Quốc lộ 1A, tuyến đường chính nối liền hai miền Nam - Bắc Việt Nam, đang trở thành "con đường huyết mạch" cho hoạt động buôn bán chó, mèo trái phép diễn ra khắp cả nước. Điều này được hé lộ qua cuộc điều tra kín do tổ chức bảo vệ động vật toàn cầu FOUR PAWS thực hiện.
Theo báo cáo của FOUR PAWS, mỗi năm Việt Nam vận chuyển và buôn bán hơn 5 triệu chó và 1 triệu mèo, trong đó Quốc lộ 1A đóng vai trò then chốt. Tỉnh Hà Tĩnh được xem là "trung điểm của chuỗi kinh hoàng", là nơi tập kết và phân phối những con vật bị bắt trộm và buôn bán trái phép.
Trong hai tháng cuối năm 2022, FOUR PAWS đã tiến hành một cuộc điều tra bí mật nhằm vạch trần hoạt động buôn bán chó và mèo trái phép qua tỉnh Hà Tĩnh. Kết quả cho thấy, hầu hết các chuyến xe vận chuyển đều có dấu hiệu vi phạm các quy định hiện hành, trong đó tồn tại nhiều thiếu sót lớn trong việc thực hiện công tác kiểm tra tại các trạm kiểm dịch động vật trên quốc lộ.
Theo bà Ninh Thị Phương Thảo, Điều phối viên Chương trình phúc lợi cho chó và mèo của Tổ chức FOUR PAWS International tại Việt Nam, trong quá trình điều tra, tổ chức đã chứng kiến cảnh chó và mèo bị nhồi nhét trong những chiếc lồng nhỏ, được vận chuyển hàng trăm km trên các xe tải và xe máy.
Khi đến nơi, chúng bị lôi ra một cách tàn nhẫn bằng kẳp sắt và bị đánh đến chết bằng gậy, bị giật điện hoặc bị cắt cổ. Sau đó, những con vật này được bán trực tiếp cho các nhà hàng gần đó. Bà Thảo cũng cho biết, rất nhiều chó mèo bị vận chuyển bất hợp pháp trong khoang hành lý của các xe khách, trong khi hành khách có thể không hề hay biết.
Thông thường, chỉ có các xe tải chở động vật phải dừng lại tại các trạm kiểm dịch để kiểm tra giấy tờ. Chính vì thế, những kẻ buôn bán chó mèo đã sử dụng phương tiện giao thông như xe khách để tránh bị phát hiện. Thông thường, cảnh sát giao thông sẽ không dừng xe khách kiểm tra trừ khi họ biết trước về hành vi vận chuyển động vật trái phép.
Bà Thảo nhận định: “Cần tăng cường hơn nữa công tác thực thi luật Giao thông đường bộ và kiểm dịch động vật bởi việc kiểm soát vận chuyển buôn bán chó và mèo hiện nay chưa thực sự hiệu quả.” Bên cạnh đó, buôn bán thịt chó mèo cũng thúc đẩy hành vi trộm cắp thú cưng trở nên phổ biến hơn, là trải nghiệm đau thương đối với động vật và chủ sở hữu của chúng. Vì vậy, việc sớm ban hành quy định giải quyết hoạt động buôn bán chó và mèo để lấy thịt là
Việc vận chuyển số lượng lớn động vật (có nghi ngờ chưa được tiêm phòng) trong điều kiện khắc nghiệt và mất vệ sinh đang làm tăng nguy cơ truyền bệnh từ động vật sang người. Bà Thảo cho rằng cần tăng cường hơn nữa công tác thực thi luật Giao thông đường bộ và kiểm dịch động vật, vì việc kiểm soát vận chuyển buôn bán chó và mèo hiện nay chưa thực sự hiệu quả.
Nghiêm trọng hơn, buôn bán thịt chó mèo cũng thúc đẩy hành vi trộm cắp thú cưng trở nên phổ biến hơn, gây ra những trải nghiệm đau thương đối với động vật và chủ sở hữu của chúng. Vì vậy, việc sớm ban hành quy định giải quyết hoạt động buôn bán chó và mèo để lấy thịt là cách nhanh chóng và hiệu quả nhất để ngăn chặn hàng triệu cá thể khỏi sự tàn ác này.
Theo cuộc khảo sát của FOUR PAWS vào đầu năm 2021, phần lớn người dân Việt Nam (91%) muốn chính phủ hành động và cấm hoặc không khuyến khích việc buôn bán này. Đáng chú ý, 88% người tham gia khảo sát hoàn toàn ủng hộ lệnh cấm buôn bán thịt chó và mèo, và 95% cho rằng việc tiêu thụ thịt chó và mèo không phải là một phần của văn hóa Việt Nam.
Mới đây, FOUR PAWS cũng tiết lộ những thước phim độc quyền về thực trạng buôn bán chó và mèo trong bộ phim tài liệu "Đường đến lò mổ", phản ánh chân thực hành trình đáng thương của những con vật từ khi bị bắt đến khi bị giết thịt.
