Cũng từ đây những bí mật về cái chết, các bước lật đổ chính quyền Rumani vào năm 1989 cùng nơi chôn cất cựu chủ tịch nước Nicolae Ceausescu phần nào được hé lộ.
Những mưu đồ, toan tính đã được lập trình
Nicolae Ceauşescu là Tổng Thư ký Đảng Lao động Romania, sau này là Đảng Cộng sản Romania từ năm 1965 đến năm 1989. Đồng thời ông cũng là Chủ tịch hội đồng nhà nước Chủ tịch Romania từ năm 1974 đến năm 1989. Chính phủ của ông Ceauşescu đã bị lật đổ bởi một cuộc đảo chính quân sự tháng 12 năm 1989. Người này và vợ của ông đã bị bắn chết sau một phiên xử chỉ diễn ra trong hai giờ đồng hồ vào đúng lễ Giáng sinh năm 1989.
Vợ chồng ông Nicolae Ceausescu
Từ khi bị xử bắn đến nay,cái chết của cựu chủ tịch Ceauşescu và vợ vẫn còn gây nhiều tranh cãi tại Rumani. Đến nay, nhiều tài liệu còn ghi lại rằng, kẻ gây ra cái chết thảm cho hai vợ chồng ông Nicolae Ceausescu không ai khác chính là Bộ trưởng quốc phòng Rumani- ông Victor Stănculescu, cũng là người tình cũ của của bà Elena Ceauşescu. Cũng có người cho rằng, kẻ đứng đằng sau châm ngòi cho cuộc đảo chính này lại là Cục tình báo trung ương Mỹ (CIA). Ngay tại thời điếm đó, chính trưởng phòng Đông Âu của CIA- Milton Borden cũng thừa nhận là “nhìn chung” tất cả những hành động này được điều khiển từ Washington.
Để thực hiện cuộc lật đổ một vị chủ tịch đã có hơn 20 năm đứng đầu đất nước, CIA đã sử dụng những chiêu bài hết sức tinh vi nhằm làm xấu đi hình ảnh của Nicolae Ceausescu trong mắt dân chúng. Việc bôi nhọ uy tín của Nicolae Ceausescu đã diễn ra rất thành công khi những thông tin “lá cải” kiểu như: tổng tư lệnh quân đội Rumani Nicolae Ceauşescu đã phong quân hàm đại tá cho... con chó nhỏ bằng nhung yêu thích của mình hầu như ngày nào cũng nhan nhản trên các trang báo.
Cũng bằng cách hạ tuy tín của Nicolae Ceausescu, CIA còn thực hiện kế hoạch “nâng tầm” những người được cho là kế nhiệm.Từ báo chí, những tên tuổi đã một thời là “cận vệ” trung thành trong chính phủ đương nhiệm của ông Ceausescu khi đó như Ion Iliescu, Victor Stănculescu... đa quay ngoắt 360o trở thành đối thủ chính trị của vị chủ tịch nước này. Tại thời điểm đó, sau khi một loạt những bài báo hạ thấp uy tín của ông Nicolae Ceausescu thành công thì tên tuổi cũng như tiếng nói của những đối thủ trên ngày càng tỏ ra có trọng lượng.
Cơ hội lật đổ chính phủ đương nhiệm đã “gỡ cửa” khi vào tháng 12 năm 1989, một số đông sinh viên Rumani đã tiến hành tuần hành nhằm phản đối chính phủ vì đuổi một mục sư người Hunggary có tên là László Tőkés ra khỏi đất nước. Theo những sinh viên này thì việc làm trên của chính phủ của ông Nicolae Ceausescu đã gây ra “sự căm ghét xã hội” một cách sâu sắc. Tưởng chừng cuộc tuần hành mang tính tự phát trên sẽ nhanh chóng kết thúc, tuy nhiên sau đó nó đã biến thành một cuộc bạo động trên quy mô lớn nhằm lật đổ người đứng đầu đất nước- Chủ tịch Nicolae Ceausescu .Trong lịch sử Rumani, cuộc bạo loạn này có tên là Timişoara nhằm ghi nhớ chính nơi phát sinh ra nó.
