Theo tổ chức Y tế Thế giới, tình trạng hậu Covid-19 xảy ra ở những người có tiền sử nhiễm SARS-CoV2, thường là 3 tháng kể từ khi bắt đầu mắc Covid-19 với các triệu chứng và kéo dài ít nhất 2 tháng mà không thể giải thích bằng chẩn đoán thay thế.
Tình trạng này có thể khiến sức khỏe con người bị suy giảm kéo dài, tác động nghiêm trọng đến khả năng quay trở lại làm việc của bệnh nhân.
WHO ước tính 10 - 20% bệnh nhân Covid-19 trải qua các triệu chứng kéo dài trong nhiều tháng sau khi mắc bệnh.
Ở Việt Nam, các bác sĩ của trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch chỉ ra rằng, trong y khoa, giai đoạn nhiễm Covid-19 cấp tính kéo dài khoảng 4 tuần.
Sau giai đoạn trên là thời gian Covid-19 kéo dài bao gồm tất cả những dấu hiệu, triệu chứng liên quan đến bệnh, diễn ra từ tuần 4 đến tuần 12. Cuối cùng, hội chứng sau Covid-19 kéo dài sau 12 tuần.
Thông tin từ Bộ Y tế ngày 17/1, Việt Nam có hơn 2 triệu ca mắc Covid-19, chiếm gần 2% dân số, và con số này vẫn tiếp tục gia tăng theo ngày. Trước tỉ lệ mắc bệnh như vậy, song song với phòng chống dịch bệnh, đây là giai đoạn cần phải nhanh chóng có sự quan tâm đến điều trị các hội chứng hậu Covid-19.
Ngoài ra, người dân cũng không nên chủ quan, tránh tâm lý “chờ đến lượt mắc Covid-19”, bởi sau khi chữa khỏi bệnh vẫn có những hội chứng kéo dài gây ảnh hưởng đến sức khỏe khó lường trước được.
Người bệnh sau khi khỏi Covid-19 vẫn còn rất nhiều các biểu hiện ảnh hưởng đến sức khỏe
Tỉ lệ mắc trầm cảm gia tăng
Trao đổi với Người Đưa tin, PGS.TS.Trần Thu Hương, khoa Tâm lý học, trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn cho biết: “Ngay từ thời điểm dịch Covid-19 bùng phát trong giai đoạn năm 2020, tổ chức Y tế thế giới đã nghiên cứu và thấy bệnh nhân mắc Covid-19 bị trầm cảm, lo âu, stress gia tăng thất thường”.
Trầm cảm được đánh giá là căn bệnh phổ biến nhưng dưới tác động của dịch bệnh những dấu hiệu trên có tỉ lệ mắc cao hơn.
Chuyên gia cho biết theo tính toán, cho đến tháng 8/2020 tỉ lệ mắc trầm cảm do Covid-19 trên thế giới tăng 7-8 lần so với thông thường.
“Cá nhân tôi cũng đã cùng nhóm nghiên cứu khảo sát các bệnh nhân tại bệnh viện dã chiến ở nước ta, tính đến tháng 10/2021 tỉ lệ mắc trầm cảm, lo âu, rối loạn, stress do sang chấn tăng 3-4 lần so với bình thường”, cô Hương thông tin
Những hội chứng liên quan đến trầm cảm sẽ kéo theo các vấn đề liên quan đến thực thể như xuất hiện cơn đau, rối loạn giấc ngủ, khó ngủ.
Hội chứng hậu Covid-19 tác động đến sinh hoạt hằng ngày của người bệnh
Đối với những bệnh nhân đã khỏi Covid-19 sẽ gặp các hội chứng rối loạn, stress do sang chấn. Còn ở nhóm đối tượng những người đang mắc Covid thì thường trầm cảm và lo âu.
Ở đây, PGS.TS.Trần Thu Hương đưa ra mội số lời khuyên: “Với những người đã và đang mắc bệnh, một trong những biện pháp hữu hiệu đó là hít thở thư giãn. Đối với chứng trầm cảm thì có bài tập liên quan sử dụng các suy nghĩ tích cực”.
Chuyên gia cũng lưu ý thêm, hội chứng trầm cảm cần được quan tâm chú trọng bởi nếu không khắc phục sớm thì sẽ rất khó thuyên giảm. Đặc biệt, nếu không sớm chữa trị các vấn đề về tinh thần sẽ càng làm gia tăng các bệnh liên quan đến thực thể.
Cần sớm phát hiên bệnh
Để tránh tâm lý hoang mang, cũng như hiểu rõ các dấu hiện của bệnh Người Đưa tin cũng có trao đổi với bác sĩ Trần Thị Hồng Thu, Phó Giám đốc bệnh viện Tâm thần ban ngày Mai Hương về vấn đề trên:
“Việc mắc Covid-19 gây ảnh hưởng không nhỏ về mặt tinh thần đối với các bệnh nhân. Đối với vấn đề này cần được quan tâm và có những giải pháp sớm hơn ngay từ khi dịch bùng phát ở các tỉnh thành”.
Theo bác sĩ, một số triệu chứng của bệnh Covid-19 cũng giống với bệnh trầm cảm, khiến cho chúng ta khó phân biện hoặc phát hiện sớm. Bên cạnh đó, người bệnh lại e ngại đi khám ở chuyên khoa tâm thần nên bệnh dễ bị bỏ qua, gây biến chứng nguy hiểm.
Người dân không nên chủ quan trong các hoạt động về quê, ăn uống,...
“Việc kéo dài thời gian không chữa trị bệnh sẽ dẫn đến những suy nghĩ tiêu cực, nguy hiểm đến tính mạng. Cần để bệnh nhân tiếp cận điều trị sớm, kịp thời, tránh bị bỏ sót, trì hoãn, giảm thiệt hại về mặt sức khỏe”, bác sĩ Thu bày tỏ.
Bác sĩ đưa ra một số dấu hiệu của bệnh như rối loạn giấc ngủ, mệt mỏi, mất năng lượng, hoạt động chậm chạm, không muốn giao tiếp, mất tập trung, chán ăn, dễ cáu giận. Bên cạnh đó, vai trò của gia đình và người thân rất quan trọng trong việc sớm phát hiện bệnh và đồng hành cùng bệnh nhân.
Ngoài ra, việc thăm khám trực tiếp tại các cơ sở y tế sẽ giúp có những biện pháp chữa bệnh đúng, bởi với những dấu hiệu bệnh khác nhau sẽ chữa trị bằng phương thức phù hợp.
Theo WHO, chứng Covid-19 kéo dài gây tổn thương và biểu hiện triệu chứng ở nhiều cơ quan: hô hấp, tim mạch, tâm thần kinh, tiêu hóa, nội tiết, thận, da, lông...
Triệu chứng thường gặp nhất: mệt mỏi kéo dài, đau đầu, đau cơ khớp, ho, khó thở, đặc biệt là khó thở khi vận động gắng sức, rụng tóc, mất mùi vị, giảm khả năng nhận thức, giảm tập trung, lú lẫn, hay các rối loạn tâm lý, như lo âu, trầm cảm, rối loạn giấc ngủ.
