Ngày 3/11, thông tin với Người Đưa Tin, Ths.BSCKII Nguyễn Tiến Thành - Thành viên Hội Da liễu Việt Nam cho biết thời gian gần đây số lượng bệnh nhân bị viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang gia tăng mạnh.
Điển hình như trường hợp nam bệnh nhân N.D (25 tuổi, sống tại Hà Nội) tỉnh dậy vào buổi sáng bỗng cảm thấy phần gần mắt và cổ bị sưng và rát như bị bỏng.
Sau khi ra quầy thuốc gần nhà mô tả triệu chứng, cũng như cho nhân viên xem vết thương, N.D được kê cho một tuýp thuốc bôi ngoài da điều trị zona thần kinh. Tuy nhiên, sau khi bôi loại thuốc này, N.D. không những không đỡ mà còn tiến triển nặng hơn.
Quyết định đến bác sĩ thăm khám, người đàn ông bất ngờ khi được kết luận bị viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang. N.D cũng bày tỏ sự bất ngờ vì nghĩ rằng chỉ có nhà mặt đất mới có kiến ba khoang, còn mình ở chung cư cao tầng sẽ miễn nhiễm với loại côn trùng này.
Theo Ths.BS Nguyễn Tiến Thành, những trường hợp nhẹ thì chỉ gặp tổn thương khu trú ở một vùng da nhỏ. Tuy nhiên, cũng có trường hợp rất nặng, khi tổn thương lan rộng ra nhiều vùng da trên cơ thể; khu vực tổn thương cũng đau rát, lở loét nặng nề.
Đáng chú ý, BS. Thành nhấn mạnh nhiều bệnh nhân trước đó bị chẩn đoán nhầm thành bệnh zona dẫn đến điều trị sai cách.
Nhiều bệnh nhân bị kiến ba khoang đốt nhưng lại điều trị sai cách (Ảnh: BSCC).
"Rất nhiều người sai lầm khi coi viêm da tiếp xúc là bệnh zona, điều trị sai cách bằng acyclovir. Một số người còn dùng các loại lá cây để đắp, bôi khiến tổn thương lan rộng hơn", BS.Thành nói.
Theo vị chuyên gia da liễu, thời gian này trong năm, kiến ba khoang thường xuất hiện nhiều do vào mùa sinh sản.
Không chỉ có nhà mặt đất mà ngay cả người dân sống trong các căn hộ chung cư cũng không được chủ quan với loài côn trùng này. BS.Thành từng tiếp nhận các bệnh nhân ở căn hộ tầng 10 thậm chí cao hơn.
Theo BS.Tiến Thành, độc tố trong kiến ba khoang rất mạnh. Loài côn trùng này không cắn hoặc chích mà chỉ vô tình người bị tiếp xúc hay cọ vào chúng.
“Chất độc trong cơ thể kiến có thể làm tổn thương da người (bỏng da, viêm da) nếu chất này được giải phóng ra khi kiến bị tác động hoặc bị chà xát hay bị giết. Chúng giải phóng dịch lỏng coelomic có chứa paederin - một hóa chất gây phồng rộp da rất mạnh”, Bác sĩ Tiến Thành phân tích.
Kiến ba khoang sống trong môi trường tự nhiên sẽ bị hấp dẫn bởi ánh điện vào ban đêm và vào nhà.
Trong cơ thể kiến ba khoang có chứa độc tố Pederin, độc tính mạnh gấp 12-15 lần nọc của rắn hổ mang.
Do đó BS.Tiến Thành cho biết để tránh kiến ba khoang, người dân nên buông rèm cửa hoặc làm lưới ngăn côn trùng ở khu vực cửa, lỗ thông khí (nhất là nơi ở gần cây cối, cánh đồng…) khi thắp đèn, ngủ trong màn.
Bên cạnh đó, thường xuyên vệ sinh môi trường, phát quang bụi rậm, cây cỏ, giũ mạnh khăn mặt, quần áo trước khi dùng.
Điều quan trọng là không được để dịch tiết của kiến ba khoang tiếp xúc với cơ thể. Nếu nhìn thấy kiến ba khoang trên người thì không nên dùng tay không để đập, mà tốt nhất nên có tờ giấy để kiến khoang bò ra giấy sau đó lấy ra khỏi người.
Nếu lỡ tay đập hoặc chà xát kiến ba khoang trên da thì phải nhanh chóng rửa sạch nơi tiếp xúc bằng nước sạch hoặc nước muối sinh lý, xà phòng, tránh đưa tay đã tiếp xúc với kiến chạm vào các vùng da khác.
Sau đó, đến cơ sở y tế để khám và điều trị kịp thời, không nên tự điều trị để tránh các biến chứng nặng hơn.
Theo Cục Y Tế dự phòng (Bộ Y tế), trong cơ thể kiến ba khoang có chứa độc tố Pederin, độc tính mạnh gấp 12-15 lần nọc của rắn hổ mang, nhưng do lượng tiếp xúc nhỏ và chỉ ở ngoài da nên không đủ gây chết người như nọc rắn. Tuy nhiên, rất nhiều trường hợp bị kiến ba khoang đốt và phải nhập viện điều trị trong tình trạng tổn thương nặng.
Khuyến cáo từ các chuyên gia y tế, để phòng tránh bị kiến ba khoang đốt, người dân cần thực hiện các biện pháp phòng tránh như mang đầy đủ đồ bảo hộ khi lao động, buông màn khi ngủ, giữ gìn vệ sinh không gian sống, phun hóa chất diệt côn trùng. Đặc biệt, vào buổi tối không nên mở hết các cửa và bật đèn quá sáng để tránh thu hút côn trùng bay vào nhà.
