận ra người lạ và tìm cách chuồn ngay. Sau thời gian theo dõi, nắm chắc quy luật hoạt động của đối tượng, các trinh sát đã tóm gọn Chiến khi gã đang lò mò ra thị trấn để tìm đến nhà người quen.
Về hành trình truy bắt các đối tượng truy nã, trinh sát Nguyễn Khánh Sơn cho hay:“ Để hoàn thành nhiệm vụ trước thời gian được giao, đó là thành công chung của anh em trong tổ công tác nói riêng mà Phòng PC 52 nói chung”. Anh cũng cho biết thêm, hiện các đối tượng trên đã được đưa về trại tạm giam để phục vụ cho công tác điều tra.
Bên cạnh các biện pháp cứng rắn để truy bắt đối tượng, các trinh sát còn áp dụng biện pháp đánh vào tâm lý để khuyên nhủ đối tượng ra đầu thú. Việc làm đó vừa hiệu quả, vừa thể hiện sự khoan hồng của pháp luật khi hành động đó được xem xét để giảm nhẹ hình phạt.
Các đối tượng trên sau khi trốn thoát được thời gian dài, có gã đã có gia đình và cuộc sống mới nơi mảnh đất mới, nên sau khi nhận được thông tin cảnh sát đang gắt gao truy bắt nhiều đối tượng nhận ra rằng việc trốn thoát sẽ không kéo dài được mãi, chỉ có việc đối mặt với những mức án mà pháp luật đưa ra thì họ mới sống thanh thản.
Theo đại tá Trần Văn Minh – Trưởng phòng PC 52 cho biết: “Hầu hết các đối tượng phạm tội hiện nay đang có tuổi đời rất trẻ và chưa có gia đình. Vì vậy, chúng thường rất ít khi ở một nơi cố định mà di chuyển liên tục. Đặc biệt, bọn chúng đã có lệnh truy nã từ lâu nên việc nhận diện hình dáng hiện tại để bắt là vô cùng khó khăn”.
Cuộc truy bắt thành công, các đối tượng phạm tội sẽ phải chịu mức án thích đáng cho những hành động mà mình gây ra sau nhiều năm lẩn trốn. Thế nhưng, việc chiến công thầm lặng của các trinh sát viên phòng PC52 là một hành động luôn được Đảng và nhân dân ghi nhận.
My Khánh – Kim Long
