Thực hiện chương trình hoạt động của Trung ương Hội Luật gia Việt Nam năm 2018 và chương trình hoạt động của Chi hội Luật gia bộ Công an, cục Pháp chế và cải cách hành chính, tư pháp, bộ Công an (cơ quan thương trực Chi hội Luật gia bộ Công an) phối hợp với ban Nghiên cứu, xây dựng và phổ biến pháp luật, Hội Luật gia Việt Nam tổ chức hội thảo góp ý về 2 dự thảo luật: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Thi hành án hình sự và luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Đặc xá.
TS. Nguyễn Văn Quyền – Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam, GS.TS Lê Minh Tâm – Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội Luật gia Việt Nam và Trung tướng, GS.TS Nguyễn Ngọc Anh – Cục trưởng cục Pháp chế và cải cách hành chính, tư pháp (bộ Công an), Chi hội trưởng Chi hội Luật gia bộ Công an đồng chủ trì Hội thảo.
Phát biểu tại Hội thảo, Trung tướng, GS.TS Nguyễn Ngọc Anh cho hay, dự thảo luật Đặc xá được xây dựng gồm 6 chương với 39 Điều trên cơ sở kế thừa luật Đặc xá năm 2007, bao gồm sửa đổi bổ sung 18/36 Điều và bổ sung 3 Điều mới, quy định về thời điểm, trình tự, thủ tục, thẩm quyền, trách nhiệm thực hiện đặc xá; điều kiện, quyền và nghĩa vụ của người được đề nghị đặc xá, người được đặc xá.
Trong 10 năm thi hành luật Đặc xá, Chủ tịch nước đã 7 lần ban hành quyết định về đặc xá nhân các ngày lễ lớn, sự kiện trọng đại của đất nước. Qua đó đã đặc xá cho 85.897 phạm nhân, 1.123 người đang được hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù và đặc xá thuộc trường hợp đặc biệt cho 13 phạm nhân và 1 người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù để phục vụ yêu cầu đối ngoại của Đảng và Nhà nước.
Kết quả thực hiện công tác đặc xá những năm qua cho thấy, đối tượng, điều kiện được đề nghị đặc xá theo quy định của luật Đặc xá cơ bản phù hợp và có tính răn đe, giáo dục cao, thể hiện tính nghiêm minh của pháp luật. Công tác đặc xá được tiến hành theo quy trình xét duyệt thống nhất, khoa học và chặt chẽ thể hiện sự công khai, dân chủ, minh bạch. Kết quả của công tác đặc xá đã khẳng định hiệu quả, thành tựu đổi mới công tác thi hành án phạt tù, nhất là sự đổi mới trong công tác giáo dục, cải tạo phạm nhân.
Qua việc đặc xá đã khuyến khích phạm nhân học tập, rèn luyện, lao động, phấn đấu cải tạo tốt để được hưởng chính sách khoan hồng của Đảng và Nhà nước, sớm trở về đoàn tụ với gia đình và hoà nhập cộng đồng. Tỉ lệ người được đặc xá tái phạm rất thấp so với tổng số người được đặc xá.
Phát biểu tại Hội thảo, Trung tướng, GS.TS Nguyễn Ngọc Anh cho hay, dự thảo luật Đặc xá đã thực hiện một cách hợp hiến với các đạo luật khác có liên quan nhất là các đạo luật trong lĩnh vực hình sự. Trong đó, Điều 10 của dự thảo luật đã được mở rộng đối tượng.
Về luật Thi hành án hình sự, đây là đạo luật cực kỳ quan trọng. Trong quá trình 7 năm tổ chức thực hiện tới nay, có nhiều quy định không còn phù hợp với các quy định của Hiến pháp năm 2013 và chưa phù hợp với các đạo luật mới mà Quốc hội thông qua như: Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng Hình sự… do đã được ban hành từ lâu.
“Để đảm bảo tính thống nhất và tính hợp hiến, chúng ta cần sửa đổi bổ sung luật này”, Trung tướng, GS.TS Nguyễn Ngọc Anh chia sẻ thêm.
Bên cạnh đó, cũng như báo cáo ở nội dung của luật Đặc xá thì luật Thi hành án hình sự được bổ sung Điều 66. "Cần có khung pháp lý mới để điều chỉnh các quy định của Bộ luật Hình sự liên quan tới thi hành hình phạt đối với pháp nhân thương mại. Đây là điểm mới nhất trong phạm vi luật sửa đổi. Xác định chủ thể tổ chức thi hành hình phạt này như thế nào là vấn đề rất lớn đang được đặt ra. Chúng ta cần khắc phục những bất cập trong 7 năm tổ chức thực hiện luật Thi hành án hình sự”, Trung tướng, GS.TS Nguyễn Ngọc Anh phát biểu.
Cũng tại buổi Hội thảo, có 12 ý kiến phát biểu cụ thể về các vấn đề: Thời điểm đặc xá, đặc xá trong những trường hợp đặc biệt phân biệt với những trường hợp đặc xá bình thường, vấn đề liên quan tới người nước ngoài, những loại tội dứt khoát không được đặc xá, giới hạn lứa tuổi không được đặc xá, chế độ lao động của phạm nhân được quy định trong luật Thi hành án hình sự…
Kết luận tại buổi Hội thảo, TS. Nguyễn Văn Quyền – Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam cho hay, chúng ta cần rà soát lại trên tinh thần góp ý về 2 dự thảo để 2 Luật này thể hiện một cách đầy đủ và tốt hơn nữa, hy vọng khi đưa ra Quốc hội sẽ được đánh giá cao.
“Điểm chung nhất của hai đạo luật này là luật sửa đổi chứ không phải sửa đổi bổ sung vì có nhiều nội dung sửa đổi. Chúng tôi sẽ cố gắng rà soát lại những điều mới theo tinh thần Bộ luật Hình sự năm 2015 và các điểm bổ sung, sửa đổi năm 2017, Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng rà soát để làm sao thể hiện được tinh thần của Hiến pháp và của Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng Hình sự. Nhiều ý kiến cụ thể đã được ghi chép và chúng tôi sẽ tập hợp lại”, TS. Nguyễn Văn Quyền nhấn mạnh.
Nguyễn Huệ