"Không phủ nhận việc thất thu thuế trong thương mại điện tử"

Chiều 4/6, Quốc hội tiến hành chất vấn nhóm vấn đề thứ 2 thuộc lĩnh vực công thương về công tác quản lý, giám sát, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong hoạt động thương mại điện tử. Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên là người trả lời chính.  

Thương mại điện tử đối mặt 3 thách thức lớn

Đại biểu Nguyễn Minh Hoàng (đoàn Tp.HCM) cho hay, thương mại điện tử trong thời gian qua bị các đối tượng lợi dụng để kinh doanh buôn bán hàng giả, hàng cấm, không rõ nguồn gốc xuất xứ, lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Hành vi vi phạm ngày càng tinh vi và khó lường cả về quy mô lẫn địa bàn hoạt động, nhất là ở các thành phố lớn như Tp.HCM và Hà Nội. Hoạt động thương mại điện tử trên mạng xã hội cũng rất phức tạp.

“Thời gian tới, để hạn chế và ngăn chặn những hành vi vi phạm trên để hướng tới phát triển thương mại điện tử lành mạnh và phát triển quyền lợi của người tiêu dùng, Bộ trưởng sẽ triển khai những giải pháp gì? Liên quan đến vấn đề này, việc triển khai đánh thuế thương mại điện tử trên mạng xã hội sẽ được thực hiện thế nào?”, đại biểu đặt câu hỏi.

Trả lời, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nêu rõ, trong thương mại điện tử Việt Nam phải đối mặt 3 thách thức rất lớn: người tiêu dùng phải đối mặt với việc mất an toàn dữ liệu cá nhân; hàng giả, hàng kém chất lượng; tính an toàn chưa được kiểm soát chặt chẽ đã và đang bao vây, ảnh hưởng đến cả doanh nghiệp sản xuất cũng như người tiêu dùng; việc thất thu thuế còn tỉ lệ đáng kể.

Ông Diên cho hay, việc bảo vệ an toàn dữ liệu cá nhân, đúng là có tình trạng lộ, lọt trong việc mua bán, chiếm đoạt dữ liệu cá nhân trên môi trường mạng.

Thời gian qua, Bộ Công Thương nhận định rõ vấn đề này và nghiên cứu, tham mưu Chính phủ trình Quốc hội ban hành Luật Bảo vệ người tiêu dùng năm 2024 và Nghị định 55 để hướng dẫn thi hành luật, trong đó có bổ sung việc tổ chức và cá nhân trong việc bảo vệ thông tin người tiêu dùng như xây dựng quy tắc bảo vệ thông tin, bảo đảm an toàn, an ninh người tiêu dùng. Luật này có hiệu lực từ 1/7/2024, hy vọng sẽ góp phần khắc phục tình trạng trên.

Thời gian tới, ông Diên cho biết Bộ Công Thương sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành, đặc biệt Bộ Công an trong việc xây dựng Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, bảo đảm quy định pháp luật, toàn diện trong đó có lĩnh vực thương mại điện tử; đẩy mạnh truyền thông về các quy định mới của pháp luật.

Bên cạnh đó, yêu cầu các tổ chức, cá nhân kinh doanh tuân thủ xây dựng quy tắc bảo vệ thông tin và yêu cầu các sàn giao dịch thương mại điện tử phải công khai chính sách bảo vệ thông tin cá nhân của người tiêu dùng.

Về vấn đề bảo vệ người tiêu dùng và bảo vệ hàng Việt. Ông Diên đồng tình với phản ánh của đại biểu về tình trạng hàng giả, nhái, kém chất lượng thâm nhập vào thị trường, ảnh hưởng đến người tiêu dùng, cạnh tranh không lành mạnh đến các doanh nghiệp trong nước.

Bộ Công Thương thường xuyên khuyến nghị với nhà sản xuất cần nâng cao chất lượng sản phẩm để đủ sức cạnh tranh với hàng ngoại nhập, đồng thời đẩy mạnh thực hiện người Việt ưu tiên dùng hàng Việt, nhất là trên môi trường thương mại điện tử.

Bộ Công Thương cũng trình cấp có thẩm quyền ban hành Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023 và nghị định hướng dẫn triển khai đề án chống hàng giả bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong thương mại điện tử, và triển khai cơ chế trực tuyến 24/7 để tiếp nhận phản ánh của người tiêu dùng cả nước.

Riêng trong năm 2023, đã tiếp nhận và gỡ bỏ hơn 18.000 sản phẩm và chặn hơn 5.000 gian hàng vi phạm các quy định của pháp luật hiện hành. Tăng cường kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ về nguồn gốc xuất xứ, tránh hàng giả, hàng kém chất lượng qua thương mại điện tử.

“Thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành xem xét ban hành nghị định về quản lý hải quan với hoạt động xuất nhập khẩu qua thương mại điện tử. Theo đó tách bạch giữa hàng hóa thông thường với hàng hoá thương mại điện tử để tăng cường quản lý người bán nước ngoài qua kênh này”, Bộ trưởng thông tin.

Nỗ lực chống thất thu thuế trên sàn thương mại điện tử

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, sẽ tham mưu Chính phủ xem xét bãi bỏ quy định miễn thuế giá trị gia tăng (VAT) với hàng hóa nhập khẩu giá trị nhỏ, tránh tình trạng nhập khẩu qua thương mại điện tử cạnh tranh với hàng trong nước mà không bị áp thuế.

“Theo quy định, hàng hóa nhập khẩu giá trị dưới 1 triệu đồng sẽ không phải chịu thuế VAT. Qua khảo sát của Bộ Công Thương, 4 sàn thương mại điện tử lớn đang hoạt động tại Việt Nam, mỗi năm khoảng 1 tỷ USD hàng nhập khẩu giá trị nhỏ qua đây. Điều đó đồng nghĩa có lượng thuế nhất định thất thoát nếu không điều chỉnh chính sách", ông Diên nói.

Về việc chống thất thu thuế trên sàn thương mại điện tử, Bộ trưởng cho biết đây là một thách thức lớn.

Thực tế, doanh thu qua sàn thương mại điện tử đã giao dịch rất lớn, tới gần 21 tỷ USD. Vì vậy, việc nộp thuế trong lĩnh vực này của năm 2023 là gần 100.000 tỷ đồng, tăng 16,1% so với năm 2022.

“Chúng ta không thể phủ nhận thất thu thuế trong thương mại điện tử. Tuy nhiên, Bộ Công Thương thời gian qua tích cực phối hợp với ngành thuế, Bộ Tài chính, chia sẻ dữ liệu của hơn 900 website và gần 300 ứng dụng sàn giao dịch thương mại điện tử để thực hiện việc rà soát”, ông Diên nói.

Bộ trưởng Công Thương nhấn mạnh sẽ tiếp tục hoàn thiện cơ sở dữ liệu dùng chung về thương mại điện tử, chia sẻ với các bộ ngành liên quan để phục vụ công tác quản lý thuế và hải quan.

Cùng đó, khẩn trương hoàn thiện kết nối giữa cơ quan chức năng của Bộ Công Thương và Tổng cục Thuế để trao đổi các website cung cấp dịch vụ thương mại điện tử trong tháng 6/2024.

Tăng cường phối hợp Bộ Công an áp dụng định danh điện tử cho người bán trên sàn thương mại điện tử để tăng cường quản lý chống thất thu thuế. Cuối cùng là phối hợp Tổng cục Thuế để xử phạt các hộ gia định, cá nhân, hộ kinh doanh không công khai nộp thuế.