Khai thác tiềm năng du lịch tàu biển

Những tín hiệu vui

Từ đầu năm 2024, thị trường khách tàu biển đã khởi sắc với một loạt tàu du lịch chở theo hàng ngàn du khách quốc tế cập cảng tại Nha Trang, Đà Nẵng, Bà Rịa-Vũng Tàu, Quảng Ninh, Huế. Điều này mang đến những tín hiệu lạc quan cho ngành du lịch trong việc thu hút khách quốc tế.

Báo cáo của Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam cho thấy, trong 2 tháng đầu năm 2024, ngành du lịch đã đón 90,7 nghìn lượt khách quốc tế đến Việt Nam bằng tàu biển, tăng gấp 7 lần so với cùng kỳ năm trước.

Tại Quảng Ninh, thời gian qua, tàu biển quốc tế liên tục đưa hàng nghìn khách tham quan tới Hạ Long. Dự kiến trong năm 2024, sẽ có khoảng 60 siêu du thuyền với 80.000 du khách quốc tế đăng ký cập cảng Hạ Long.

Tương tự, theo báo Kinh tế & Đô thị, Phú Quốc liên tiếp đón các tàu biển du lịch, siêu du thuyền chở nhiều khách hạng sang đến tham quan, vui chơi, mua sắm tại đảo ngọc. Cụ thể, ngày 2/2, Phú Quốc đón tàu du lịch 5 sao Costa Serena chở khoảng 1.100 du khách quốc tế đến tham quan đảo ngọc. Tiếp đó, ngày 9/2, Phú Quốc đón tàu du lịch Aida Bella chở gần 2.000 du khách châu Âu tới tham quan Vườn quốc gia Phú Quốc.

Mới đây, tàu du lịch biển Celebrity Millennium đã cập cảng Phú Mỹ (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu), chở theo 3.000 du khách. Công ty Lữ hành Saigon Tourist cho biết, những du khách đa quốc tịch này sẽ tham gia các tour đặc biệt khám phá Tp. Hồ Chí Minh sôi động; đạp xe xuyên rừng cao su ở Đông Nam bộ; khám phá địa đạo Củ Chi; cùng với đó là các hoạt động tìm hiểu, trải nghiệm nét văn hóa, đời sống, ẩm thực đặc trưng của Tp. Hồ Chí Minh.

Còn theo Sở Du lịch tỉnh Thừa Thiên Huế, hoạt động đón khách du lịch bằng đường tàu biển tại cảng Chân Mây diễn ra từ năm 2013. Trong giai đoạn 2018 - 12.2023, cảng Chân Mây và các đơn vị liên quan đã giải quyết thủ tục cho 128 lượt tàu du lịch, với 234.957 khách. Năm nay, đã có 40 tàu đăng ký cập cảng, với 73.097 khách cùng 31.228 thủy thủ đoàn; riêng 2 tháng đầu năm, tỉnh đã đón 17 chuyến tàu du lịch với hàng chục nghìn du khách và thủy thủ đoàn.

Theo thông tin từ Sở Du lịch Khánh Hòa, từ đầu năm 2024 đến nay, vịnh Nha Trang (Khánh Hòa) đã đón 10 lượt tàu du lịch đưa hơn 20.750 du khách tham quan. Dự kiến trong năm 2024 sẽ có khoảng 43 lượt tàu biển quốc tế chọn vịnh Nha Trang làm điểm đưa du khách lên bờ tham quan, thưởng ngoạn.

Tổng giám đốc Công ty Dịch vụ Lữ hành Saigontourist Nguyễn Thành Lưu cho biết, chỉ tính riêng trong 2 tháng đầu năm 2024, công ty đã phục vụ thành công hơn 10 chuyến tàu biển quốc tế mang theo hơn 30.000 khách quốc tế đến Việt Nam, tăng 15% so với cùng kỳ năm 2023. Dự kiến năm 2024, lượng khách quốc tế đến Việt Nam bằng tàu biển sẽ tăng 10-15% so với năm 2023.

Lý giải nguyên nhân khiến ngành du lịch đón một lượng lớn du khách quốc tế đến Việt Nam bằng tàu biển, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển du lịch Việt Nam Nguyễn Anh Tuấn cho rằng, nước ta có vị trí địa lý thuận lợi trên tuyến giao thông hàng hải của khu vực, sở hữu đường bờ biển dài 3.260km, hơn 4.000 hòn đảo… là những điều kiện để có thể trở thành trung tâm du lịch tàu biển của châu Á.

Những khu du lịch biển nổi tiếng của Việt Nam như Hạ Long - Cát Bà, Sơn Trà - Hội An, Nha Trang - Cam Ranh, Phan Thiết - Mũi Né, Phú Quốc… đều có khả năng cạnh tranh với các khu du lịch biển trong khu vực và châu Á để thu hút du khách tàu biển. “Du lịch biển trong thời gian qua phát triển nhanh, trở thành một trong những loại hình phát triển mạnh nhất, góp phần thúc đẩy du lịch Việt Nam phát triển và nâng tầm thương hiệu trên thị trường quốc tế”, ông Tuấn nói.

