Kiện chủ tịch vì… không phạt hàng xóm

Gần đây, TAND một quận tại TP.HCM đã quyết định trả lại đơn, không thụ lý vụ bà NTH kiện chủ tịch UBND phường nơi bà đang ở vì không xử phạt hành chính những người kinh doanh nước giải khát trong hẻm ngay phía đối diện nhà bà gây mất trật tự, ồn ào...

Khiếu nại hàng xóm bán cà phê lấn hẻm

Theo đơn khởi kiện của bà H., gia đình bà ở chung hẻm, đối diện với nhà bà P. Từ tháng 10-2007 đến nay, bà P. cho người chị chồng bán quán cà phê cóc trước cửa nhà. Từ đó, theo bà H., ngoài việc hẻm chung bị hộ bà P. lấn chiếm bày bàn bán cà phê và để xe, suốt ngày bà cùng các hộ dân khác trong hẻm còn không được yên tĩnh nghỉ ngơi vì “tiếng đập đá, tiếng nói chuyện huyên náo, tiếng chửi thề bát nháo, tiếng xỏ xiên, tiếng cãi nhau”…

Bà H. và em trai đã nhiều lần khiếu nại lên phường. Giữa tháng 9-2012, UBND phường tổ chức cuộc họp để giải quyết chuyện quán cà phê cóc này. Tại cuộc họp, hộ bà P. cam kết sẽ dọn dẹp, không lấn chiếm lòng, lề đường nữa. Chủ tịch UBND phường cũng kết luận là hộ bà P. chỉ được bán cà phê trong nhà, không được bày bàn ra lấn chiếm hẻm.

Tuy nhiên, sau đó hộ bà P. không thực hiện theo cam kết. Bức xúc, bà H. tìm gặp chủ tịch UBND phường, được hứa sẽ giải quyết nhưng hộ bà P. vẫn không chịu dọn quán vào trong nhà. Một tháng sau, em trai bà H. đến gặp phó chủ tịch UBND phường. Phó chủ tịch UBND phường đã cùng thanh tra xây dựng đến quán cà phê để kiểm tra.

Nhưng rồi mọi chuyện vẫn như cũ, đến nay quán cà phê cóc này vẫn “ngang nhiên tồn tại, lấn chiếm hẻm, gây ồn ào”.

Vì vậy, bà H. khởi kiện yêu cầu tòa buộc chủ tịch UBND phường xử phạt hành chính việc lấn chiếm hẻm, kinh doanh trái phép của hộ bà P.

Tòa bác đơn

Sau khi nhận đơn kiện của bà H., TAND quận đã nghiên cứu và quyết định trả lại đơn, từ chối thụ lý. Theo tòa, bà H. không có quyền khởi kiện vì chuyện xử lý của UBND phường đối với hộ bà P. không liên quan trực tiếp cũng như ảnh hưởng trực tiếp đến cá nhân bà H.

Không đồng tình, bà H. khiếu nại. Mới đây, chánh án TAND quận đã ra quyết định giải quyết khiếu nại, khẳng định việc tòa trả lại đơn khởi kiện là có căn cứ bởi bà H. không có quyền khởi kiện hành chính trong trường hợp này.

Ý kiến trái chiều

Từ vụ việc trên, một vấn đề được đặt ra: Bà H. có quyền khởi kiện hành vi hành chính của người có thẩm quyền đối với người khác hay không? Bởi lẽ trong thực tiễn xử án hành chính, xưa nay người dân chỉ đi kiện khi quyết định, hành vi hành chính có liên quan trực tiếp, có ảnh hưởng trực tiếp tới mình, chẳng hạn quyết định thu hồi, đền bù giải tỏa đất đai, quyết định xử phạt trong lĩnh vực thuế, hải quan… Còn ở đây lại là trường hợp người dân đi kiện để buộc người có thẩm quyền phải thực hiện một hành vi hành chính đối với người khác.

Chúng tôi đã trao đổi với các chuyên gia và nhận được hai luồng quan điểm trái ngược.

Theo Thẩm phán Phạm Công Hùng (Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại TP.HCM), ở đây có việc chủ quán cà phê cóc vi phạm lấn chiếm hẻm, kinh doanh trái phép như bà H. khiếu nại nhưng chủ tịch phường đã không làm một việc đáng lẽ phải làm là xử phạt hành chính. Chuyện không xử phạt chủ quán cà phê cóc ít nhiều vẫn có liên quan đến bà H. bởi bà sống trong hẻm đó, việc đi lại, sinh hoạt sẽ bị ảnh hưởng từ việc lấn chiếm hẻm của quán cà phê.

“Do đó, việc khởi kiện của bà H. cần phải được tòa hoan nghênh, tiếp nhận nhằm thúc đẩy cơ quan hành pháp thực hiện việc quản lý theo luật định, tránh sự chây ì, vô cảm đối với nỗi lo của người dân” - Thẩm phán Hùng khẳng định.