Rết có thể được tìm thấy ở hầu như mọi môi trường sống trên Trái Đất, nhưng không loài nào ấn tượng bằng rết khổng lồ Amazon (tên khoa học: Scolopendra gigantea).
Đây là loài rết "khét tiếng" vì có kích thước lớn nhất thế giới. Mỗi con trưởng thành có thể dài trung bình tới 30 cm.
Không chỉ thế, chúng còn được trang bị nọc độc cực mạnh và có thể ăn thịt cả dơi. Đây là lý do mà chúng được người dân bản địa gọi là "rết săn dơi".
Trong một bài báo được đăng tải năm 2005, người ta mô tả loài rết S. gigantea có thể săn và ăn thịt tới 3 loài dơi khác nhau ở khu vực này. Đây có thể coi là một "thành tích" cực kỳ ấn tượng, bởi dơi là con mồi di chuyển rất nhanh và có giác quan nhạy bén.
Cận cảnh "quái vật" rết khổng lồ săn mồi trong rừng rậm Amazon.
Được biết, rết khổng lồ Amazon phát triển 2 loại chiến thuật giúp chúng dễ dàng hạ gục những con mồi với kích thước to lớn hơn. Chiến thuật đầu tiên đó là chúng lặng lẽ bò lên vách và trần tại các hang động, rồi tiếp cận những con dơi xấu số đang bám đậu tại đây.
Loài rết vốn dĩ nổi tiếng với đặc trưng có một cặp chân cho mỗi đốt trên cơ thể. Nhưng cặp chân ở đốt đầu tiên của chúng được sửa đổi thành một công cụ giống như gọng kìm. "Vũ khí" này giúp chúng kẹp chặt con mồi và gây ra những vết thương nặng.
Đáng chú ý đối với rết S. gigantea đó là chúng thậm chí có thể "tóm" lấy những nạn nhân xấu số đang bay giữa không trung bằng cách treo mình trên trần hang bằng cặp chân sau cùng, giống như những sợi dây leo rủ xuống.
Rết khổng lồ S. gigantea bám trên hang động và có thể "tóm" con mồi di chuyển ngang qua (Ảnh: iNaturalist).
Kỹ năng thứ hai khiến chúng thực sự trở thành "sát thủ" khi có thể hạ gục được cả những con mồi kích thước lớn, là trang bị nọc độc cực mạnh.
Nhóm nghiên cứu từng chứng kiến một con S. gigantea bám vào trần hang trong khi ăn xác dơi M. megalophylla.
Để săn được con mồi, nó chỉ dùng 5 cặp chân cuối cùng để treo lơ lửng, giữ chặt con dơi bằng 8 cặp chân đầu tiên (bao gồm forcipule).
Con rết bắt đầu ăn quanh cổ dơi, tiếp tục đến phần ngực, sau đó tới vùng bụng. Khi các nhà nghiên cứu thu thập hai mẫu vật, con rết đã ăn khoảng 35% khối lượng cơ thể dơi.
Vết chích của rết gây đau đớn, sưng vù.
Dù rết khổng lồ là mối đe dọa lớn đối với dơi, rắn và nhiều động vật có xương sống nhỏ khác, chúng không quá nguy hiểm với con người. Vết chích của rết gây đau đớn, sưng vù, hoại tử mô và nhiễm trùng nhưng chưa đến mức gây chết người trừ khi bị đốt lần hai hoặc sốc phản vệ.
Một nghiên cứu vào năm 2021 hé lộ nọc rết chứa protein độc lấy từ vi khuẩn và nấm. Loại trao đổi khác loài này xảy ra thông qua hiện tượng mang tên "chuyển gene ngang", thúc đẩy sự dịch chuyển của vật liệu di truyền giữa những tổ chức sinh vật ít liên quan.
