Ảnh: REUTERS/Jim Urquhart/Ảnh tài liệu.
Một số nguồn tin an ninh và các nhà phân tích cho biết, quân đội Israel đã gỡ mìn và xây dựng những hàng rào mới trên chiến tuyến giữa khu vực Golan do Israel kiểm soát và một dải lãnh thổ phi quân sự giáp với Syria, đưa ra dấu hiệu cho thấy Israel có thể sẽ mở rộng quy mô chiến dịch trên bộ nhằm vào Hezbollah.
Quyết định này cho thấy Israel có thể đang có kế hoạch lần đầu tiên tấn công Hezbollah từ phía Đông dọc theo biên giới Liban, và đồng thời đề ra một khu vực an toàn cho phép lực lượng Israel trinh sát và ngăn chặn hoạt động xâm nhập của tổ chức này.
Mặc dù hoạt động gỡ mìn đã được báo cáo từ trước, các nguồn tin có liên lạc với Reuters – bao gồm một quân nhân Syria phục vụ tại miền Nam Syria, một quan chức an ninh Liban và một quan chức trong lực lượng gìn giữ hòa bình LHQ – đã hé lộ một số chi tiết cho thấy Israel đang di dời các hàng rào chia rẽ khu vực phi quân sự về phía Syria và đào thêm nhiều công sự tại khu vực này.
Các hoạt động quân sự bao gồm các cuộc đột kích từ Golan, và có thể là từ khu vực phi quân sự chia rẽ khu vực này và lãnh thổ Syria có thể mở rộng quy mô cuộc xung đột giữa Israel và Hezbollah cùng đồng minh Hamas vốn đã kéo theo Iran và đang có nguy cơ kéo thêm Mỹ vào vòng chiến.
Israel đã trao đổi hỏa lực với Hezbollah, tổ chức được Iran hậu thuẫn, kể từ khi tổ chức này bắt đầu phóng tên lửa xuyên qua biên giới Liban nhằm ủng hộ Hamas trong cuộc chiến tại Gaza.
HIện tại, bên cạnh những cuộc không kích để lại hậu quả nặng nề cho Hezbollah trong tháng vừa qua, tổ chức này cũng đang đối mặt với chiến dịch trên bộ của Israel từ phía Nam và các vụ nã pháo bằng tàu chiến của Israel từ biển Địa Trung Hải tại phía Tây.
Thông qua mở rộng chiến tuyến về phía Đông, Israel có thể đặt áp lực mạnh mẽ hơn lên các tuyến cung cấp vũ khí của Hezbollah, một số trong đó đi dọc qua Syria, nước láng giềng phía Đông Liban và một đồng minh của Iran.
Navvar Saban, một nhà phân tích xung đột tại Trung tâm Harmoon, Istanbul, cho biết, chiến dịch tại vùng cao nguyên Golan, một khu vực nhiều đồi núi rộng 1,200 km2 và có thể quan sát trực tiếp Liban cũng như giáp với Jordan, có vẻ là một bước "chuẩn bị nền móng" cho một chiến dịch quy mô lớn hơn tại Liban.
"Mọi thứ xảy ra tại Syria đều phục vụ chiến lược của Israel tại Lebanon – tấn công tuyến đường cung cấp vũ khí, phá hủy kho, tiêu diệt các đối tượng liên quan tới tuyến hậu cần cho Hezbollah".
Theo một sĩ quan tình báo Syria, một quân nhân hoạt động tại miền Nam Syria và 3 nguồn tin an ninh cấp cao Liban, hoạt động gỡ mìn và xây dựng công trình kỹ thuật của Israel đã được tăng tốc trong những tuần vừa qua.
Công trình công sự
Xe tăng của Israel đã nhiều lần di chuyển vào lãnh thổ Syria phía Đông vùng đệm do LHQ giám sát nhằm hỗ trợ an ninh cho các xe ủi đang làm việc nhằm xây dựng hàng rào an ninh mới tại khu phi quân sự.
Các nguồn tin cho biết, hoạt động gỡ mìn tại khu vực nhiều đồi núi giữa Israel và Liban này đã được đẩy mạnh, bắt đầu kể từ khi Israel bắt đầu chiến dịch trên bộ vào ngày 1/10 nhằm vào Hezbollah trên đường biên giới cách khu vực này 20km về phía Tây.
