Ảnh: REUTERS/Violeta Santos Moura.
Israel khẳng định cuộc chiến tại Gaza – một cuộc chiến đã san bằng phần lớn khu lãnh thổ này, khiến hàng ngàn người thiệt mạng và đẩy dân số 2,3 triệu người tại đây tới bờ vực thảm họa nhân đạo – sẽ còn kéo dài nhiều tháng nữa.
Tuy nhiên quốc gia này cũng đưa ra dấu hiệu đang xúc tiến chiến dịch vào giai đoạn mới. Một quan chức trong ngày thứ Hai đã cho biết, quân đội sẽ cắt giảm lực lượng tại Gaza trong tháng này và bước sang giai đoạn mới với các chiến dịch “dọn dẹp” dài nhiều tháng.
Một quan chức Mỹ cho biết, quyết định này cho thấy bước đầu của quyết định chuyển sang thực hiện các chiến dịch cường độ thấp hơn tại miền Bắc Gaza. Những dấu hiệu này được đưa ra sau khi Hải quân Mỹ tuyên bố tàu sân bay Gerald R. Ford sẽ trở về cảng Virginia sau khi được điều động tới Đông Địa Trung Hải ngay sau khi các hoạt động thù địch nổ ra.
Quan chức Israel cho biết, quyết định cắt giảm binh lính sẽ cho phép quân dự bị trở về với cuộc sống thường nhật, củng cố nền kinh tế đã bị ảnh hưởng mạnh bởi chiến tranh của Israel, và cải thiện quân số dự bị trong trường hợp nổ ra một cuộc xung đột diện rộng hơn tại miền Bắc Israel với Hezbollah do Iran hậu thuẫn của Lebanon.
Các vụ nã pháo giữa Hezbollah và Israel đã làm rung chuyển khu vực biên giới hai nước kể từ đầu cuộc xung đột tại Gaza, và quân đội Israel cho biết đã thực hiện không kích trong ngày thứ Hai vừa rồi.
Người dân tại địa phương và các nguồn tin an ninh cho biết, quân đội Israel đã đột kích một số khu nhà tại làng Kafr Kila ven biên giới tại Lebanon, khiến ba người thiệt mạng. Những nguồn tin này khẳng định, người thiệt mạng là các nhân viên cứu hộ, nhưng Hezbollah của Lebanon trên kênh Telegram trong ngày thứ Hai đã khẳng định họ là những chiến binh của tổ chức này.
Quan chức Israel cho biết, tình hình tại biên giới với Lebanon “không được phép tiếp diễn. Khoảng thời gian sáu tháng tới đây sẽ là khung thời gian quan trọng”.
Những quyết định leo thang đều mang theo rủi ro châm ngòi chiến tranh trên toàn khu vực. Trong ngày thứ Hai, cơ quan truyền thông Iran đã đưa tin các binh lính được Tehran hậu thuẫn tại Yemen đã tấn công các tàu chở hàng trên Biển Đỏ, dẫn tới phản ứng từ quân đội Mỹ và một tàu chiến của Iran đã tới khu vực biển này.
Cuộc chiến tại Gaza được châm ngòi bởi một cuộc tấn công bất ngờ mà tổ chức Hamas thực hiện vào ngày 7 tháng 10 tại Israel. Các cơ quan y tế Palestine tại Gaza cho biết, chiến dịch của Israel tại Gaza đã khiến hơn 21.978 người thiệt mạng.
Trú ẩn tại sở thú
Sự tàn phá tại Gaza, nơi các vụ đánh bom đã khiến gần như toàn bộ người dân trở nên vô gia cư, khiến các đồng minh phương Tây của Israel, bao gồm Mỹ, hối thúc quốc gia này giảm bớt quy mô chiến dịch.
Layan Harara, 11 tuổi, tại Rafah đã cho biết: “Điều ước của cháu cho năm 2024 là được sống sót… Tuổi thơ của bọn cháu đã không còn. Bọn cháu không có phòng vệ sinh, không có lương thực hay nước. Chỉ có các túp lều”. Tại sở thú thành phố Rafah, người dân phải hạ lều trú ẩn giữa các lồng nhốt động vật cũng đang thiếu đói.
Người dân quận Sheikh Radwan tại thành phố Gaza, khu vực miền Bắc khu nội phận nơi chiến dịch của Israel tập trung tấn công trong giai đoạn đầu, đã cho biết nhiều xe tăng đã rút lui sau 10 ngày chiến sự căng thẳng nhất kể từ khi cuộc xung đột nổ ra.