Chỉ trong vài ngày khi cuộc tuần hành phát triển thành bạo loạn trên quy mô lớn, hai vợ chồng tổng thống Ceausescu đã phải chạy trốn bằng một chiếc máy bay trực thăng ra khỏi thủ đô, tuy nhiên họ đã bị bắt lại ngay sau đó. Ngày 25 /12/1989, hai vợ chồng ông Nicolae Ceausescu đã bị một tòa án quân sự xử tử hình vì tội từ làm giàu trái phép cho tới diệt chủng, và đã bị hành quyết tại chính nơi lẩn trốn của mình.
Phiên tòa đáng ngờ và cuộc hành quyết vội vã
Ngày 25/12, vợ chồng ông Nicolae Ceausescu bị bắt giữ thì ngay vào đêm 26, rạng sáng 27/12, truyền hình Rumani phát cảnh phiên tòa xét xử vợ chồng Chủ tịch Ceauşescu. Tuy nhiên, vụ hành xử đã được diễn ra trước đó 2 ngày.
Trong một phiên tòa kéo dài chưa đến 2 tiếng đồng hồ, ông Nicolae Ceausescu đã bị buộc tội về cái chết của 60.000 người trong cuộc đàn áp nổi loạn Timişoara. Được biết, thay vì trực tiếp chỉ đạo việc giải quyết bạo loạn, ông Nicolae Ceausescu đã giao lại trách nhiệm đàn áp cuộc nổi loạn Timişoara cho các thuộc cấp và vợ, còn ông thì lên đường đi thăm Iran. Trong việc đàn áp sau đó, các lực lượng quân đội, cảnh sát đã được lệnh nổ súng vào những người biểu tình. Tuy nhiên con số 60.000 người là sai sự thật vì tới thời điểm hiện tại sau gần 20 năm cuộc bạo loạn Timişoara nổ ra, người ta cũng chỉ thống kê trên dưới 1000 người chết(?).
Sau hai giờ luận tội tại toàn án, vợ chồng ông Nicolae Ceausescu đã bị tuyên án tử hình và đưa tới một bức tường mà phía sau là nhà xí của một trại lính. Hiểu rằng, giờ phút cuối cùng đã đến, Nicolae Ceauşescu bất ngờ cất cao giọng hát Quốc tế ca, sau đó ông thét to: “Đả đảo bọn phản bội!”.
Những loạt đạn vang lên từ 3 khẩu súng trường tự động. Ba sĩ quan binh chủng dù Rumani đã nã vào Ceauşescu và vợ ông cả băng đạn súng AKM, tất cả là 90 viên. Chuyện này diễn ra lúc 14h50, ngày 25/12. Khi các hình ảnh này sau đó được phát trên truyền hình, phát thanh viên đọc: “Kẻ phản chúa đã bị giết vào ngày Chúa giáng sinh!”.
Vợ chồng Ceauşescu bị một đội hành quyết bắn, mà theo tin đồn là có hàng trăm người tình nguyện tham gia, gồm cả binh sĩ thuộc trung đoàn dù tinh nhuệ dùng súng trường. Đội hành quyết không cần đợi việc trói và bịt mắt hai vợ chồng như truyền thống dành cho người bị hành quyết, mà đơn giản họ đã bị bắn ngay khi vừa xuất hiện.
Sau khi vụ xử bắn kết thúc, thân thể hai vợ chồng đã bị phủ vải bạt. Cuộc xử án vội vã và những hình ảnh về cái chết của hai vợ chồng Ceauşescu đã được ghi lại và phát sóng ngay sau đó ở nhiều quốc gia phương tây. Đoạn băng xử án và những hình ảnh thân thể đã được chiếu cùng ngày hôm ấy trên truyền hình tại Rumani.
