Cần quy định xe giường nằm được chạy những tuyến đường nào?
Vụ TNGT thảm khốc mà thủ phạm chính là những chiếc xe khách giường nằm. Theo ông, đâu là nguyên nhân của những tai nạn này?
Qua theo dõi, Ủy ban ATGT Quốc gia đánh giá trong thời gian vừa qua tai nạn giao thông do xe khách nói chung và xe khách giường nằm nói riêng là khá cao. Trên cơ sở đó chúng tôi cũng đã có những đề xuất đối với các cơ quan quản lý Nhà nước, vụ An toàn giao thông (bộ GTVT), cục Đăng kiểm Việt Nam dưới góc độ quản lý vận tải cùng xem xét nguyên nhân vì sao, cách khắc phục như thế nào.
Qua nghiên cứu, tham khảo các ý kiến của Cục Đăng kiểm Việt Nam chúng tôi thấy rằng về mặt kỹ thuật thì xe giường nằm vẫn đủ điều kiện lưu hành ở địa hình Việt Nam. Tất nhiên, nếu đánh giá chung thì hạ tầng giao thông, địa hình của chúng ta vẫn còn nhiều bất cập, ảnh hưởng tới quá trình lưu thông cũng như an toàn của các phương tiện vận tải. Nhiều tuyến đường của chúng ta, nhất là đường tỉnh lộ, đường đèo, cua, dốc vẫn chưa đảm bảo an toàn cho các loại xe nói chung và đặc biệt là xe giường nằm. Với những đoạn đường như vậy, xe giường nằm sẽ mất an toàn hơn so với xe ghế ngồi.
Chúng tôi đã tham khảo ở một số nước khác, xe vận tải giường nằm của họ phù hợp với tiêu chuẩn, độ an toàn của tuyến đường. Còn ở mình trong quá trình hoạt động vận tải của doanh nghiệp họ vẫn chưa tuân thủ quy định về an toàn giao thông. Nhất là ngày lễ, ngày tết vẫn cố tình nhồi nhét hành khách nên khi xảy ra tai nạn hậu quả rất thảm khốc.
Ông Nguyễn Trọng Thái cho rằng, cần cân nhắc khi phát triển loại xe khách giường nằm.
Để hạn chế những tai nạn này, theo ông cần phải bắt đầu từ đâu? Các cơ quan quản lý Nhà nước cần có những biện pháp gì trong việc kiểm soát loại xe này?
Cá nhân tôi cho rằng, vẫn có những bất cập và mất an toàn trong việc lưu thông xe khách giường nằm. Về vấn đề này, Ủy ban ATGT quốc gia đề nghị cần có những điều chỉnh về thiết kế kỹ thuật, kết cấu xe để cho nó an toàn hơn, phù hợp hơn với điều kiện đường sá ở nước ta. Mặt khác, trong quá trình lưu thông, các nhà xe cần lưu ý về việc sắp xếp hành khách cho hợp lý, sao cho trọng lượng của toàn xe cân bằng nhau. Trong quá trình vận chuyển hành khách sẽ lên xuống thường xuyên, ví dụ khách nằm giường tầng 1 xuống hết chỉ còn khách ở giường tầng 2 thì trọng tâm của xe sẽ có những sự thay đổi lớn. Vì thế việc bố trí sắp xếp từng người ngồi trên xe là cần thiết, nếu đi đường bằng có thể không sao nhưng nếu đi vào chỗ ổ gà ổ voi, đường cua, dốc thì sự mất cân bằng trọng lượng dễ dẫn đến tai nạn.
Hiện tại loại xe giường nằm phát triển rất nhiều, nhanh vì thế các cơ quan quản lý Nhà nước cần có những định hướng, đánh giá về loại xe này, sau đó có những quy định loại xe này chỉ được phép chạy trên những tuyến đường nào.
Trên thực tế thì xe giường nằm chạy ban ngày rất nhiều, đường cong đường cua sẽ rất nguy hiểm. Cũng tuyến đường đó nếu đi xe ghế ngồi thì chỉ số an toàn sẽ cao hơn, nhỡ không may xảy ra sự cố thì tỉ lệ thương vong sẽ ít hơn nhiều so với xe giường nằm. Theo tôi, các cơ quan quản lý Nhà nước cần có những nghiên cứu và cảnh báo cụ thể đối với doanh nghiệp trong việc định hướng phát triển. Thực tế xe giường nằm có thể sẽ tiện lợi hơn, nhưng độ an toàn không cao bằng xe ghế ngồi, một khi độ an toàn thấp thì người dân sẽ không coi đó là sự lựa chọn.
