Trong tiểu thuyết Thiên long bát bộ của cố nhà văn Kim Dung, Mộ Dung Bác là một cao thủ của võ lâm Trung Nguyên, nhưng nguồn gốc không phải người Hán, ông ta là người Tiên Ty thuộc dòng tộc nước Đại Yên ngày xưa. Sau bị nhà Bắc Nguỵ diệt, con cháu họ Mộ Dung tản cư đi khắp nơi nhưng vẫn truyền đời dặn con cháu hoài bão ý niệm trung hưng phục quốc. Mộ Dung Bắc luôn mang trong mình di chí của gia tộc, nếm mật nằm gai chờ cơ hội phục quốc (khôi phục nước Yên). Muốn đạt được mục tiêu này, chỉ khi xảy ra chiến tranh giữa Tống và Liêu thì ông ta mới có cơ hội làm "ngư ông đắc lợi", dấy quân khởi nghĩa.
Trong khi đó Tiêu Viễn Sơn (cha của Tiêu Phong) vốn là thủ lĩnh đội cận vệ hoàng gia của người Khiết Ðan (nước Liêu). Ông cũng là người trong dòng tộc của hoàng hậu nước Liêu. Dù họ Tiêu không có chức vụ gì to lớn trong triều nhưng bởi võ công siêu quần mà cả hoàng đế và hoàng hậu nước Liêu đều nể trọng ông. Tiếng nói của ông rất có trọng lượng vì có mối quan hệ tốt với hoàng đế và hoàng hậu. Ông ta cũng là người đề xướng hòa hảo giữa Tống và Liêu, nhiều lần can gián vua nước Liêu không đem quân sang xâm lược Đại Tống. Điều này khác biệt so với đại đa số người Khiết Đan vốn coi người Hán là kẻ thù.
Chính vì thế, việc Tiêu Viễn Sơn liên tục can ngăn Liêu đánh Tống là cái gai, buộc phải loại bỏ trong con mắt Mộ Dung Bác. Bởi vậy, khi biết Tiêu Viễn Sơn sẽ cùng vợ và con nhỏ (Tiêu Phong) vào Trung Nguyên để thăm ân sư (có bản nói là về thăm bố vợ). Mộ Dung Bác đã phao một tin đồn rằng có một đoàn các cao thủ Khiết Đan sang tấn công chùa Thiếu Lâm, nhằm cướp các bảo điển kinh thư về Đại Liêu. Thực chất, đoàn người ấy chỉ là đại gia đình Tiêu Viễn Sơn.
Và từ tin đồn đó, đã gây hiểu nhầm, khiến cho chùa Thiếu Lâm đã tập hợp một nhóm gồm những cao thủ hàng đầu các bang phái của Trung Nguyên lúc đó do Huyền Từ phương trượng chỉ huy. Cả nhóm của Huyền Từ quyết định ra ải Nhạn Môn quan mai phục chặn đánh, không cho đoàn người Khiết Đan đặt chân vào Đại Tông. Cuối cùng trận chiến tại Nhạn Môn quan đã tạo ra thảm cảnh, vợ chết, con ly tán, thuộc hạ cũng bị giết sạch... đối với Tiêu Viễn Sơn. Cũng từ biến cố này, là cội nguồn của mọi ân oán, khúc mắc trong võ lâm thời Tiêu Phong.
Sau trận chiến tại Nhạn Môn quan, Mộ Dung Bác giả chết và trốn vào chùa Thiếu Lâm trong nhiều năm, bí mật học các bí kíp võ công trong thư viện của chùa. Ông được nhà sư quét rác cứu sống và quyết định từ bỏ tham vọng phục quốc và trở thành học trò của nhà sư.
Mộ Dung Bác nổi tiếng với các tuyệt kỹ võ công như Đẩu chuyển tinh di có bản dịch là Đấu chuyển tinh di tuy nhiên chưa đạt tới mức thượng thừa, ngoài ra ông còn biết tuyệt kỹ Nhiên mộc đao của Thiếu Lâm.
Video: Vô Danh thần tăng đánh chết Mộ Dung Bác và Tiêu Viễn Sơn.
Quốc Tiệp (t/h)