Hàng nghìn thành viên của Tập đoàn quân sự tư nhân Wagner PMC của Nga đã đến Belarus kể từ cuộc binh biến ngắn ngủi do ông trùm Yevgeny Prigozhin khởi xướng cuối tháng trước.
Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko đã hoan nghênh lực lượng Wagner tiến vào đất nước mình sau khi làm trung gian cho một thỏa thuận giữa Điện Kremlin và thủ lĩnh Wagner Prigozhin, giúp chấm dứt cuộc nổi loạn chống lại các nhà lãnh đạo quân sự Nga.
Kế hoạch hợp tác
Bộ trưởng Nội vụ Belarus Ivan Kubrakov đã gặp đại diện của Tập đoàn quân sự tư nhân Wagner PMC để thảo luận về việc đào tạo lực lượng đặc biệt của đất nước, Bộ Nội vụ Belarus cho biết hôm 24/7, đồng thời bổ sung rằng 2 bên đã phát triển một kế hoạch hợp tác.
“Một cuộc gặp giữa Bộ trưởng Nội vụ Ivan Kurbakov và các đại diện của Wagner PMC đã được tổ chức tại trung tâm huấn luyện quân đội nội bộ của Bộ. Các lãnh đạo và nhân viên của các đơn vị đặc biệt của cơ quan cũng tham gia sự kiện này”, Bộ Nội vụ Belarus thông tin trên Telegram, đồng thời cho biết thêm rằng “các vấn đề về tương tác với Wagner PMC và công tác huấn luyện binh sĩ của chúng tôi dưới sự hướng dẫn của người từ phía họ đã được đưa vào chương trình nghị sự”.
Bộ Nội vụ Belarus lưu ý rằng 2 bên đã xây dựng một kế hoạch hành động và trao đổi quan điểm về việc sử dụng một số loại thiết bị.
Bộ trưởng Kubrakov cho biết thêm rằng trước tình hình khó khăn gần biên giới của đất nước, điều quan trọng đối với Belarus là phải sẵn sàng ứng phó với những thách thức và mối đe dọa có thể xảy ra.
Tập đoàn Wagner, do ông Prigozhin lãnh đạo, đã chiếm giữ một trụ sở quân đội ở thành phố Rostov-on-Don, miền Nam nước Nga vào đêm ngày 23/6 và bắt đầu tiến về thủ đô Moscow vào ngày hôm sau.
Ông Prigozhin mô tả hành động của mình là phản ứng trước cuộc tấn công mà ông cáo buộc Bộ Quốc phòng Nga thực hiện nhắm vào các trại dã chiến của nhóm Wagner ở Ukraine. Bộ Quốc phòng Nga đã bác bỏ cáo buộc trên.
Sau khi đàm phán với Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko, với sự phối hợp của Tổng thống Nga Vladimir Putin, ông trùm Wagner đã đồng ý chấm dứt cuộc binh biến và di chuyển sang nước Belarus láng giềng.
Trước đó, Bộ Quốc phòng Belarus cho biết trong một tuyên bố hôm 20/7 rằng các thành viên của lực lượng đặc nhiệm Belarus sẽ thực hiện các nhiệm vụ huấn luyện chiến đấu cùng với nhân viên của Wagner PMC tại thao trường Brestsky gần biên giới Ba Lan.
Trước hoạt động này, các chiến binh Wagner cũng tham gia huấn luyện binh lính thuộc lực lượng phòng vệ lãnh thổ Belarus gần Osipovichi, vùng Mogilev, theo Bộ Quốc phòng Belarus.
“Các chiến binh Wagner đã trải qua thực chiến khốc liệt hiện đang truyền lại thông tin và kinh nghiệm quý giá cho các quân nhân của chúng tôi”, tuyên bố của Bộ Quốc phòng Belarus cho biết.
Đề phòng căng thẳng
Belarus không tiết lộ số lượng thành viên Wagner PMC đã đến nước này. Nhưng nhóm giám sát độc lập Belaruski Hajun của Belarus hôm 24/7 cho biết, khoảng 3.450-3.650 lính Wagner đã đến một doanh trại gần Osipovichi (còn gọi là Asipovichy), một thị trấn cách biên giới Ukraine 230 km về phía Bắc.
Các hình ảnh vệ tinh cho thấy khoảng 700 phương tiện và thiết bị xây dựng thuộc đoàn xe của Wagner cũng đã đến Belarus, Belaruski Hajun cho biết.
Tuần trước, một chỉ huy của Wagner cho biết trong một tuyên bố được đăng trên một kênh ứng dụng nhắn tin được liên kết với công ty rằng khoảng 10.000 quân Wagner sẽ được triển khai tới Belarus.
Trong khi đó, ông chủ Wagner Prigozhin tuần trước cũng đã đăng ký một “công ty quản lý bất động sản” tại Belarus với tên gọi Concord Management and Consulting. Các tài liệu được phân tích bởi cơ quan truyền thông độc lập của Belarus là reform.by cho thấy địa chỉ đăng ký của công ty này ở cùng làng nơi có căn cứ mới của Wagner.
Các quan chức địa phương hôm 24/7 cho biết rằng lính Wagner đang tiếp tục làm việc với quân đội Belarus, bao gồm cả tại các khu huấn luyện gần biên giới Ba Lan.
Gặp gỡ Tổng thống Nga Putin hôm 23/7 tại St. Petersburg, ông Lukashenko nói rằng lính Wagner đang “gây căng thẳng cho ông ấy” bằng cách kêu gọi “một cuộc hành quân” vào Ba Lan.
Các chuyên gia phần lớn đã bác bỏ bình luận này của nhà lãnh đạo Belarus. Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) của Mỹ tuyên bố rằng lính Wagner ở đó không thể đe dọa Ukraine và Ba Lan.
“Không có dấu hiệu nào cho thấy các chiến binh Wagner ở Belarus có vũ khí hạng nặng cần thiết để tiến hành một cuộc tấn công nghiêm trọng chống lại Ukraine hoặc Ba Lan mà không cần tái vũ trang đáng kể”, ISW cho biết trong một tuyên bố hôm 23/7.
Phó Giám đốc Tổng cục Tình báo (GUR) của Bộ Quốc phòng Ukraine, Vadym Skibitsky, cũng nói rằng không có “mối đe dọa trực tiếp” nào từ lính đánh thuê Nga ở Belarus, nhưng Kiev sẽ theo dõi chặt chẽ các chiến binh Wagner.
“Đánh giá của chúng tôi rất đơn giản: Hôm nay không có mối đe dọa trực tiếp nào (từ Belarus), nhưng chúng tôi đã sẵn sàng. Chúng tôi đang theo dõi mọi thứ liên quan đến cái gọi là hệ thống phòng thủ tên lửa Wagner,” ông Skibitsky nói với các nhà báo, theo kênh Telegram của cơ quan này.
Ba Lan – một thành viên EU và NATO, đã bắt đầu chuyển hơn 1.000 binh sĩ đến phía Đông của đất nước vào đầu tháng này để phòng khi căng thẳng gia tăng ở khu vực biên giới chung giữa nước này và Belarus.
Minh Đức (Theo AP, TASS, Sputnik)