Trách nhiệm của các trạm tổng đăng kiểm rất lớn
Theo phân tích của ông thì những tuyến đường ngắn như Hà Nội – Thái Bình, Hà Nội – Thanh Hoá thì không nên sử dụng loại xe giường nằm để vận chuyển hành khách. Vì sao lại như vậy?
Rõ ràng là không nên sử dụng xe giường nằm trong những tuyến đường ngắn, xe chạy ban ngày. Tôi thấy không chỉ đi từ Hà Nội – Thái Bình mà ngay cả những tuyến đường như Hà Nội – Vinh cũng không nên sử dụng xe giường nằm. Bởi lẽ, như tôi đã phân tích ở trên, độ an toàn của xe giường nằm khi lưu thông trên đường sá Việt Nam là không cao. Một khi độ an toàn chưa cao thì đó sẽ không còn là sự lựa chọn của người dân nữa. Khi đó người dân sẽ lựa chọn phương tiện vận tải nào an toàn hơn, ví dụ như xe ghế ngồi hoặc tàu hoả. Khi vắng khách thì doanh nghiệp là người phải chịu bất lợi, chịu lỗ đầu tiên.
Có một số chuyên gia cho rằng, công tác kiểm định xe cơ giới ở nước ta hiện nay đang còn nhiều bất cập, chưa nghiêm túc và còn ẩn chứa những tiêu cực. Đó cũng là một trong những nguyên nhân khiến tình trạng TNGT của loại xe này gia tăng. Ông đánh giá như thế nào về việc này?
Chúng tôi đánh giá trong thời gian qua công tác đăng kiểm các loại xe cơ giới được bộ GTVT đặc biệt quan tâm bằng việc xây dựng hệ thống văn bản quy phạm pháp luật. Mặt khác hiện đại hoá hệ thống đăng kiểm, ứng dụng công nghệ mới trong quá trình đăng kiểm. Cụ thể, trong năm 2013, cục Đăng kiểm đã hoàn thiện toàn bộ việc bố trí hệ thống camera theo dõi tại tất cả các trạm đăng kiểm. Hệ thống camera này sẽ ghi lại toàn bộ hoạt động của đăng kiểm viên trong quá trình kiểm tra xe, camera sẽ kiểm tra xem đăng kiểm viên có thực hiện đúng quy trình đăng kiểm hay chưa. Tôi cho rằng đấy là biện pháp giám sát hữu hiệu, hạn chế được những tiêu cực trong quá trình đăng kiểm của đăng kiểm viên. Đấy cũng là những biện pháp tích cực nhằm làm trong sạch đội ngũ đăng kiểm viên.
Thời gian qua, tôi cũng đã tham gia đi kiểm tra nhiều trạm, khi phát hiện sai phạm chúng tôi đã xử lý rất nghiêm khắc. Tuy nhiên vấn đề trách nhiệm của người đứng đầu và các đăng kiểm viên là quan trọng hàng đầu, tất cả các thiết bị hỗ trợ hay hệ thống giám sát cũng chỉ mang tính tương đối mà thôi. Nếu xảy ra tiêu cực thì trách nhiệm của các trạm trưởng trạm đăng kiểm là rất lớn. Năm nay là năm lấy chủ đề nâng cao tinh thần trách nhiệm của người thực thi công vụ, vì thế bản thân bộ GTVT đã có rất nhiều văn bản về việc này. Tuy nhiên, chúng tôi cũng thừa nhận đâu đó vẫn còn những cán bộ, nhân viên có một số tiêu cực. Để hạn chế việc này thì phải tăng cường công tác giáo dục, rèn luyện, kiểm tra giám sát quá trình đăng kiểm, nếu phát hiện sai phạm thì nhất quyết xử phạt nghiêm khắc.
Xin cảm ơn ông!
Quốc Triều – Anh Đức
