Hay bạn chưa bao giờ tận mắt chứng kiến những cánh rừng khô hạn, nghèo kiệt vì thiếu nước trong mùa khô, những chuyến hành trình gần như bất tận của các bầy thú tìm kiếm vùng đồng cỏ mới và nguồn nước uống... Nhưng đâu đó ở Việt Nam, cũng có những vùng khô hạn và các nhà khoa học đã kinh ngạc khi thấy khí hậu ở nơi này một nửa khô hạn không khác gì châu Phi - nửa còn lại là những cánh rừng mưa nhiệt đới, thường xanh tốt tươi với hàng trăm loài sinh vật sinh sống.
Hãy thử một lần, một lần thôi đến thăm vườn quốc gia khô hạn và thường xanh độc đáo nhất Việt Nam – Vườn quốc gia Núi Chúa - để khám phá những loài sinh vật, để cảm nhận khí hậu khắc nghiệt và chinh phục đỉnh cao, để hòa mình cùng với thiên nhiên hoang dã và học hỏi nhiều điều từ người dân Raglay hiền hòa, thân thiện sinh sống nơi đây.
Từ trụ sở Vườn quốc gia, phải mất đến 30 phút, chiếc xe bus mới đưa chúng tôi đến được khu vực nghiên cứu. Trên con đường ngoằn ngoèo ven theo sườn núi sát biển qua nhiều đoạn đốc đứng, mặt trời đã thức dậy ửng hồng rực rỡ phía chân trời. Những tia nắng đầu tiên vàng nhạt chiếu vào những vách núi đá trơ trọi, dựng đứng ở vùng đệm của vườn quốc gia. Phía dưới, biển xanh rì rào sóng vỗ đón chào một ngày mới và đón chào những bước chân chúng tôi khám phá vùng đất có một không hai ở Việt Nam.
Cư dân đầu tiên của vườn quốc gia chào đón chúng tôi là một nàng chim Bói cá Ceryle lugubris đang đứng chót vót trên một mỏm đá chênh vênh cao ngất. Mắt nhìn ra hướng biển, nơi đem lại cho dòng họ nhà bói cá một cuộc mưu sinh đầy khó khăn - nhất là vào những kỳ biển động. Nhưng không phải ai cũng có cơ hội được tận hưởng những làn gió sớm mai mát lạnh thổi vào ở vị trí cao ngất, đầy dũng mãnh như loài chim này.
Mùa này, những bông hoa Mà ca Buchanania reticulata - một loài thực vật chịu hạn rất giỏi và phổ biến nơi đây khoe sắc. Những chùm hoa màu trắng ngạt ngào hương thơm lan tỏa được mang đi khắp nơi. Nhờ gió biển, mật hoa đã khiến loài ong mật tìm đến , thụ phấn cho cây trong ánh bình minh chói lọi. Chỉ vài tiếng nữa, khi mặt trời lên cao, chùm hoa Mà ca cũng sẽ cụp lại để tránh thoát nước. Vì thế, mật ngọt của hoa này chỉ dành cho những loài cần mẫn, biết thức dậy từ rất sớm như loài ong.
Đây có thể được xem như biểu tượng độc đáo nhất của tạo hóa đã ban tặng cho Vườn quốc gia Núi Chúa và cho con người chúng ta: Một một tảng đá chồng khổng lồ đứng trên một tảng đá nhỏ hơn như một lời thách thức ngạo nghễ với thời gian, thách thức những cơn gió cát, bão biển để đứng vững nơi đây từ ngàn đời và tạo nên một nét chấm phá độc đáo cho thiên nhiên nơi đây. Bao quanh “kỳ quan” này là cả khu rừng khô hạn trải dài với nhiều loài thực vật đầy gai sinh tồn. Phía xa, những dãy núi mờ sương cao ngất đang vừa như mời gọi, lại như đang thách thức bước chân của chúng tôi.
Mặc cho ánh nắng đã bắt đầu thiêu đốt, chúng tôi khởi bước tiến về phía trước. Dẫu biết rằng những cơn nắng gay gắt, đổ lửa và bóng đêm lạnh lẽo bao trùm, sự mệt nhoài sẽ theo cùng những khám phá khoa học đang chờ đón chúng tôi.
Hầu hết các loài thực vật ở đây, phần nửa khô hạn như sa mạc là những bụi cây thấp gốc to, tạo thành những tán rất rộng để chống chọi với những cơn gió khô và mạnh mẽ. Các loài thực vật đều có lá dày, hay thân hình xù xì, gai góc rất đặc trưng cho thực vật biển khô hạn. Ẩn mình trong đám lá xanh là loài rắn roi mũi Ahaetulla prasina đang ngon giấc sau một đêm mệt nhoài tìm kiếm thức ăn. Món khoái khẩu của gã thân dài này là thằn lằn, chim non và trứng chim... Bị kích động vì những tiếng màn chập liên tiếp của máy chụp hình, gã chủ nhà giật mình thức giấc, nhìn chúng tôi với cắp mắt đầy ắp đề phòng. Cái lưỡi dài và chiếc đầu nhọn cứ ngo ngoe như muốn dọa nạt những vị khách không mời dám phá bĩnh giấc ngủ ngon lành. Đây là loài rắn có thân hình khá kì dị nhằm thích nghi với việc leo trèo săn mồi trên cây. Dù chỉ to bằng chiếc bút chì nhưng với chiều dài gần 1,5m khiến nó trở nên “dị hợm” so với các loài rắn thường sống trên mặt đất.
Vượt lên qua 2 ngọn núi thấp, đến độ cao 180 mét so với mực nước biển, chúng tôi đã bắt đầu cảm nhận được sự rát bỏng của ánh nắng gay gắt. Những giọt mồ hôi không ngừng lăn dài trên má mọi người. Hàng trang lỉnh kỉnh thiết bị nghiên cứu như càng nặng hơn và một nửa số nước uống dùng trong ngày đã được tiêu thụ.
Bên dòng suối nhỏ, nơi cây dẻ già nua khoe khoang bộ rễ xù xì cùng năm tháng vô tình tạo cho chúng tôi một chỗ ngồi tránh nắng. Từ đó ngước nhìn lên, chúng tôi bắt gặp một chùm Lan môi trắng Christensonia vietnamica đặc hữu - Loài lan được nhà khoa học người Hà Lan “Hagger” phát hiện mới đây năm 2001 - đang khoe sắc trong sự khô cằn và nóng bỏng. Đây là loài lan phụ sinh duy nhất có thể sinh sống tươi tốt đến không ngờ trong điều kiện khắc nghiệt như thế này.
Sự mệt mỏi không chỉ “thăm hỏi” chúng tôi mà còn hiện rõ trên khuôn mặt anh chàng dẫn đường người Raglay “Cao văn Thăm”. Mặc dù đã quen với thời tiết ở đây từ khi mới cất tiếng khóc chào đời nhưng anh chàng vẫn ngồi phịch xuống đất ngay khi chúng tôi quyết định dừng chân nghỉ giải lao. Leo dốc trong cái nắng gay gắt với khối hành lý khổng lồ không phải là một công việc dễ dàng, ngay với cả người bản xứ.
Pmytrung