Nỗ lực đòi xét nghiệm ADN thi hài Ceausescu
Theo những thông tin sau cái chết của vợ chồng Ceauşescu thì thi hài của hai người được chôn tại nghĩa trang quân sự Ghencea ở Bucharest. Người ta cho rằng thi hài hai vợ chồng ông đã được chôn vội vã trong một ngôi mộ không đánh dấu trong nghĩa trang. Vì thế, địa điểm chính xác nơi chôn đến nay vẫn được coi là một trong những bí ẩn lớn nhất chưa được giải đáp tại Rumani.
Cuộc khai quật mộ vợ chồng ông Nicolae Ceausescu vào năm 2010
Vào ngày 22/7/2010, lần đầu tiên sau 21 năm cái chết của bố mẹ, chồng của người con gái duy nhất của Nicolae Ceausescu đã yêu cầu tiến hành khai quật hai ngôi mộ được cho là của bố mẹ mình trong nghĩa trang Ghencea để xác định ADN. Cô con gái này cũng đã mất cách đó không lâu, nhưng khi sống cô có tâm nguyện phải xác định được nơi an nghỉ chính xác của bố mẹ mình.
Cũng trong ngay ngày này, các chuyên gia nghiên cứu và các nhân viên quản lý nghĩa trang Ghencea đã giám sát việc khai quật, lấy mẫu giám định vào các túi nhựa để tiến hành kiểm tra ADN. Người con rể Mircea Oprean nói rằng các hài cốt rất có thể chính là của ông bà Ceausescus, nhưng ông không thể đoán chắc cho tới khi các xét nghiệm cho kết quả. Ông Mircea Oprean cho biết: “Tôi tin đây đúng là mộ phần của bố, mẹ vợ ông vì ông thấy chiếc áo bành tô và chiếc quần của ông Nicolae và chiếc mũ còn chưa bị tiêu hủy bị lỗ chỗ vết đạn…”.
Thông tin về cuộc khai quật mộ của hai vợ chồng cựu chủ tịch Ceausescu đã tạo ra sự chú ý của người dân nước này trong suốt năm 2010. Nhiều người cho rằng, không được phép khai quật mộ của kẻ đã gây ra cái chết cho hàng loạt người dân vô tội như vợ chồng Ceausescus. Tuy nhiên, đáp trả lại, ông Mircea Oprean nói rằng: “ Chúng tôi không cần thiết phải làm thủ tục xin phép ai để khai quật ngôi mộ của bố mẹ tôi. Mẫu ADN này sẽ được mang tới Viện Y dược pháp lý nhằm mục đích xác nhận đây có đúng là phần xương cốt của bố mẹ chúng tôi không. Chúng tôi đã trải qua một cuộc đấu tranh pháp lý kéo dài để muốn tìm kiếm một sự thật: Ngôi mộ này có đúng đã chôn thi thể của bố mẹ tôi. Nếu không khai quật lên thì không làm sao xác minh được điều này. Đó là việc những đứa con cần phải làm”. Cũng theo ông Mircea Oprean cho biết rằng, nếu như việc xét nghiệm chứng minh đây là những ngôi mộ giả thì gia đình ông sẽ đấu tranh tới cùng để biết được đích xác ngôi mộ thật của bố mẹ ông ở đâu.
Trước những phản ứng từ gia đình Ceausescus, Gelu Voican-Voiculesc, một cựu quan chức của chính phủ lên nắm quyền sau khi ông Ceausescu bị lật đổ- người đã giám sát việc chôn cất hồi năm 1989 nói rằng các xét nghiệm sẽ chứng minh rằng ông luôn nói đúng: "Thi hài nhà Ceausescu sẽ luôn được tìm thấy trong các ngôi mộ đó. Tôi hy vọng là những người đã từng quấy rầy tôi từ những năm qua với đủ thứ cáo buộc nay sẽ xin lỗi."
Hải Hiền (Theo Huaqiu)
