Tòa án luôn dựa vào nguyên tắc thỏa thuận của hai vợ chồng để quyết định ai sẽ là người được nuôi con. Theo đó, sau khi ly hôn, hai bên có thể thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, về quyền và nghĩa vụ của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con.
Nếu không thỏa thuận được thì Tòa án sẽ căn cứ vào các điều kiện tốt nhất cho con để chỉ định người được quyền nuôi con.
Tuy nhiên, quyền được trực tiếp nuôi con không phải lúc nào cũng cố định. Điều 84 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định cụ thể về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn, cụ thể như sau:
Trong trường hợp có yêu cầu của cha, mẹ hoặc cá nhân, tổ chức được quy định tại khoản 5 Điều này như cơ quan quản lý nhà nước về gia đình. cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em, hội liên hiệp phụ nữ, Tòa án có thể quyết định việc thay đổi người trực tiếp nuôi con. Việc yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn phải hướng tới mục đích đảm bảo để con được chăm sóc, giáo dục đầy đủ, hướng tới phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần.
Theo đó, cơ quan có thẩm quyền giải quyết yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con: Tòa án sẽ quyết định về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con.
Căn cứ thay đổi người trực tiếp nuôi con bao gồm:
Thứ nhất, cha, mẹ có thỏa thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phù hợp với lợi ích của con. Theo đó, có thể tại thời điểm Tòa án ra quyết định ly hôn, một bên cha hoặc mẹ có đủ điều kiện để nuôi dưỡng và chăm sóc con nhưng sau đó, do một số nguyên nhân nhất định mà người đó không còn có khả năng chăm sóc con một cách đầy đủ. Việc thay đổi người chăm sóc, nuôi dưỡng này nhằm đảm bảo để con cái có điều kiện tốt nhất để học tập, phát triển.
Thứ hai, người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con. Theo đó, một số trường hợp cha, hoặc mẹ không còn đủ điều kiện chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con như cha mẹ không có điều kiện về kinh tế, cha mẹ bị mất năng lực hành vi dân sự không thể nhận thức, điều khiển hành vi được hay cha mẹ mất khả năng lao động không còn đủ điều kiện nuôi con nữa….Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con này để đảm bảo con cái được chăm sóc, giáo dục đầy đủ, chu đáo để phát triển.
Thứ ba, việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phải xem xét nguyện vọng của con từ đủ 07 tuổi trở lên.
Thứ tư, chủ thể có thẩm quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con bao gồm:
– Người thân thích.
– Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình.
– Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em.
– Hội liên hiệp phụ nữ.
Hoàng Mai
