Theo đó, hai vụ đánh bom xảy ra tại thành phố Kerman, miền Đông Nam Iran ngày 3/1. Nơi vụ việc diễn ra là một buổi lễ tưởng nhớ tướng Qassem Soleimani, người đã bị máy bay không người lái của Mỹ giết chết vào năm 2020.
Trong tuyên bố được đăng tải trên kênh Telegram của mình, tổ chức dân quân Hồi giáo dòng Sunni cho biết hai thành viên IS đã kích hoạt thiết bị nổ giữa đám đông tập trung tại nghĩa trang khu vực Đông Nam thành phố Kerman, Iran vào ngày thứ Tư trong buổi lễ kỷ niệm bốn năm ngày ông Soleimani thiệt mạng.
Tại Washington, phát ngôn viên của Nhà Trắng John Kirby trong ngày thứ Năm đã cho biết Mỹ không có lý do nào để nghi ngờ về tuyên bố chịu trách nhiệm này của IS.
Tehran trước đó đã khẳng định “các thành phần khủng bố” đã đứng đằng sau vụ tấn công đẫm máu nhất từ cuộc Khởi nghĩa Hồi giáo năm 1979 tới nay và đã cam kết sẽ trả thù cho vụ tấn công này.
Phó Tổng thống Iran Mohammad Mokhber tại Kerman tuyên bố: “Một hành động trả đũa mạnh mẽ sẽ được thực hiện bởi tay những chiến binh của Soleimani”.
Trước đó, một nguồn tin giấu tên trước cơ quan truyền thông quốc gia IRNA của Iran đã khẳng định vụ nổ đầu tiên tại nghĩa trang tại Kerman, quê hương ông Soleimani, “là kết quả của một vụ đánh bom liều chết”.
Nguồn tin này cho biết: “Vụ nổ thứ hai rất có thể có cùng nguyên nhân”.
Hội đồng Bảo an LHQ trong một tuyên bố đã lên án “vụ tấn công khủng bố hèn nhát” tại Kerman trong ngày thứ Tư này, và gửi lời chia buồn tới gia đình các nạn nhân và chính phủ Iran.
Truyền hình quốc gia Iran đã đăng tải những hình ảnh cho thấy đám đông tập trung tại nhiều thành phố trên khắp Iran, bao gồm tại Kerman, hô hào khẩu hiệu: “Tiêu diệt Israel” và “tiêu diệt Mỹ”.
Lực lượng Vệ binh Cách mạng của Iran đã đánh giá vụ tấn công này là hành động hèn nhát “nhằm quấy rối an ninh và tấn công lòng yêu nước và sự tận tâm của toàn quốc gia dành cho nước Cộng hòa Hồi giáo”.
Ảnh: WANA (Cơ quan Truyền thông Tây Á) via REUTERS.
Chỉ huy lực lượng Vệ binh tại Kerman đã bác bỏ các báo cáo của truyền thông về một vụ xả súng xảy ra tại Kerman trong ngày thứ Năm.
Tổng thống Iran Ebrahim Raisi đã lên án vụ tấn công ngày thứ Tư là “tội ác tàn khốc và vô nhân đạo”. Lãnh đạo Tối cao Ayatollah Khamenei của Iran đã cam kết sẽ trả đũa cho vụ đánh bom này.
Nhà nước Hồi giáo - IS
Vào năm 2022, IS đã tuyên bố chịu trách nhiệm cho một vụ tấn công nhằm vào một điện thờ Hồi giáo dòng Shia tại Iran khiến 15 người thiệt mạng.
Trước đó, tổ chức này cũng tuyên bố chịu trách nhiệm cho một số cuộc đánh bom kép vào năm 2017 nhằm vào quốc hội Iran và phần mộ nhà sáng lập nhà nước Cộng hòa Hồi giáo Iran, Ayatollah Ruhollah Khomeini.
Trong ngày thứ Tư, chính phủ Mỹ đã bác bỏ các quan điểm cho rằng quốc gia này có liên quan tới vụ đánh bom và đồng thời khẳng định cũng không có lý do để tin rằng Israel có liên quan. Mỹ cho rằng vụ nổ có một số điểm cho thấy đây là “một cuộc tấn công khủng bố” theo phương pháp mà tổ chức IS thường xuyên thực hiện.
Tehran thường cáo buộc hai quốc gia đối thủ là Israel và Mỹ về việc hậu thuẫn các tổ chức dân quân Hồi giáo từng thực hiện các cuộc tấn công nhằm vào nhà nước Cộng hòa Hồi giáo này trong quá khứ. Tổ chức dân quân Baluchi và các nhóm ly khai người Ả Rập cũng từng thực hiện nhiều cuộc tấn công nhằm vào Iran.
Vụ việc Mỹ ám sát ông Soleimani trong một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào ngày 3 tháng 1 năm 2020 tại cảng hàng không Baghdad, cũng như hành động trả đũa từ Iran – tấn công hai căn cứ quân sự tại Iraq có sự có mặt của binh lính Mỹ – đã đẩy hai quốc gia này tới gần bờ vực xung đột toàn diện.
Là tổng chỉ huy của lực lượng Quds, cánh ngoại quốc của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran (IRGC), ông Soleimani đã điều hành nhiều hoạt động bí mật tại hải ngoại và là nhân tố chủ chốt trong chiến dịch dài hơi của Iran nhằm đẩy lùi lực lượng Mỹ khỏi Trung Đông.
Căng thẳng giữa Iran và Israel cùng đồng minh Mỹ đã đạt tới đỉnh điểm khi Israel tuyên bố chiến tranh với Hamas, tổ chức dân quân do Iran hậu thuẫn tại Gaza, nhằm trả đũa cho cuộc tấn công mà tổ chức này đã thực hiện trong ngày 7 tháng 10 năm 2023 tại miền Nam Israel.
Tổ chức dân quân Houthi của Yemen do Iran hậu thuẫn cũng đã tấn công các tàu biển với khẳng định các tàu này có liên quan tới Israel tại khu vực Biển Đỏ.
Lực lượng Mỹ cũng đã bị tấn công bởi các tổ chức dân quân do Iran hậu thuẫn tại Iraq và Syria do sự hậu thuẫn của Washington cho Israel, và đã thực hiện những cuộc không kích trả đũa cho các cuộc tấn công này.
Nguyễn Quang Minh (theo Reuters)
