Hoàn thành giai đoạn 1 vẫn chưa thể sử dụng
Dự án bãi xử lý rác thải huyện Quế Phong, tỉnh Nghệ An được phê duyệt vào năm 2011, nhưng đến năm 2013 mới chính thức khởi công xây dựng tại bản Bon, xã Tiền Phong (nay là thị trấn Kim Sơn, huyện Quế Phong), với tổng mức đầu tư trên 56 tỷ đồng.
Do chưa có khu xử lý riêng nên rác được đổ cạnh nghĩa trang của thị trấn Kim Sơn.
Theo thiết kế, bãi rác này có 4 ô chôn lấp với tổng diện tích gần 44.700m2. Ngoài ra, còn có hệ thống thu gom và xử lý nước thải, hệ thống thoát khí thải, thoát nước mưa, đường giao thông và các công trình phụ trợ khác. Khi hoàn thành, đây sẽ là công trình xử lý rác thải đáp ứng tốt nhu cầu thu gom và xử lý rác thải của thị trấn Kim Sơn và các xã lân cận trung tâm huyện Quế Phong.
Do thiếu kinh phí và vướng mắc trong quá trình chuyển đổi công nghệ nên dự án nhiều lần bị tạm dừng. Phải đến năm 2021, dự án mới được tiếp tục bố trí vốn đầu tư xây dựng. Vào ngày 16/3/2023, UBND huyện Quế Phong tổ chức lễ bàn giao và đưa vào sử dụng giai đoạn 1 công trình bãi xử lý rác thải.
Tuy nhiên, vào đầu tháng 6/2024, có mặt tại vị trí của dự án, chúng tôi ghi nhận bãi rác này vẫn chưa đưa vào sử dụng. Dưới các hố chứa rác, cây dại và cỏ mọc khá nhiều. Trên các tuyến đường bê tông xung quanh các hố rác, thỉnh thoảng xuất hiện những điểm nứt vỡ. Do chưa đưa vào sử dụng nên trẻ em vẫn tới đây nô đùa.
Điều đáng nói, huyện Quế Phong hiện chưa có bãi xử lý rác thải tập trung. Do không có khu xử lý riêng nên rác được đổ cạnh nghĩa trang của thị trấn Kim Sơn. Rác không được xử lý theo quy định nên đã gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Tình trạng này đã được người dân phản ánh kiến nghị nhiều lần nhưng đến nay chưa được giải quyết.
Lượng rác thải khổng lồ đã khiến cho người dân sinh sống gần đó vô cùng khốn khổ.
Ông Lô Văn Điệp, trú khối bản Bon, thị trấn Kim Sơn, cho biết gia đình sống cách bãi rác khoảng 300m nên vô cùng khốn khổ. “Nhất là khi rác phân hủy, ngoài mùi hôi thối, ruồi nhặng bay vào khu vực sinh sống, kèm theo đó là nỗi lo dịch bệnh. Còn những hôm trời mưa, nước bẩn từ bãi rác chảy xuống khu vực nhà của tôi, bốc mùi hôi nồng nặc”, ông Điệp nói.
Bãi rác này được hình thành từ năm 1994. Sau nhiều năm, lượng rác thải của thị trấn Kim Sơn và các xã lân cận thải ra ngày càng nhiều, trong khi diện tích bãi rác lại nhỏ, hẹp, không đáp ứng được lượng rác khổng lồ.
Tại đây có đủ thứ rác, từ rác sinh hoạt đến rác thải y tế đều được tập trung về đây bằng nhiều cách, được đóng thành từng bọc to, bọc nhỏ, vương vãi khắp nơi. Rác thải giăng kín giữa khu nghĩa trang. Rác thải sinh hoạt nằm đè lên rác thải nguy hại, mùi hôi thối, hăng hắc trộn lẫn nhau xộc thẳng vào mũi.
“Không hiểu sao dự án bãi rác mới mãi vẫn chưa thể hoạt động. Năm ngoái, thấy chính quyền đến nói làm lễ bàn giao, thế nhưng đến giờ vẫn không thấy gì. Người dân sắp chịu hết nổi rồi”, ông Điệp cho biết thêm.
Bãi rác ảnh hưởng đến cuộc sống người dân
Ông Lô Văn Chiến, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Quế Phong cho biết, bãi xử lý rác thải được chia làm 2 giai đoạn, hiện đã đầu tư xây dựng hoàn thành giai đoạn 1 với tổng mức đầu tư trên 35 tỷ đồng.
Trong đó, giai đoạn 1 gồm các hạng mục san nền, đường đê ngăn nội bộ và hố chôn lấp. Còn giai đoạn 2 gồm: Hệ thống đường giao thông, hệ thống thoát nước mưa, các công trình quản lý và phụ trợ, hệ thống cấp nước sinh hoạt, hàng rào cây xanh và hệ thống trắc quan môi trường, cấp điện sinh hoạt, trạm cân, nhà điều hành...
Giai đoạn 1 đã hoàn thành cách đây hơn 1 năm nhưng hiện bãi rác vẫn chưa thể đưa vào sử dụng.
Nguyên nhân công trình xử lý rác thải huyện Quế Phong đến nay vẫn chưa đưa vào hoạt động, là do chưa hoàn thành giai đoạn 2, nên Sở Tài nguyên và Môi trường chưa đồng ý đưa vào sử dụng. Do vậy, hiện nay, UBND huyện tiếp tục xin nguồn vốn để xây dựng các hạng mục thiết yếu còn lại của giai đoạn 2. Ngoài ra, còn 2 hộ nằm trong khu vực phải di dời, nhưng chưa có kinh phí đền bù giải phóng mặt bằng.
“Dự án đã được tỉnh phê duyệt tổng nguồn vốn đầu tư cách đây đã 10 năm, nhưng nay không điều chỉnh nguồn vốn. Mới đây, dự án bãi xử lý rác thải huyện Quế Phong vừa được UBND tỉnh thống nhất chủ trương điều chỉnh một số nội dung về quy mô đầu tư để triển khai thực hiện giai đoạn 2 của dự án. Dự kiến nếu bố trí được nguồn vốn thì trong năm nay sẽ tiến hành thi công”, ông Chiến cho biết.
Dưới các hố chứa rác tại dự án mới, cây dại và cỏ mọc khá nhiều.
Theo ông Chiến, dự án sẽ điều chỉnh một số nội dung đầu tư, cụ thể: Bổ sung đường ống thoát nước để tránh tình trạng ô nhiềm môi trường xung quanh, có chiều dài 750m; cắt giảm chiều dài tuyến đường vào bãi rác từ 2km xuống còn 1,7km (thị trấn Kim Sơn đã đầu tư đổ bê tông 300m), quy mô đường cấp V miền núi và cắt giảm hạng mục nhà điều hành.
Sau khi điều chỉnh các hạng mục nói trên, nguồn vốn đầu tư của giai đoạn 2 là hơn 17 tỷ đồng. Thời gian thực hiện các hạng mục này hoàn thành trước ngày 31/12/2025.
Đại diện Ban Quản lý dự án huyện Quế Phong cho biết thêm, việc điều chỉnh quy mô dự án nhằm phù hợp với nguồn vốn được duyệt. Sau khi hoàn thành các hạng mục giai đoạn 2 của dự án, Sở Tài nguyên và Môi trường thẩm định, cấp phép môi trường sẽ đưa vào hoạt động.
