Chế độ cho người lao động cao tuổi
Theo khoản 1 Điều 148 Bộ luật Lao động năm 2019, người lao động cao tuổi là người tiếp tục lao động sau độ tuổi theo quy định tại khoản 2 Điều 169 của Bộ luật này.
Đối với người lao động cao tuổi, sau nhiều năm sinh sống và làm việc, việc suy giảm thể lực có thể dẫn đến nguy hiểm trong quá trình lao động, gây tai nạn hoặc những rủi ro khác.
Tuy nhiên, khi có nhu cầu, người sử dụng lao động có thể thoả thuận với lao động cao tuổi có đủ sức khỏe kéo dài thời hạn hợp đồng lao động hoặc giao kết hợp đồng lao động mới.
Do đó, Điều 148 và Điều 149 Bộ luật Lao động 2019 đã quy định phải áp dụng một số chế độ làm việc phù hợp để lao động cao tuổi được tiếp tục làm việc an toàn và hiệu quả.
Các chế độ áp dụng bao gồm: Được hưởng chế độ hưu trí và các quyền lợi thỏa thuận theo hợp đồng lao động; Rút ngắn thời giờ làm việc hằng ngày hoặc áp dụng chế độ làm việc không trọn thời gian; Không làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm có ảnh hưởng xấu tới sức khỏe người lao động cao tuổi, trừ trường hợp bảo đảm các điều kiện làm việc an toàn; Được quan tâm chăm sóc sức khỏe tại nơi làm việc.
Mặc dù kinh nghiệm tích lũy được đáng kể nhưng lao động cao tuổi lại bị giảm sút về thể lực, vì vậy việc đặt ra các đặc quyền này là cần thiết. Trường hợp người sử dụng lao động vi phạm các quy định về sử dụng người lao động cao tuổi có thể sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm pháp lý khác theo quy định của pháp luật.
2 khoản tiền mà lao động cao tuổi có thể không được nhận khi nghỉ việc
Lưu ý, với trường hợp đi làm sau độ tuổi nghỉ hưu thì có 2 khoản tiền mà lao động cao tuổi có thể không được nhận khi nghỉ việc.
Thứ nhất, tiền trợ cấp thôi việc.
Khoản 1 Điều 46 Bộ luật Lao động năm 2019 nêu rõ, khi chấm dứt hợp đồng lao động thuộc các trường hợp quy định thì người lao động đã làm việc thường xuyên cho một người sử dụng lao động từ đủ 12 tháng trở lên sẽ được người sử dụng lao động chi trả trợ cấp thôi việc.
Tuy nhiên, việc chi trả trợ cấp thôi việc theo quy định trên được loại trừ đối với 2 trường hợp sau: Người lao động đủ điều kiện hưởng lương hưu theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội; Người lao động bị chấm dứt hợp đồng lao động do tự ý bỏ việc mà không có lý do chính đáng từ 5 ngày làm việc liên tục trở lên.
Lưu ý, nếu chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu thì người lao động cao tuổi vẫn được chi trả trợ cấp thôi việc. Điều này đồng nghĩa rằng, nếu đã đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đóng bảo hiểm xã hội đủ thời gian tối thiểu để hưởng lương hưu thì người lao động vẫn được lấy tiền trợ cấp thôi việc khi chấm dứt hợp đồng lao động.
Thứ hai, tiền trợ cấp thất nghiệp.
Người lao động đáp ứng đủ các điều kiện quy định tại Điều 49 Luật Việc làm 2013 sẽ được giải quyết hưởng trợ cấp thất nghiệp sau khi chấm dứt hợp đồng lao động. Trong đó, quy định về điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp cũng loại trừ việc chi trả trợ cấp thất nghiệp đối với 2 trường hợp sau đây: Người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc trái pháp luật; Hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng.
Theo đó, nếu đã được giải quyết hưởng lương hưu hằng tháng thì người lao động cao tuổi sẽ không được cơ quan bảo hiểm xã hội chi trả trợ cấp thất nghiệp khi nghỉ việc.
Đối với trường hợp đang hưởng lương hưu nhưng vẫn đi làm, mặc dù không được hưởng trợ cấp thất nghiệp nhưng đây cũng không phải điều quá thiệt thòi bởi theo khoản 2 Điều 43 Luật Việc làm năm 2013, người lao động đang hưởng lương hưu thì không phải tham gia bảo hiểm thất nghiệp.
Mặc khác, khoản 3 Điều 168 Bộ luật Lao động năm 2019 cũng quy định, đối với người lao động không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp thì người sử dụng lao động phải chi trả thêm cùng lúc với kỳ trả lương một khoản tiền cho người lao động tương đương với mức người sử dụng lao động đóng bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động.
Nếu chưa hưởng lương hưu hằng tháng, người lao động cao tuổi vẫn được giải quyết hưởng trợ cấp thất nghiệp khi nghỉ việc nếu đáp ứng đủ các điều kiện quy định tại Điều 49 Luật Việc làm năm 2013.
T.M
