Trong Lộc đỉnh ký, Vi Tiểu Bảo sinh khoảng năm Thuận Trị thứ 13 (tức năm 1656) tại kỹ viện Lệ Xuân Viện, thành Dương Châu. Mẹ của y là Vi Xuân Hoa (có bản nói là Vi Xuân Phương), một kỹ nữ. Năm 13 tuổi, Vi Tiểu Bảo lên Bắc Kinh, lọt vào hoàng cung, giết tiểu thái giám Tiểu Quế Tử rồi mạo xưng mình là Tiểu Quế Tử, kết bạn với vua Khang Hy.
Nhờ có tài ton hót nịnh nọt và bản thân cũng lập được một số công trạng, Vi Tiểu Bảo lần lượt giữ các chức vụ Tổng quản thái giám Ngự trù phòng, Chánh Hoàng kỳ Đô thống tước phong Ba Đồ Lỗ, Tứ hôn sứ Vân Nam, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền xây dựng Trung Liệt từ Dương Châu, Phó trụ trì chùa Thiếu Lâm pháp danh “Hối Minh thiền sư”, Chánh trụ trì chùa Ngũ Đài sơn, Tư lệnh mặt trận đánh Thần Long đảo ở Liêu Đông, Bá tước kiêm Tư lệnh mặt trận đánh quân La Sát ở miền Đông Bắc, Công tước xứ Lộc Đỉnh (Lộc Đỉnh công).
Vi Tiểu Bảo là một nhân vật xảo quyệt ngay từ nhỏ.
Nghệ thuật làm quan của Vi Tiểu Bảo rất đơn giản: chửi tục luôn mồm, dùng tiền mua chuộc lòng trung thành của kẻ dưới, tặng quà hậu hỹ cho đồng liêu và sẵn sàng đòi kẻ khác đưa tiền.
Tuy nhiên, ban đầu Vi Tiểu Bảo chưa biết tham ô, chỉ biết ăn chặn lặt vặt. Hắn chỉ thực sự hiểu rằng làm quan là phải biết tham ô, phải biết nhận hối lộ từ khi được vua Khang Hy phái đi giám sát đoàn kiểm kê tài sản tại nhà Ngao Bái.
Theo đó, nguyên trưởng đoàn kiểm kê là Lại bộ thị lang Sách Ngạch Đồ, nhưng vua Khang Hy không tin lão cáo già này lắm nên sai Vi Tiểu Bảo đi theo để giám sát công việc kiểm kê.
Khi hai người đến nhà Ngao Bái, thấy có sẵn bàn thờ Phật, Sách Ngạch Đồ nảy ra ý tưởng muốn được kết nghĩa làm anh em với Vi Tiểu Bảo. Năm ấy, Sách Ngạch Đồ 65 tuổi, Vi Tiểu Bảo mới 13 tuổi. Họ lạy nhau tám lạy xưng là huynh đệ. Mà hễ kết nghĩa với nhau thì có phúc cùng hưởng, có họa cùng chịu. Sách Ngạch Đồ xúi Vi Tiểu Bảo: “Hiền đệ muốn lấy vật gì thì cứ lấy”. Lão cầm hai xâu châu báu, một chuỗi ngọc phỉ thuý, một lưỡi truỷ thủ, một bảo y bằng tơ tằm đưa cho Vi Tiểu Bảo. Lão lại dạy cho Vi Tiểu Bảo một câu thiệu rất gọn: “Ngàn dặm làm quan chỉ vì tiền”.
Sau khi kiểm kê xong, trong biên bản ghi rõ gia tài của Ngao Bái trị giá 2.353.148 lạng bạc. Sách Ngạch Đồ đề nghị Vi Tiểu Bảo xóa bớt một nét của chữ Nhị (hai) để chỉ còn chữ Nhất (một). Biên bản kiểm kê còn lại con số 1.353.148 lạng. Vậy là Sách Ngạch Đồ cùng Vi Tiểu Bảo đã nuốt mất 1 triệu lạng bạc (tức 100 vạn lạng).
Nhờ Sách Ngạch Đồ mà trình độ ăn hối lộ của Vi Tiểu Bảo được nâng cao và không ngừng phát triển.
Sách Ngạch Đồ chia đôi số tiền đó, để cho quan giám sát Vi Tiểu Bảo ăn trọn 50 vạn lạng; phần lão 50 vạn lạng. Lão tự trích phần của mình ra 5 vạn lạng làm quà cho bọn cung phi, thái giám và các thành viên trong đoàn kiểm kê tài sản. Mới ngay một cuộc giám sát đầu tiên, Vi Tiểu Bảo đã trở thành một nhà đại phú hào nhỏ tuổi nhất tại thành Bắc Kinh.
Nhận của hối lộ là một cái gì rất xa lạ với Vi Tiểu Bảo. Nhưng đại ca Sách Ngạch Đồ đã dạy thằng tiểu đệ rất nhiều bài căn bản nên trình độ ăn hối lộ của Vi Tiểu Bảo được nâng cao và không ngừng phát triển.
Khi con trai của Ngô Tam Quế là Ngô Ứng Hùng từ Vân Nam lên thành Bắc Kinh chầu vua Khang Hy. Biết rằng thế nào Ngô Ứng Hùng cũng đem lễ vật để lo lót cho các quan, Sách Ngạch Đồ dạy Vi Tiểu Bảo trước: “Chút nữa đây, bất luận Ngô Ứng Hùng đưa lễ vật cho hiền đệ trọng hậu thế nào, hiền đệ cũng đừng tỏ ra vui mừng. Hiền đệ chỉ nên hững hờ nói: “Thế tử đến Bắc Kinh đường xa vất vả quá. Nếu gã thấy hiền đệ tỏ ra vui mừng thì cho là mọi việc đã xong, sau này không đưa thêm món nào khác. Hiền đệ lộ vẻ lãnh đạm là gã nhất định tưởng hiền đệ chê lễ vật tầm thường và hôm sau tất đem đến một phần trọng hậu nữa”. Vi Tiểu Bảo sướng quá, gọi phương pháp của Sách Ngạch Đồ là “gõ cần bẫy”.
Quả nhiên, Vi Tiểu Bảo áp dụng đúng “bài bản”, khiến Ngô Ứng Hùng phải đem tiền quà tặng Bảo liên tục. Từ đó, Vi Tiểu Bảo trở thành một chuyên gia ăn hối lộ. Hắn ăn hối lộ càng ngày càng dạn tay, càng ngày mặt càng tỉnh bơ.
Quốc Tiệp (t/h)