Nasser, một người đàn ông với 7 con nhỏ sinh sống tại Sheikh Radwan cho biết: “Các xe tăng đã tới rất gần. Chúng tôi có thể nghe thấy chúng bên ngoài nhà mình. Chúng tôi đã không thể đi lấy thêm nước”.
Các xe tăng cũng đã rút khỏi quận al-Mina và một phần quận Tel al-Hawa tại thành phố Gaza, và vẫn giữ một số vị trí tại khu vực ngoại ô kiểm soát tuyến đường ven biển chính của thành phố.
Tuy nhiên, các xe tăng vẫn giữ vị trí tại các khu vực khác trên miền Bắc Gaza, và một số quan chức y tế đã cho biết một số người cố gắng trở về nhà tại một quận phía Nam thành phố Gaza trong ngày Chủ Nhật đã bị sát hại bởi quân đội Israel. Vào ngày thứ Hai, cánh vũ trang của Hamas tuyên bố đã tiêu diệt 15 binh lính Israel sau khi kích nổ một bãi mìn tại phía đông khu Tuffah tại thành phố Gaza.
Người dân tại miền Trung Gaza cho biết, chiến sự tại đây tiếp tục diễn ra không hồi kết, nhiều xe tăng tiến vào al-Bureij và các cuộc không kích được thực hiện nhằm vào al-Nusseirat, al-Maghazi và thành phố Khan Younis tại miền Nam. Cơ quan y tế cho biết, các cuộc không kích đã khiến ít nhất 10 người thiệt mạng tại al-Maghazi và 7 người thiệt mạng tại Deir Al-Balah.
Hamas tiếp tục thể hiện khả năng tấn công Israel sau hơn 12 tuần của cuộc chiến và phóng hàng loạt tên lửa nhằm vào Tel Aviv trong đêm.
Du kích mai phục
Quyết định bước sang giai đoạn mới của Israel được đưa ra sau bước đầu gồm chiến dịch đánh bom và chiến dịch trên bộ mà quốc gia này triển khai vào ngày 27 tháng 10. Các cuộc không kích, nã pháo đã liên tục được thực hiện trong giai đoạn đó và đã san bằng phần lớn khu nội phận.
Binh lính và xe tăng của Israel giành được phần lớn miền Bắc Gaza và vẫn tiếp tục tiến vào miền Trung, một phần miền Nam khu nội phận này. Hamas đang đáp trả bằng các cuộc mai phục theo cách du kích từ các tuyến đường hầm và hầm trú ẩn trong các khu phố chật hẹp tại Gaza.
Hamas đã bắt giữ 240 người làm con tin trong ngày 7 tháng 10 và Israel tin rằng 129 người vẫn đang bị giam giữ tại Gaza sau khi một số người đã được trả tự do trong một giai đoạn đình chiến ngắn ngủi, và một số người khác thiệt mạng trong các cuộc không kích, hoặc trốn thoát hoặc được giải cứu. Qatar và Ai Cập đang tìm phương hướng thương lượng cho một thỏa thuận đình chiến và trao đổi tù nhân mới.
Avi Dichter, một thành viên an ninh trong nội các chính phủ Israel trên Kan Radio cho biết, con tin chỉ có thể được giải phóng bằng cách đặt áp lực “khổng lồ” lên Hamas và các tổ chức đồng minh. Ông khẳng định: “Cuộc chiến sẽ không thể kết thúc nếu không phá hủy toàn bộ cơ sở hạ tầng khủng bố và lật đổ quyền điều hành của Hamas”.
Vào ngày thứ Bảy, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu khẳng định, quốc gia này cần giành lại quyền kiểm soát biên giới của Gaza với Ai Cập, một khu vực đầy dân thường đã bỏ chạy khỏi chiến sự tại các khu vực còn lại của khu nội phận.
Việc giành lại đường biên giới này cũng có thể dẫn tới việc đảo ngược quyết định rút quân khỏi Gaza trong năm 2005 của Israel, dẫn tới nhiều câu hỏi về tương lai khu nội phận này và khả năng đề ra một nhà nước Palestine.
Washington khẳng định, Israel nên cho phép một chính phủ nhà nước Palestine kiểm soát Gaza khi cuộc chiến kết thúc.
Tại Bờ Tây, LHQ cho biết, năm 2023 đã trở thành năm đẫm máu nhất trong lịch sử khu vực này với hơn 307 người thiệt mạng tại đây kể từ khi cuộc chiến tại Gaza nổ ra vào ngày 7 tháng 10.
Nguyễn Quang Minh (Reuters)
