Vàng mã cúng ông Công, ông Táo thường gồm quần áo, hia, tiền âm phủ được đốt đi sau khi cúng vào ngày 23 tháng Chạp cùng với bài vị cũ. Tiếp đó, gia chủ mới lập bài vị mới cho Táo công.
Quá trình cúng ông Công, ông Táo phải được làm trước thời điểm ông Táo cưỡi cá chép về trời tức là trước 12h ngày 23 tháng Chạp.
Tùy theo điều kiện thời gian, từng gia đình có thể cúng trước đó, vào tối 22 hoặc sáng 23 tháng Chạp hàng năm.
Trong mâm cỗ cúng ông Công, ông Táo, xưa nay các gia đình đều có cá chép. Nhiều vùng miền còn cúng cá chép sống với ý nghĩa “cá chép hóa rồng” để đưa các vị Táo về thiên đình.
Nếu không có thời gian cũng như điều kiện mua cá sống, các gia đình có thể hóa cá chép giấy cùng với vàng mã.
Bộ vàng mã cúng ông Công, ông Táo thường được bày bán nhiều trước ngày 23 tháng Chạp. Ảnh minh họa
Về việc hóa vàng mã, chia sẻ với báo Giao Thông, nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Hùng Vĩ cho rằng, khi hóa vàng, không nên vội vàng, cần ngồi đốt cho cẩn thận, đốt hết và đặc biệt là chọn nơi hóa vàng.
"Phố chật mà hàng chục nhà cùng hóa thì thở sao được. Vậy cần tìm một nơi rộng rãi không gây hỏa hoạn, không ảnh hưởng tới vệ sinh môi trường để đốt.
Muốn đốt cháy hết thì phải từ từ, hóa lần lượt. Sau khi hóa vàng coi như các cụ đã nhận được rồi, có nghĩa lễ đã hoàn thành. Chỗ tro thì nên bón cây hoặc gói lại gửi xe rác, đừng vãi ra lối đi công cộng hoặc cửa nhà hàng xóm.
Mẹo chọn cá chép khỏe đẹp để cúng ông Công, ông Táo
Cá chép được chọn để thắp hương thường là cá chép đỏ. Những con cá để dâng lên Táo quân không nhất thiết phải là con cá to, miễn sao cá khỏe mạnh, không bị trầy xước, mất vảy là được. Để thử độ khỏe mạnh của cá, người mua có thể chạm nhẹ vào mặt nước chậu đựng cá, nếu thấy cá bơi nhanh, quẫy mạnh thì đó là con cá khỏe mạnh.
Nếu kỹ hơn, người mua có thể lật nhẹ mang cá lên để kiểm tra, nếu mang cá đỏ tươi nghĩa là cá khỏe mạnh. Nếu mang cá màu đỏ thẫm thì đó là con cá yếu, chỉ để một thời gian ngắn có thể chết.
Số lượng cá chép cần mua cũng là vấn đề khiến nhiều người băn khoăn. Nên mua cho 2 ông 1 bà mỗi người một con, nên mua một cặp cá chép hay chỉ một con là đủ.
Thật ra, việc cúng là tùy tâm, con số bao nhiêu không phải là bắt buộc mà tùy vào quan niệm, niềm tin của mỗi gia đình. Có người cho rằng việc cúng cá chép cũng chỉ mang ý nghĩa tượng trưng, một con cũng được, không có cá chép sống thì đĩa xôi mang hình cá chép, hay dùng cá chép bằng vàng mã cũng được. Có gia đình thường cúng một đôi vì thích sự cân đối, cân bằng.
Tuy nhiên, nếu bạn muốn làm "chuẩn" theo truyền thuyết về sự tích ông Công ông Táo thì mua 3 con cá chép là phù hợp nhất. Phần lớn những gia đình duy trì tục thả cá chép trong ngày 23 tháng Chạp đều mua 3 con, dành cho 3 vị Táo quân.
Sau khi mua về nhà, nên thả vào một bát nước sạch, thả thêm một cọng rêu nhỏ vào bát nếu mua cá trước thời gian cúng lâu. Khi cúng bát (chậu) cá chép được để cạnh mâm cỗ cúng.
*Thông tin trong bài chỉ mang tính tham khảo
Minh Hoa (t/h)
