“Sửa chữa sai lầm chiến lược”
Ngày 22/5, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã tới Moscow trong khuôn khổ chuyến công du chính thức kéo dài 4 ngày như một phần của nỗ lực điều chỉnh chính sách đối ngoại của Manila, nhằm rời xa đồng minh truyền thống Hoa Kỳ.
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte và người đồng cấp Nga Vladimir Putin (Ảnh: AFP).
Theo hãng tin Nga RT, cuộc gặp giữa Tổng thống Vladimir Putin và người đồng cấp Rodrigo Duterte dự kiến diễn ra vào ngày 25/5, nhưng cuộc họp đã được chuyển sang ngày hôm qua, sau khi Tổng thống Philippines tuyên bố thiết quân luật 60 ngày và về nước do phiến quân có liên hệ với tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) chiếm thành phố miền Nam Marawi, giao tranh với quân đội Chính phủ.
Từ khi nhậm chức vào tháng 6/2016, chính quyền Tổng thống Duterte đã thực hiện chính sách đối ngoại thân thiện hơn với Bắc Kinh và Moscow, coi đó là nguồn đầu tư quan trọng nhất, đồng thời giảm bớt phụ thuộc vào Washington.
Trong bài phát biểu trước khi khởi hành, ông Duterte hoan nghênh chuyến thăm là “một chương mới trong quan hệ giữa Philippines và Nga”, miêu tả nó như cơ hội để “sửa chữa” những “sai lầm chiến lược” của các nhà lãnh đạo Philippines trước đây.
“Có những cơ hội hợp tác chúng ta không thể bỏ qua”, ông Duterte nói. Nhắc lại “quyết tâm vững chắc nhằm mở rộng tình hữu nghị với Moscow”, ông nhấn mạnh rằng những “dấu vết địa chính trị” của Nga cũng như “lợi ích chiến lược tại khu vực (châu Á – Thái Bình Dương)” là những lý do khiến hai quốc gia nên mở rộng hợp tác.
Cuộc gặp mang màu sắc quân sự
Cuối tuần trước, ông Duterte đã chỉ ra rằng một trong những ưu tiên hàng đầu của chuyến đi lần này là hợp đồng mua vũ khí chính xác do Nga chế tạo, sẽ được sử dụng trong cuộc chiến chống những chiến binh Hồi giáo cực đoan ở miền Nam Philippines.
Quân Chính phủ được điều động trong vụ đụng độ với phiến quân IS tại miền Nam Philippines (Ảnh: Sun Star).
“Tôi đang tìm kiếm một loại vũ khí để tiêu diệt chúng. Tôi tới Nga, cũng với mục đích đó. Chúng ta đã sở hữu nhiều mẫu bom thông minh, nhưng không có loại nào chính xác bằng mẫu được điều khiển bằng tia laser hay vệ tinh. Tôi hy vọng họ có thể cung cấp cho ta những loại đó”, ông Duterte phát biểu tại một hội nghị cấp quốc gia của lực lượng tuần tra bờ biển Philippines.
Tại Moscow, khi gặp Tổng thống Nga Putin, ông Duterte cũng nêu lại quan điểm trên: “Tôi tới Moscow để chắc chắn rằng Nga sẽ hỗ trợ cho Philippines cũng như khẳng định tình bạn đôi bên”, hãng tin RT dẫn lời ông Duterte.
Tổng thống Philippines khẳng định, Manila sẽ mua các loại vũ khí của Nga để chống khủng bố: “Chúng tôi cần mua thêm những loại vũ khí hiện đại. Philippines từng đề nghị với Mỹ nhưng tình hình đã không còn yên ổn như trước vì chúng tôi phải đấu với IS và cần những loại vũ khí hiện đại”.
Chuyến thăm của ông Duterte được cũng nhằm thúc đẩy hợp tác song phương giữa Philippines và Nga. Thương mại song phương giữa Moscow và Manila trong năm 2016 đạt 226 triệu USD, trong khi Philippines chỉ xuất khẩu 49 triệu USD giá trị hàng hóa cho Nga.
Ngày càng xa rời đồng minh truyền thống
Chuyến đi lần này, cùng với chuyến thăm Trung Quốc vừa qua, được kỳ vọng sẽ làm đa dạng hóa quan hệ thương mại của Philippines, đặc biệt là sau khi quan hệ với những đồng minh truyền thống gồm Mỹ và châu Âu trở nên ngày càng lạnh nhạt.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Philippines Duterte (Ảnh: SCMP).
Chiến dịch truy quét tội phạm ma túy của Tổng thống Duterte từ khi nhậm chức đã vấp phải những chỉ trích mạnh mẽ về nhân quyền của Mỹ và các nước phương Tây. Theo báo cáo của bộ Ngoại giao Mỹ cuối năm ngoái, Mỹ đã ngừng bán khoảng 26.000 khẩu súng trường cho cảnh sát Philippines, vì vậy ông Duterte đã đề nghị mua vũ khí từ Nga.
“Tôi nhớ rằng một nhà ngoại giao Nga từng nói: Hãy đến với Nga, chúng tôi có tất cả những thứ mà các vị cần”, hãng tin CNN dẫn lời ông Duterte.
Philippines cũng đã thể hiện ý chí quyết tâm “chia tay” Liên minh châu Âu khi vừa từ chối một gói viện trợ trị giá 250 triệu USD trong vòng 3 năm tới vì đề nghị trên đòi hỏi Manila phải thực hiện những cam kết về nhân quyền.
Theo Thứ trưởng Ngoại giao Philippines Maria Natividad, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã gửi lời mời ông Duterte tới thăm Moscow ở bên lề hội nghị Thượng đỉnh APEC tại Peru vào tháng 11 năm ngoái. Chuyến đi “gửi một thông điệp mạnh mẽ của Philippines về cam kết của Manila nhằm tìm kiếm đối tác mới và tăng cường quan hệ với những đối tác không thường xuyên như Nga", Thứ trưởng Ngoại giao Philippines Natividad nói.
Ông Joshua Kurlantzick, học giả chuyên về Đông Nam Á của Hội đồng quan hệ đối ngoại Mỹ (CFR), khẳng định rằng Tổng thống Duterte có “một lịch sử dài và vô cùng phức tạp về chủ nghĩa bài Mỹ”. Mối quan hệ của ông Duterte với cựu Tổng thống Mỹ Obama cũng không hề tốt đẹp. Thậm chí, nhà lãnh đạo Philippines đã từng dùng những lời lẽ nặng nề để miệt thị người đồng cấp Mỹ.
Theo học giả Kurrlantzick, trong tương lai, chắc chắn ông Duterte sẽ tới Washington nhưng bản thân ông sẽ không tỏ ra quá thân thiết với nước Mỹ, đặc biệt là sau khi ông đã thể hiện sự nỗ lực “lấy lòng” những đồng minh mới gồm Nga và Trung Quốc.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã từng mời ông Duterte tới thăm chính thức Mỹ sau một cuộc gặp được mô tả là “rất thân thiện”. Động thái này của Tổng thống Trump khi đó cũng vấp phải sự phản đối của một số nhóm hoạt động nhân quyền.
Nhưng, thông qua chuyến thăm lần này của Tổng thống Duterte tới Nga, phía Manila đang cho Washington và các đồng minh châu Âu thấy rằng, họ đã có một sự thay đổi lớn trong chiến lược lâu dài với Bắc Kinh và Moscow.
Xem thêm: Syria: Giải cứu đồng đội, Đại úy Nga hy sinh vì lãnh 6 phát đạn
Danh Tuyên
