Khối kho báu khổng lồ có tên Bactrian, là một trong những bộ sưu tập vàng lớn nhất thế giới, đại diện cho lịch sử và văn hóa của Con đường Tơ lụa Cổ đại. Có thông tin cho rằng trong thời gian Taliban tiếp quản Afghanistan vào cuối tháng 8, kho báu đã biến mất.
Trong một tuyên bố mới nhất, ông Ahmadullah Wasiq, quan chức cấp cao của ủy ban văn hóa Taliban, cho biết các cơ quan liên quan đã được giao nhiệm vụ truy tìm và thu thập thông tin về kho báu Bactrian.
"Vấn đề đang được điều tra. Chúng tôi sẽ thu thập thông tin để nắm bắt tình hình thực tế. Chính phủ Afghanistan tuyệt đối không nhân nhượng cũng như sẽ có động thái cứng rắn nếu phát hiện những món đồ này cùng các cổ vật khác bị đưa ra khỏi đất nước", Tolo News dẫn lời ông Wasiq cho biết.
Các nhà khảo cổ học Afghanistan cũng nhấn mạnh đây là tài sản lịch sử quan trọng nhất của đất nước và cần được bảo vệ. “Về mặt tâm linh, kho báu rất quan trọng đối với đất nước. Nó thể hiện bản sắc lịch sử, văn hóa của chúng tôi”, nhà khảo cổ học Hafiz Latifi nói.
Kho báu Bactrian được phát hiện trong ngôi mộ 2.000 năm tuổi tại khu vực Tela Tapa, quận Sherberghan, tỉnh Jawzjan, phía Bắc Afghanistan. Theo National Geographic, khối kho báu được tạo nên từ 21.145 món đồ tạo tác bao gồm các tiên nữ bằng vàng, cá heo, các vị thần, những con rồng được nạm bằng đá quý, nhẫn vàng, tiền xu, hoa tai, vũ khí, vòng cổ,… đáng chú ý nhất là chiếc vương miện bằng vàng cao gần 13cm.
Theo giới học giả, 6 ngôi mộ chứa kho báu Bactrian thuộc về 6 người du mục châu Á giàu có, bao gồm 5 người phụ nữ và 1 người đàn ông. Kho báu vàng có niên đại từ đế quốc Quý Sương, hay đế quốc Kushan - một cường quốc cổ đại tại Trung Á.
Vào thời kỳ đỉnh cao (năm 105-250), đế chế này trải dài từ Tajikistan tới biển Caspi và từ Afghanistan xuống đến lưu vực sông Hằng. Đế chế này được thành lập từ bộ lạc Quý Sương của dân Nguyệt Chi đến từ Tân Cương (Trung Quốc) ngày nay, một dân tộc có thể có liên hệ với người Tochari.
Do nằm tại trục giao thông huyết mạch của Trung Á, đế quốc Quý Sương có quan hệ ngoại giao với đế chế La Mã, Ba Tư Sassanid và nhà Hán Trung Quốc và trong vài thế kỷ họ là trung tâm trao đổi giữa Đông Phương và Tây Phương. Đế chế này suy yếu từ thế kỷ thứ 3 và sụp đổ bởi đế chế Sassanid và đế chế Gupta.
Quay trở lại với kho báu Bactrian, trước đó, vào tháng 12/2020, Tolo News khẳng định nó đã được trưng bày ở 13 quốc gia trong 13 năm qua, "mang về cho ngân khố Afghanistan tổng cộng hơn 4,5 triệu USD". Kho báu sau đó được Chính phủ cũ đưa vào trưng bày tại Phủ Tổng thống vào tháng 2/2021. Tuy nhiên, số báu vật khổng lồ hiện đang bị mất tích khiến nhiều người lo lắng về số phận của kho báu vô giá này.
Minh Hoa (t/h)