Nằm cách bờ biển Tunisia chỉ 145 km, hòn đảo nhỏ Lampedusa ở miền Nam Italy là một trong những điểm dừng chân đầu tiên của những người di cư băng qua Địa Trung Hải trên những con thuyền mỏng manh chở quá tải.
Cao trào mới nhất của cuộc khủng hoảng bắt đầu từ sáng sớm hôm 13/9, và chỉ trong vòng 24 giờ sau đó, tức sáng ngày 14/9, khoảng 6.800 người di cư đã đổ bộ lên hòn đảo. Con số trên thậm chí còn nhiều hơn vài trăm người so với dân số thường cư của hòn đảo.
Theo các nhà chức trách Italy, nguyên nhân dẫn đến sự gia tăng đột biến số lượng người di cư đến cùng một lúc là do tình trạng tắc nghẽn tại các cảng của Tunisia trong nhiều ngày do biển động, khiến những kẻ buôn người không thể cho thuyền hạ thủy ra khơi.
Nơi cư trú duy nhất trên đảo dành cho người di cư chỉ có sức chứa khoảng 450 giường. Chính quyền địa phương đã chạy đua để chuyển những người di cư bằng phà thương mại hoặc tàu bảo vệ bờ biển đến Sicily, hoặc Calabria ở phía Nam đất liền Italy.
Theo Bộ Nội vụ Italy, hơn 120.000 người di cư đã đến quốc gia Nam Âu trong năm nay bằng đường biển, trong số đó có hơn 11.000 trẻ vị thành niên không có người lớn đi cùng. Hầu hết họ băng qua Italy bằng cách đi bộ, xe buýt và tàu hỏa khi cố gắng hướng tới miền Bắc đất nước.
Ông Andrea Costa, Chủ tịch Baobab Experience, một hiệp hội phi lợi nhuận giúp đỡ những người di cư quá cảnh ở Rome, cho biết họ đã chứng kiến sự gia tăng đột biến về lượng người di cư đến từ Nam Sudan, Sudan và Eritrea trong mùa hè này.
Các tình nguyện viên làm việc với Baobab cung cấp cho người di cư bữa ăn nóng hổi vào mỗi buổi tối trên đường phố ở Rome. Hầu hết những người này dành một vài đêm ở Rome trước khi bắt xe buýt tới thị trấn Ventimiglia ở biên giới với Pháp.
Những người di cư chờ lên tàu của Lực lượng bảo vệ bờ biển Italy ở đảo Lampedusa, miền Nam đất nước, ngày 3/8/2022. Ảnh: Africa News
Cuộc khủng hoảng không có hồi kết đặt ra thử thách nghiêm trọng cho Thủ tướng Italy Giorgia Meloni, người đã cam kết ngăn chặn tình trạng di cư bất hợp pháp.
Thêm một tầng áp lực chính trị đã được đặt lên nhà lãnh đạo cực hữu đầu tiên của Italy khi gần đây Đức và Pháp tuyên bố sẽ ngừng tiếp nhận những người di cư đến bằng đường biển trên bờ biển Italy trong khuôn khổ kế hoạch “đoàn kết tự nguyện” của châu Âu.
Chính phủ Đức hôm 13/9 đã thông báo cho Italy về quyết định hoãn tiếp nhận người di cư cho đến khi có thông báo mới.
Theo cơ chế “đoàn kết tự nguyện”, Đức dự kiến sẽ tiếp nhận 3.500 người xin tị nạn chuyển giao từ Italy sang. Nhưng mới chỉ có 1.700 người đến được nước Đức trước khi Berlin quyết định tạm dừng tiếp nhận.
Thủ tướng Italy Meloni hôm 13/9 cho biết bà không ngạc nhiên trước quyết định của Berlin, nhưng kêu gọi thêm sự giúp đỡ từ EU.
Đảng cực hữu của bà đã giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử năm ngoái nhờ lời hứa ngăn chặn tình trạng di cư ồ ạt và vào tháng 12 năm ngoái, chính phủ của bà đã tạm thời đình chỉ Hiệp ước Dublin, quy định nơi mà một người di cư đến đầu tiên là nơi xử lý các vấn đề tiếp nhận và yêu cầu tị nạn liên quan.
“Các điểm nóng tiếp nhận người tị nạn của chúng tôi đều đã đầy. Câu hỏi làm thế nào dừng dòng người di cư đổ bộ vào Italy. Tôi vẫn chưa thấy câu trả lời cụ thể nào”, bà Meloni nói.
Minh Đức (Theo Africa News, RFI)