Khắc phục những bất cập

Mặc dù Việt Nam có nhiều lợi thế để phát triển loại hình du lịch này, tuy nhiên hạ tầng cảng biển, nguồn nhân lực thiếu và yếu, thiếu vắng các cơ sở mua sắm chất lượng cao phục vụ đối tượng có khả năng chi trả cao.

Trao đổi với báo Đại biểu nhân dân, PGS.TS. Phạm Trung Lương, chuyên gia du lịch cho rằng, du lịch tàu biển chưa thực sự phát triển hiệu quả; Việt Nam hiện chưa có cảng chuyên về du lịch biển, chỉ có Hạ Long (Quảng Ninh) là có cầu cảng khách quốc tế. Thực tế, du lịch tàu biển thu hút nhiều dòng khách cao cấp. Tuy nhiên, vì không có cảng chuyên về du lịch biển nên dịch vụ đi kèm cũng còn hạn chế, chưa đồng bộ, không thể giữ chân dòng khách này ở lại qua đêm; khách vẫn có xu hướng xuống tàu tham quan một số điểm rồi sẽ về lại trên tàu. Đồng thời, chính sách visa cũng là rào cản khi thời gian nhập cảnh đi tàu biển còn ngắn, chưa thật linh hoạt; đây là những vấn đề mà ngành cần sớm khắc phục.

Đồng quan điểm, Giám đốc AZA Travel Nguyễn Tiến Đạt cho biết, hiện nhóm khách tàu biển chi tiêu khoảng 100 USD/người cho thời gian trên bờ. Thế nhưng hiện nay các trung tâm thương mại của Việt Nam mới chỉ tầm trung so với các nước trong khu vực, chưa đủ sức hấp dẫn phân khúc khách quốc tế có mức chi tiêu cao.

"Nếu để khách chỉ dạo chơi vài vòng, xem múa rối nước, mua vài món đồ lưu niệm rồi về thì ngành du lịch, thương mại đã bỏ qua doanh thu từ nguồn khách này. Vì vậy, thời gian tới ngành công thương nên đẩy mạnh thu hút vốn đầu tư xây dựng, nâng cấp hệ thống siêu thị thành đại siêu thị", ông Đạt hiến kế.

Chủ tịch Lux Group Phạm Hà cũng chia sẻ, hiện hầu hết hệ thống cảng biển Việt Nam chủ yếu phục vụ việc xuất nhập khẩu hàng hóa, dẫn đến việc tàu khách phải nhường vị trí cho tàu chở hàng nên chưa đáp ứng được yêu cầu dịch vụ đón khách cao cấp. Bên cạnh đó các dịch vụ như ăn uống, mua sắm, vui chơi giải trí... cũng chưa đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách.

Chia sẻ với ý kiến trên, TS. Nguyễn Anh Tuấn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển du lịch Việt Nam nhấn mạnh, cần đổi mới, tạo thuận lợi hơn nữa về thủ tục xuất nhập cảnh cho khách du lịch tàu biển tại các cảng biển theo hướng nhanh chóng, tiện lợi và thông thoáng nhất. Cùng với đó, cần đẩy mạnh quy hoạch ở những địa phương có tiềm năng đầu tư, xây dựng những cảng biển quốc tế lớn, tổ chức sản phẩm dịch vụ hấp dẫn để khách lưu trú trên bờ lâu hơn. Các cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp cần quan tâm xây dựng chiến lược tổng thể, đề xuất chính sách khai thác hiệu quả hơn nữa “mỏ vàng” du lịch tàu biển.

Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Đà Nẵng Cao Trí Dũng nhìn nhận, du lịch tàu biển là loại hình hết sức tiềm năng cho Việt Nam nói chung và Đà Nẵng nói riêng. Muốn phát triển chuyên nghiệp, quy mô, thu hút được nhiều khách hơn, phải tập trung vào ba vấn đề lớn là hạ tầng cảng biển, tài nguyên điểm đến và chất lượng điều hành của công ty du lịch.

Cộng đồng doanh nghiệp đã và đang chủ động làm tốt khâu xác định sản phẩm, tăng sức cạnh tranh, chất lượng điều hành, tiếp cận nguồn khách tiềm năng, triển khai xúc tiến quảng bá du lịch. Điều kiện cần là các cơ quan quản lý nhà nước cùng với địa phương và các cảng biển phối hợp với nhau để trong dài hạn có thể đón khách tàu biển giống như đón khách ở cảng hàng không, đòi hỏi phải làm tốt cả về hạ tầng, chính sách lẫn lực lượng. Ngoài ra, các thành phố có tiềm năng phát triển loại hình này cần sớm có đề án phát triển du lịch tàu biển, cảng dành cho du lịch tàu biển.

Minh Hoa (t/h)