Tiêu Viễn Sơn, cha đẻ của Tiêu Phong (hay còn gọi là Kiều Phong), là một nhân vật phức tạp và đầy bi kịch trong thế giới kiếm hiệp của Kim Dung. Với võ công siêu quần, ông từng là một trong những cao thủ hàng đầu của nước Liêu. Tuy nhiên, số phận trớ trêu đã đẩy ông vào một vòng xoáy hận thù, dẫn đến những bi kịch không thể cứu vãn.
Một cao thủ võ lâm bị cuốn vào vòng xoáy chính trị
Xuất hiện trong tiểu thuyết Thiên long bát bộ, Tiêu Viễn Sơn vốn là thủ lĩnh đội cận vệ hoàng gia người Khiết Ðan (nước Liêu), thuộc dòng dõi của hoàng hậu nước Liêu. Ông không có chức vụ lớn trong triều đình, nhưng với võ công siêu quần, cả hoàng đế lẫn hoàng hậu đều nể trọng. Ông không chỉ là người có tiếng nói trong chính trường nước Liêu mà còn là người đề xướng chủ trương hòa hảo với nhà Tống, trái ngược với thái độ thù địch thường thấy của người Khiết Đan với người Hán.
Bi kịch bắt đầu khi Tiêu Viễn Sơn cùng vợ và con trai nhỏ một tuổi vào Trung Nguyên thăm sư phụ (hoặc bố vợ theo một số phiên bản), nhưng bị các cao thủ Trung Nguyên phục kích tại Nhạn Môn Quan. Sự việc bắt nguồn từ tin đồn do Mộ Dung Bác tung ra, vu cáo rằng người Khiết Đan đang âm mưu tấn công chùa Thiếu Lâm để cướp bảo điển võ học. Thực tế, "đoàn cao thủ Khiết Đan" chỉ là gia đình ba người của Tiêu Viễn Sơn.
Tại Nhạn Môn Quan, Tiêu Viễn Sơn đã dùng võ công vượt trội để hạ gần hết các cao thủ Trung Nguyên. Tuy nhiên, vợ ông – không biết võ công – lại bị giết hại. Quá đau đớn, ông khắc những lời trăn trối vào vách đá rồi ôm xác vợ, mang con nhỏ nhảy xuống vực tự vẫn.
Tưởng như mọi thứ đã kết thúc, nhưng khi nhảy xuống vực, Tiêu Viễn Sơn nhận ra con trai vẫn sống. Ông ném đứa bé trở lại phía trên vách núi, nơi nó được "Đại ca đứng đầu" tha mạng và giao cho một cặp vợ chồng tiều phu là Kiều Tam Hòe nuôi dưỡng. Đứa trẻ sau này chính là Tiêu Phong - một trong những cao thủ hàng đầu nhưng mang số phận bi tráng.
Hành trình trả thù và thức tỉnh
Không chết sau cú nhảy, Tiêu Viễn Sơn đã ẩn cư tại chùa Thiếu Lâm và quyết tâm trả thù những kẻ đã hại gia đình mình. Ông đã giả dạng con trai là Tiêu Phong để xâm nhập vào giang hồ và thực hiện kế hoạch báo thù, gây ra những cuộc sát hại đẫm máu. Tuy nhiên, càng đi sâu vào con đường báo thù, ông càng nhận ra sự vô nghĩa của hận thù.
Cuối cùng, nhờ sự điểm hóa của Vô Danh thần tăng, Tiêu Viễn Sơn buông bỏ hận thù. Ông quy ẩn tại Thiếu Lâm tự, kết thúc cuộc đời đầy thăng trầm trong yên bình và giác ngộ.
Có thể nói, Tiêu Viễn Sơn là một minh chứng cho bi kịch của hận thù, đồng thời là biểu tượng cho khả năng thay đổi của con người khi được khai sáng. Cuộc đời ông không chỉ khắc họa lòng trung nghĩa và tài năng của một đại cao thủ, mà còn cho thấy sức mạnh của sự giác ngộ vượt qua thù hận để tìm lại bình yên trong tâm hồn.
Quốc Tiệp (t/h)