Ảnh: REUTERS/Mahmoud Issa/Ảnh tài liệu.
Hôm thứ Hai, các quan chức Israel đã có mặt tại Qatar và tiểu vương Qatar đã gặp mặt riêng với lãnh đạo của Hamas, trong khi hai phe trong cuộc chiến tại Gaza đang tiến gần hơn tới một thỏa thuận ngừng bắn và trao đổi con tin mà theo Washington khẳng định là có khả năng sẽ thành hiện thực.
Sự hiện diện của cả hai phe trong cuộc đàm phán vòng ngoài – gặp mặt riêng với nhà trung gian trong cùng một thành phố mà không trực tiếp gặp mặt nhau – cho thấy quá trình thương lượng đang có tiến triển xa hơn bao giờ hết kể từ nỗ lực lớn vào đầu tháng 2, khi Tel Aviv bác bỏ đề xuất tạm ngừng giao tranh 4 tháng của Hamas.
Trước cộng đồng quốc tế, cả hai phe tiếp tục giữ lập trường đối lập trong các thảo luận về mục tiêu sau cùng là đề ra thỏa thuận đình chiến, và tiếp tục cáo buộc lẫn nhau đã cố tình trì hoãn các cuộc đàm phán.
Israel đã khẳng định sẽ chỉ chấp nhận tạm ngừng chiến để đổi lấy sự tự do của con tin. Hamas cũng khẳng định sẽ không trả tự do cho con tin cho tới khi nhận được thỏa thuận dẫn tới cam kết sẽ kết thúc cuộc chiến vô thời hạn.
Sau khi gặp Quốc vương Sheikh Tamim bin Hamad Al Thani của Qatar hôm 26/2, lãnh đạo Hamas Ismail Haniyeh cho biết lực lượng này đã chấp nhận nỗ lực của các nhà hòa giải nhằm tìm cách chấm dứt giao tranh, đồng thời cáo buộc Israel trì hoãn đàm phán ngừng bắn, khiến nhiều người ở Gaza thiệt mạng.
“Chúng tôi sẽ không cho phép đối phương sử dụng các cuộc đàm phán để che đậy tội ác này”, lãnh đạo Hamas Ismail Haniyeh nói.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho biết Israel sẵn sàng ký kết thỏa thuận, và đã tới lượt Hamas cần phải từ bỏ những yêu cầu mà ông cho là “kỳ quái” và “tới từ hành tinh khác”.
“Tất nhiên, chúng tôi muốn ký kết thỏa thuận này nếu như có thể. Nhưng việc ký kết này tùy thuộc vào Hamas. Giờ đây thỏa thuận này là quyết định của họ. Họ phải nhìn vào thực tế”, nhà lãnh đạo Israel cho biết.
Văn phòng Quốc vương Qatar cho biết, Quốc vương Sheikh Tamim bin Hamad Al Thani và lãnh đạo Hamas đã thảo luận về những nỗ lực của Qatar nhằm làm trung gian cho “thỏa thuận ngừng bắn ngay lập tức và lâu dài ở dải Gaza”.
Trước đó, Reuters dẫn nguồn cho biết, phái đoàn của Israel gồm các nhân viên của quân đội và cơ quan tình báo Mossad, đã bay tới Qatar, với nhiệm vụ thành lập một trung tâm hoạt động để hỗ trợ các cuộc đàm phán ở đó.
Nguồn tin này cho biết phái đoàn này có sứ mệnh bao gồm kiểm tra lý lịch những dân quân Palestine mà Hamas muốn được giải phóng theo như thỏa thuận trao đổi con tin.
Trước công chúng, Israel tiếp tục khẳng định sẽ không ngừng chiến đấu cho tới khi tiêu diệt Hamas, và Hamas cũng khẳng định sẽ không trả tự do cho con tin nếu như không có được thỏa thuận cam kết kết thúc cuộc chiến.
Bộ trưởng kinh tế và công nghiệp của Israel ông Nir Barkat trong một cuộc họp báo tại các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất đã phát biểu: “Chúng tôi hoàn toàn cam kết sẽ quét sạch Hamas”. Sự xuất hiện của ông tại đây đã thể hiện sự chấp nhận Israel từ phía các nước Ả Rập, một diễn biến khiến các nhóm dân quân Palestine phẫn nộ.
Quan chức cấp cao của Hamas ông Sami Abu Zuhri trước Reuters trong ngày thứ Hai đã khẳng định mọi thỏa thuận ngừng bắn đều cần phải có điều khoản “cam kết chấm dứt hành vi gây hấn, cam kết phe chiếm đóng rút quân, cam kết đưa người sơ tán bắt buộc về quê nhà, cam kết cho phép cung cấp hàng hóa cứu trợ và thiết bị xây dựng, và cam kết tái kiến thiết”.
Mỹ đang đặt ngày càng nhiều áp lực lên Israel, với yêu cầu chấp nhận thỏa thuận đình chiến, và hủy bỏ kế hoạch tấn công nhằm vào Rafah, thành phố cuối cùng còn lại tại miền Nam Dải Gaza, nơi có hơn một nửa trong số dân số 2.3 triệu người tại đây đang trú ẩn, một kế hoạch mà Washington lo ngại có thể gây nguy hiểm.
“Chúng tôi vẫn sẽ xúc tiến”
Ông Netanyahu tiếp tục khẳng định cuộc tấn công Rafah vẫn đang nằm trong kế hoạch, và Israel đã có phương án sơ tán người dân thường khỏi vòng nguy hiểm. Khi được hỏi về khả năng Israel sẽ tấn công thành phố này ngay cả khi Washington yêu cầu hủy bỏ kế hoạch, ông Netanyahu cho biết: “Chúng tôi vẫn sẽ xúc tiến. Tất nhiên là chúng tôi sẽ có quyết định của riêng mình, nhưng chúng tôi cũng sẽ xúc tiến kế hoạch với chủ đích có phương án sơ tán dân thường”.
Tuy nhiên các thảo luận đang dần tiến triển từ thứ Sáu tuần vừa rồi, sau khi các quan chức Israel thảo luận điều khoản của thỏa thuận giải phóng con tin với phái đoàn từ Mỹ, Ai Cập và Qatar tại Paris, mà không có sự có mặt của Hamas.
Nhà Trắng cho biết đã “hiểu rõ” về bộ khung của thỏa thuận trao đổi con tin, tuy nhiên các thương lượng vẫn đang trong quá trình được thực hiện. Phái đoàn của Israel đã báo cáo lên ủy ban chiến tranh của ông Netanyahu trong cuối ngày thứ Bảy.
Các nguồn tin an ninh từ Ai Cập cho biết các đàm phán vòng ngoài với các phái đoàn từ Israel và Hamas sẽ được thực hiện trong tuần này, đầu tiên là tại Qatar và sau đó là tại Cairo.
Nguyễn Quang Minh (theo Reuters)