Trong cùng giai đoạn này, Israel cũng đã đẩy mạnh không kích Syria, bao gồm nhằm vào thủ đô Syria và biên giới Syria-Liban, đồng thời các đơn vị quân đội Nga – những đơn vị đóng quân tại miền Nam Syria nhằm hỗ trợ binh lính Syria tại đây – đã rút lui khỏi ít nhất một đồn quan sát khu vực phi quân sự.
Nguồn tin là quân nhân Syria đóng quân tại miền Nam cho biết Israel đã đẩy hàng rào chia rẽ giữa Golan và khu phi quân sự sâu về phía sau và đã xây dựng công sự riêng gần Syria "để đảm bảo không có hoạt động xâm nhập trong trường hợp chiến sự bùng nổ tại đây".
Người quân nhân này cho rằng Israel có thể đang đề ra "một vùng đệm" trong khu phi quân sự. Một nguồn tin an ninh Liban khác cho biết, quân đội Israel đã đào nhiều chiến hào mới tại khu phi quân sự trong tháng 10.
Một nguồn tin an ninh cấp cao tại Liban cho biết hoạt động gỡ mìn cho phép quân đội Israel "bao vây" Hezbollah từ phía Đông.
Khu phi quân sự này là nơi hoạt động trong 5 thập kỷ qua của Lực lượng Giám sát Ngừng chiến LHQ (UNDOF), một lực lượng có sứ mệnh giám sát quyết định ngừng xô xát giữa lực lượng Israel và Syria sau cuộc chiến năm 1973.
Một quan chức gìn giữ hòa bình của LHQ tại New York cho biết, UNDOF "gần đây đã chứng kiến một số hoạt động xây dựng được thực hiện bởi lực lượng quân đội Israel tại khu vực chia cắt", nhưng không cho biết thêm thông tin khác.
Nga rút khỏi khu vực quan sát
Khi được hỏi về hoạt động gỡ mìn, quân đội Israel khẳng định "không bình luận về kế hoạch hoạt động" và "đang chiến đấu với tổ chức khủng bố Hezbollah nhằm cho phép người dân sơ tán có thể về quê hương an toàn".
UNDOF, Nga và Syria chưa phản hồi yêu cầu bình luận.
Một báo cáo đệ lên Hội đồng Bảo an LHQ về hoạt động của UNDOF, đệ vào ngày 24/9 và được Reuters sưu tầm vào ngày 4/10, đã liệt kê những hành vi vi phạm từ cả hai phía khu vực phi quân sự.
Trong khi đó, binh lính Nga đã rời khỏi tiền đồn Tal Hara, vị trí cao nhất tại tỉnh Daraa miền Nam Syria và là một điểm quan sát chiến lược.
Một sĩ quan quân đội Syria cho biết, lực lượng Nga rút quân do hiểu rõ ý định của Israel và mong muốn tránh xô xát.
Chính quyền Syria, một quốc gia thuộc Trục Kháng Chiến của Iran, đã mong muốn đứng ngoài những xung đột kể từ khi căng thẳng khu vực tăng cao sau vụ tấn công ngày 7/10/2023.
Trong tháng 1, Reuters đã đưa tin về việc Assad đã không có động lực ủng hộ Hamas sau khi nhận được đe dọa từ phía Israel. Hezbollah cũng đã "né tránh" tập trung lực lượng tại khu vực Golan do Syria kiểm soát.
Quân đội Syria chưa điều động thêm lực lượng tới đây.
Một sĩ quan quân đội Syria cho biết, trong sáng ngày thứ Ba, các chỉ huy quân đội Syria đã ra lệnh cho các lực lượng bán quân sự rút khỏi khu vực phía Nam Quneitra tại Golan trong vòng 24 giờ.
Các tay súng từ các tổ chức vũ trang được Iran hậu thuẫn đã được lệnh rút khỏi miền Nam Quneitra sau khi phát hiện xe tăng của Israel tại đây.
Các nguồn tin cho biết, các tay súng Iraq đã được lệnh không tấn công trực tiếp với lực lượng Israel.
Nguyễn Quang Minh (Theo Reuters)
