Lộc đỉnh ký là cuốn tiểu thuyết cuối cùng của cố nhà văn Kim Dung. Cuốn tiểu thuyết kiếm hiệp này bắt đầu xuất bản ngày 24 tháng 11 năm 1969 trên Minh Báo và kéo dài trong 2 năm và 11 tháng cho đến ngày 23 tháng 9 năm 1972. Đây là bộ tiểu thuyết gây nhiều tranh cãi vì văn phong khác lạ, nhân vật chính và chủ đề phản võ hiệp. Tuy nhiên nó được Kim Dung cũng như một số bộ phận độc giả công nhận là cuốn tiểu thuyết hay nhất.
Truyện lấy bối cảnh thời Khang Hy nhà Mãn Thanh. Thiên hạ lúc này đã hoàn toàn nằm trong tay người Mãn, đời sống dân chúng bắt đầu đi vào quĩ đạo sau thời gian dài u tối, loạn lạc, chém giết. Tuy nhiên, vẫn còn đó những tổ chức phản Thanh phục Minh nuôi chí khởi nghĩa.
Điểm đặc biệt của Lộc đỉnh ký ở chỗ nhân vật chính xuất thân hèn kém và hoàn toàn không phải người chính trực. Vi Tiểu Bảo là một nhân vật có khắc họa khá đặc biệt, tuy không biết chữ, chẳng biết võ công, nhưng nhờ có miệng lưỡi trơn như mỡ, óc thực dụng, tính ích kỷ, tiểu nhân điển hình cộng với đầu óc linh hoạt ứng biến nhanh nhạy mà hắn đạt được nhiều thành công, danh lợi. Vi Tiểu Bảo có những nét hao hao giống những nhân vật chính mà Kim Dung đã dàn dựng: trọng tình nghĩa bạn bè, bị đưa đẩy vào những tình thế tiến thoái lưỡng nan, yêu một cuộc sống bình dị... nhưng cũng bao gồm những tính khác như tiểu nhân gian xảo, mưu mô thủ đoạn...
Ngoài ra, người đọc cũng ấn tượng mạnh bởi những tranh đoạt quyền lực trong Lộc đỉnh ký được tác giả cụ thể hóa vào sự tranh đoạt tám cuốn Tứ thập nhị chương kinh. Tám cuốn kinh này chứa đựng trong nó bí mật dẫn tới kho tàng khổng lồ và long mạch của người Mãn nằm trên núi Lộc Đỉnh.
Tứ thập nhị chương kinh vốn chỉ là một bộ kinh Phật và được các kỳ chủ quân Bát kỳ người Mãn Châu làm ra tám bản. Năm xưa khi quân Mãn Thanh từ ngoài Sơn Hải quan tiến vào Trung Nguyên, trên đường đi đánh giết cướp bóc, gây ra những vụ thảm sát dã man như Dương Châu thập nhật (chém giết cướp bóc suốt 10 ngày ở Dương Châu), Gia Định tam đồ (thực hiện 3 lần tàn sát cả thành Gia Định),...Vì lúc đó người Mãn không nghĩ sẽ chiếm được giang sơn của người Hán, Nhiếp chính Duệ thân vương Đa Nhĩ Cổn đã cùng 8 vị kỳ chủ thương lượng rồi quyết định vận chuyển số tiền tài bảo vật cướp được lên phía đông bắc Trung Quốc rồi chôn ở dưới chân núi Lộc Đỉnh, phòng hờ lúc người Mãn không giữ nổi giang sơn hay bị người Hán đánh đuổi thì con cháu có thể dựa vào số tài vật đó mà tiếp tục sống. Vị trí đến chỗ kho báu được vẽ vào một tấm da dê, tấm da dê sau đó được cắt thành nhiều mảnh rồi chia ra giấu trong bìa của tám cuốn Tứ thập nhị chương kinh, mỗi cuốn được một vị Kỳ chủ Bát kỳ bảo quản.
Bí mật này ngoài hoàng đế Thuận Trị, Hiếu Trang Hoàng thái hậu và Đa Nhĩ Cổn thì không ai khác được biết. Tám vị kỳ chủ đương thời tuy biết nhưng không truyền lại bí mật này cho con cháu. Thay vào đó, họ nói với con cháu rằng trong tám cuốn kinh có giấu một bí mật trọng đại, dẫn đến "long mạch" của vương triều Đại Thanh. Nếu "long mạch" bị tổn hại thì vận nước của người Mãn Châu cũng sẽ hết. Điều này nhằm ngăn chặn các quý tộc đời sau đi tìm kho báu, thay vào đó họ sẽ dùng tính mạng của mình để bảo vệ bí mật.
