Theo đó, nội dung văn bản nhằm báo cáo một số nội dung chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công thư số 182 ngày 10/6/2022 về Quy hoạch điện VIII trên cơ sở ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành tại cuộc họp ngày 18/6/2022 và tại Văn bản số 3671 ngày 14/6/2022 của Văn phòng Chính phủ về làm rõ một số nội dung của dự thảo Quy hoạch điện VIII.
Tại báo cáo này, Bộ Công Thương đã nêu ra những kiến nghị cụ thể, mong muốn được Thủ tướng Chính phủ xem xét chấp thuận.
Theo Bộ Công Thương, Quy hoạch điện VIII đã được Bộ trình tại Tờ trình số 2279 ngày 29/4/2022, đảm bảo cấp đủ điện phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Cụ thể, Bộ đã kiến nghị về điện mặt trời, theo đó Quy hoạch điện VIII đã không đưa các nguồn điện mặt trời đã được phê duyệt bổ sung Quy hoạch điện VII điều chỉnh nhưng chưa vận hành vào cân đối cung - cầu điện năng.
Tuy nhiên, xét tới các rủi ro về pháp lý có thể phát sinh trong trường hợp giãn tiến độ của các dự án đã được chấp thuận nhà đầu tư và các nguồn điện mặt trời là nguồn điện năng lượng tái tạo, phát huy tiềm năng năng lượng sơ cấp trong nước, giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu nên cần được xem xét để triển khai với điều kiện phải được kiểm soát chặt chẽ.
Do đó, Bộ Công Thương kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét chấp thuận, tiếp tục cho phép triển khai để đưa vào vận hành trong giai đoạn đến năm 2030 các dự án/phần dự án đã hoàn thành thi công với tổng công suất khoảng 452,62 MW và các dự án đã được quy hoạch, đã được chấp thuận nhà đầu tư với tổng công suất khoảng 1975,8 MW nhưng chưa vận hành.
“Tuy nhiên, các dự án này cần phải tuân thủ theo đúng các quy định pháp luật về đầu tư, xây dựng, bám sát khả năng hấp thụ của hệ thống điện quốc gia và khả năng giải tỏa công suất của lưới điện; tuân thủ theo đúng cơ chế giá điện tại thời điểm đưa vào vận hành, tự chịu trách nhiệm về hiệu quả dự án theo cơ chế được duyệt”, Bộ Công Thương kiến nghị.
Bộ Công Thương kiến nghị được triển khai các dự án, phần dự án điện mặt trời đã hoàn thành thi công và dự án đã được chấp thuận nhà đầu tư đến năm 2030.
Trong trường hợp được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận các dự án này được tiếp tục triển khai trong giai đoạn đến năm 2030, tổng công suất nguồn điện của hệ thống năm 2030 khoảng 133.878,5 MW đối với phương án cơ sở và khoảng 148.358,5 MW đối với phương án phụ tải cao.
Bộ Công Thương cũng kiến nghị giãn tiến độ các dự án điện mặt trời đã được quy hoạch nhưng chưa được chấp thuận nhà đầu tư với tổng cộng suất 4.136,25 MW sang giai đoạn sau năm 2030. Định kỳ hàng năm thực hiện rà soát, tính toán khả năng hấp thụ của hệ thống điện quốc gia và khả năng giải tỏa công suất cục bộ, vận hành an toàn kinh tế của hệ thống.
“Trường hợp cần thiết xem xét báo cáo Chính phủ cho phép đẩy lên giai đoạn trước năm 2030 nếu các nguồn khác chậm tiến độ để đảm bảo cung ứng điện cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và tranh thủ mức giá ngày càng rẻ của điện mặt trời”, cơ quan này Thương kiến nghị.
Bên cạnh đó, trong thời gian đến năm 2030, nếu điều kiện kỹ thuật của hệ thống điện quốc gia tốt hơn, có thêm các công cụ để điều hành, đảm bảo hấp thụ mức độ cao hơn điện mặt trời và vận hành an toàn, kinh tế các nguồn điện trong hệ thống, hoặc có nhiều nguồn điện chậm tiến độ, phải có giải pháp thay thế, Bộ Công Thương sẽ yêu cầu Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tính toán, kiểm tra và báo cáo Chính phủ.
Ngoài ra, các dự án điện mặt trời bán điện cho lưới điện quốc gia, các dự án điện mặt trời và cả điện gió theo hình thức tự sản xuất, tự cung cấp và tiêu thụ tại chỗ, không phát điện lên lưới điện quốc gia.
Các dự án điện mặt trời (và điện gió) phục vụ sản xuất các loại hình năng lượng mới (hydrogen, amoniac xanh, hóa chất, ...) cần được ưu tiên phát triển, cho phép bổ sung quy hoạch và triển khai không giới hạn quy mô công suất, không phụ thuộc vào cơ cấu công suất đã có của quy hoạch.
Đối với các dự án LNG, Bộ Công Thương cho rằng, dự kiến phát triển trong Quy hoạch điện VIII đến năm 2030 với tổng công suất 23.900 MW (chiếm 16,4%) là cần thiết, góp phần đa dạng hóa các loại hình nguồn điện, giảm nhiệt điện than, đảm bảo an toàn vận hành hệ thống và phù hợp với tinh thần chỉ đạo của Nghị quyết 55.
Theo mục tiêu Nghị quyết 55 đã nêu "đủ năng lực nhập khẩu khi tự nhiên hóa lỏng LNG khoảng 8 tỷ m3 vào năm 2030 và khoảng 15 tỷ m3 vào năm 2045"; tổng công suất các nguồn điện đến năm 2030 đạt khoảng 125-130 GW.
Như vậy, nhu cầu nhập khẩu LNG và tổng công suất các nguồn điện đến năm 2030 dự kiến phát triển trong Quy hoạch điện VIII cao hơn mức nêu tại Nghị quyết 55. Do đó, Bộ cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cân nhắc sự cần thiết xin ý kiến chỉ đạo của Bộ Chính trị hoặc hướng dẫn của Ban Kinh tế Trung ương về các chỉ tiêu nêu trên trước khi phê duyệt Quy hoạch điện VIII.
