Trong báo cáo của Kiểm toán Nhà nước về chuyên đề công tác đầu tư, mua sắm, quản lý và sử dụng trang thiết bị y tế năm 2015, viện Huyết học Truyền máu Trung ương bị nhắc đến vì mua hai loại hóa chất giá cao. Bên hành lang Quốc hội, PV báo Người Đưa Tin đã có cuộc trao đổi với GS.TS Nguyễn Anh Trí, Viện trưởng viện Huyết học Truyền máu Trung ương, ĐBQH khóa XIV (đoàn Hà Nội) để có thông tin cụ thể về vấn đề này.
PV: Là một đơn vị được nhắc trong báo cáo của Kiểm toán Nhà nước, ông lý giải ra sao về việc Viện mua 2 hóa chất có giá chênh lệch cao, thưa ông?
ĐBQH, GS.TS Nguyễn Anh Trí: Tôi có nghe báo cáo do Kiểm toán Nhà nước trình bày tại Hội trường Quốc hội ngày 22/5.
Đầu tiên tôi phải nói, báo cáo của Kiểm toán Nhà nước hàng năm là rất cần thiết. Vì phải có kiểm toán như vậy mới thấy chỗ nào làm đúng, chỗ nào chưa tốt để phát huy, khắc phục. Giá mà Kiểm toán Nhà nước làm hàng năm thì tốt vì bây giờ là năm 2017 mới có báo cáo năm 2015.
Thông tin báo chí phản ánh về việc viện Huyết học có 2 loại hóa chất giá cao là đúng với tờ trình của Kiểm toán Nhà nước trước Quốc hội nhưng sự thực lại không phải như vậy.
PV: Ông có thể chia sẻ rõ hơn về nhận định này?
ĐBQH, GS.TS Nguyễn Anh Trí: Tôi xin giải trình cụ thể hơn tại sao tôi lại nói như vậy. Thứ nhất là gói mà viện Huyết học Truyền máu Trung ương mua giá kế hoạch 1 hộp Series Retic Pak reagen kit, 1x380ml+1.900ml là 16.718.000 đồng, bệnh viện Thống Nhất 2.874.375 đồng. Nhưng hợp đồng của bệnh viện Thống Nhất không đến đích được.
Về vấn đề này, công ty Minh Tâm đã có trả lời cụ thể, rõ ràng, chính xác rằng người làm báo giá cho bệnh viện Thống Nhất đã làm sai. Chính vì thế, họ không theo hợp đồng đó nữa mà chỉ có giá kế hoạch chứ không phải giá trúng thầu.
Tôi khẳng định lại, giá mà viện Huyết học Truyền máu Trung ương mua loại hóa chất này cũng tương đương giá mà các viện khác mua.
Còn với gói mua 1 thùng Diff Timepac, 2x2075ml, viện Huyết học Truyền máu Trung ương 42.607.000 đồng, bệnh viện Chợ Rẫy 14.163.950 đồng, tôi cho là có lỗi đánh máy của người xử lý. Chúng tôi đã lấy thông tin bên chính hãng, giá của chúng tôi là một bộ kit, còn bên kia là một loại trong bộ đó. Bên công ty đã báo lại chính xác là tên như vậy nhưng bên Chợ Rẫy chỉ mua 1 hộp, còn chúng tôi mua 1 bộ kít gồm 4 loại, trong đó có loại bệnh viện Chợ Rẫy mua và 3 loại nữa. Hai số liệu đưa ra so sánh không đồng nhất.
PV: Như phân tích của ông thì các số liệu Kiểm toán Nhà nước đưa ra là chưa chính xác?
ĐBQH, GS.TS Nguyễn Anh Trí: Tôi khẳng định việc kiểm toán là cần thiết nhưng phải chính xác, nếu không sẽ rất ảnh hưởng đến các đơn vị được nêu trong báo cáo kiểm toán. Thông tin đưa ra là giấy trắng mực đen và ngay khi đưa ra, cả dư luận đã đặt câu hỏi.
Theo tôi, có thể ngay thông tin đầu vào cho kiểm toán đã sai. Người đánh máy cũng có thể sai. Cứ tên hóa chất sau đó copy, paste nhưng không có chuyên môn để hiểu cụ thể sự khác nhau giữa một bên là hộp, một bên là cả bộ kit tròn 4 loại.
Tại sao khi kiểm toán thấy có sự chênh lệch lại không so sánh rộng ra với các viện khác. Vì các viện khác mua cũng giá khoảng 41- 42 triệu đồng như chúng tôi thì sẽ thấy có sự không chuẩn. Tôi được biết nhiều viện khác như Bạch Mai cũng mua hơn 40 triệu đồng loại thuốc này như chúng tôi. Tôi cho rằng, chính những người kiểm toán phải đặt câu hỏi tại sao bệnh viện Chợ Rẫy lại có giá thấp như vậy. Biết đâu là do xuất xứ hay do số lượng đóng gói, tôi nghĩ là họ nên kiểm tra lại thông tin đó trước khi kết luận.
Năm 2015, Viện chúng tôi mua trên dưới 1.000 loại hóa chất thì cả nghìn hóa chất này chưa có bất cứ loại nào vượt giá kế hoạch được bộ Y tế cho phép. Trong số 1.000 loại hóa chất chia làm 4 gói thầu với trị giá trên 350 tỷ đồng, chúng tôi tiến hành đấu thầu đều thấp hơn giá kế hoạch.
PV: Được biết, bộ Y tế đã có công văn yêu cầu Viện báo cáo. Vậy trong báo cáo, Viện có kiến nghị gì về vấn đề này không thưa ông?
ĐBQH, GS.TS Nguyễn Anh Trí: Chúng tôi đã nhận được công văn của Bộ đề nghị báo cáo như các viện khác được nhắc đến trong báo cáo của kiểm toán. Chúng tôi báo cáo đúng như những chia sẻ của tôi với nhà báo.
Chuyện giá cao, giá thấp mới là bản chất trong đấu thầu. Tôi cho rằng chúng ta đừng sợ chuyện này. Chúng ta sợ là sợ tăng giá, thậm chí giảm giá một cách bất thường. Quan trọng nhất là tâm sáng, đừng “đi đêm, phết phẩy” tư túi trong việc đấu thầu là được.
Rõ ràng, loạn giá là có thật, với tư cách là Viện trưởng, ĐBQH, tôi cũng không thích điều này. Rất may, bộ Y tế đã thấy được điều đó và đến nay tất cả vấn đề loạn giá đã được xử lý bằng cách đấu thầu tập trung. Và hiện nay những bất cập này đã không còn nữa.
Chính vì thế, như lúc đầu tôi nói, giá mà kiểm toán làm sớm hơn thì năm 2016 ta đã rút kinh nghiệm được. Còn bây giờ, 2017 việc đấu thầu đã theo cơ chế khác. Tôi mong muốn kiểm toán sớm, làm chuẩn, công bố chính xác.
PV: Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi!
Đỗ Thơm