Tuy nhiên, theo lời kể của Đào Hồng Anh, năm xưa sư phụ bà đột nhập vào phủ một vị Kỳ chủ Bát kỳ đã nghe lóm được bí mật. Vị kỳ chủ này say rượu đã tiết lộ bí mật trong kinh thư cho một người tiểu thiếp nghe, người thiếp này vốn là người của Thần Long giáo. Vì thế bí mật này đã lọt ra ngoài, dẫn đến việc vô số cá nhân và tổ chức tranh giành cướp đoạt lẫn nhau.
Trong bối cảnh của cậu chuyện, có ít nhất sáu thế lực tìm mọi cách để cướp cho được bí mật trong tám cuốn Tứ thập nhị chương kinh. Một là vua Khang Hy, con vua Thuận Trị. Hai là con gái vua Sùng Trinh triều Minh, muốn trả thù cho cha. Ba là bọn Thần Long giáo, một giáo phái bí mật thông đồng với người La Sát (nước Nga La Tư).
Bốn là Thiên Địa hội, một tổ chức chống triều đình Khang Hy do Trần Vĩnh Hoa làm tổng lý. Năm là Ngô Tam Quế, phản thần của triều Minh, được nhà Thanh phong cho tước Bình Tây vương, trấn vùng Vân Nam. Sáu là bọn Lạt ma Tây Tạng do Tang Kết cầm đầu.
Mỗi thế lực đều tin rằng tấm bản đồ giấu trong tám bìa sách có bí mật riêng. Khang Hy muốn có để đốt đi, vì khi Khang Hy gặp được lão hoàng gia Thuận Trị ở núi Ngũ Đài. Thuận Trị đã kể cho Khang Hy sự thật về Tứ thập nhị chương kinh và cũng dặn Khang Hy rằng nếu sau này người Hán có nổi dậy mà đánh được người Mãn ra khỏi quan thì người Mãn đi từ đâu hãy về lại đó. Khang Hy tuy vâng dạ nhưng không cho là đúng. Ông nghĩ rằng giang sơn Đại Thanh thành lập mấy mươi năm đang được củng cố, nếu để người Mãn biết rằng sau lưng có một bảo tàng to lớn như vậy thì vì nghĩ có đường lui người Mãn khi chiến đấu sẽ không hết sức, chính vì thế khả năng bị đánh đuổi càng cao. Khang Hy quyết định tiêu hủy tám cuốn kinh thư cùng tấm bản đồ, tự đoạn tuyệt đường lui để tướng sĩ dốc lòng chiến đấu bảo vệ giang sơn Đại Thanh.
Con gái vua Sùng Trinh Chu Mỹ Xúc - Trường Bình công chúa - và Thiên Địa hội muốn phá được long mạch của nhà Thanh nhằm đuổi người Mãn Châu ra khỏi Trung Quốc. Thần Long giáo tin rằng bản đồ vẽ kho vàng... Cuối cùng cả tám cuốn Tứ thập nhị chương kinh lọt hết vào tay Vi Tiểu Bảo.
Vi Tiểu Bảo lấy hết các mảnh da dê nhỏ trong tám cuốn kinh sai Song Nhi kết lại thành một bản đồ hoàn chỉnh. Hắn giữ lại bản đồ trong mình còn các pho Tứ thập nhị chương kinh thì được may bìa lại để biếu cho vua Khang Hy. Tuy đã có đầy đủ tấm bản đồ kho báu lấy từ tám cuốn Tứ thập nhị chương kinh, Vi Tiểu Bảo vẫn quyết định không đi tìm vì y sợ đào vào kho báu sẽ làm đứt long mạch của người Mãn Châu, hại chết Khang Hy.
Còn trong phim Tiểu Bảo và Khang Hy, Vi Tiểu Bảo sau khi có đầy đủ tấm bản đồ kho báu đã đi kiếm nhưng chỉ là một kho tàng trống không, sau đó Vi Tiểu Bảo đã lừa Ngô Tam Quế vào đó để hại chết y. Sau này Khang Hy cho Vi Tiểu Bảo biết sau khi Mãn Thanh nhập quan đã chuyển hết kho tàng vào ngân khố, nên chỉ còn kho tàng trống rỗng.
Video: Vi Tiểu Bảo lừa Ngô Tam Quế vào kho tàng trống.
Quốc Tiệp