Giáo viên mầm non nghỉ việc nhiều
Ngày 27/10, tại phiên thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội, ngân sách Nhà nước của Quốc hội, Bộ trưởng GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn cho biết để giải quyết được vấn đề giáo viên nghỉ việc, Chính phủ đang nghiên cứu tăng lương cơ sở cho toàn bộ công chức, viên chức. Điều này nhằm động viên thầy cô giáo gắn bó với nghề.
Liên quan đến vấn đề thiếu giáo viên, Bộ GD&ĐT đã phối hợp với Bộ Nội vụ tính toán số giáo viên cần bổ sung từ nay đến 2026 là 107.000 biên chế. Con số này được tính toán để đảm bảo duy trì việc dạy học, đồng thời đảm bảo đủ để triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới, nâng cao chất lượng giáo dục.
Người đứng đầu ngành Giáo dục chỉ ra một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu giáo viên. Thứ nhất, do tình trạng thiếu giáo viên nghỉ xảy ra từ nhiều năm trước, kéo dài đến hiện nay, số lượng giáo viên nghỉ việc lớn và biến chế tuyển mới ít hơn.
Thứ hai, tình trạng thừa thiếu cục bộ khiến các địa phương khó điều tiết.
Thứ ba, do tăng dân số tự nhiên nhanh trong những năm qua khiến nhiều nơi thiếu người dạy. Cụ thể, tháng 9/2015, cả nước có hơn 19 triệu học sinh trên tổng số 1.156.000 giáo viên, nhưng đến tháng 9/2022, số học sinh tăng lên khoảng 23 triệu nhưng chỉ có 1.227.000 giáo viên. Qua số liệu có thể thấy số lượng giáo viên trong 7 năm qua chỉ tăng hơn 100.000, trong khi số lượng học sinh tăng hơn 3 triệu.
Thứ tư, thiếu giáo viên do biến động dân số từ các vùng miền nông thôn về các khu công nghiệp.
Thứ năm, do yếu tố dịch bệnh khiến nhiều trường mầm non, đặc biệt là khối tư thục phải đóng cửa.
Thứ sáu, thiếu giáo viên do nhu cầu phổ cập mầm non bậc 5 tuổi.
Thứ bảy, thiếu do tăng số buổi học từ 1 lên 2 buổi/ngày và quy định tỷ lệ số giáo viên/học sinh/lớp cần đảm bảo (35 học sinh/lớp ở tiểu học và 45 học sinh/lớp với THCS, THPT). Điều này nhằm duy trì chất lượng day và học, do đó gây nên tình trạng tăng số lớp, giáo viên phải dàn đều.
Thứ tám, thiếu giáo viên do cần phải tuyển để triển khai cho các môn học mới theo chương trình giáo dục phổ thông mới. Đơn cử như môn Tin học và tiếng Anh - bắt buộc từ năm 2022, học sinh từ lớp 3 trở lên phải học và học sinh từ lớp 7 - 12 phải học môn Nghệ thuật - Mỹ thuật. Theo con số thống kê, chỉ riêng các môn học mới này đến năm 2026 sẽ thiếu tổng 26.228 giáo viên.
Đề xuất nâng phụ cấp giáo viên
Về mặt giải pháp, thời gian qua Bộ chính trị, Chính phủ đã giao cho Bộ GD&ĐT cùng các đơn vị tuyển thêm 65.000 chỉ tiêu đến năm 2026. Các Sở GD&ĐT, trường học đã bắt đầu tuyển giáo viên mới.
Cũng tại phiên thảo luận, đại biểu Quốc hội Nguyễn Trường Giang, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật cho biết, đội ngũ giáo viên là lực lượng hùng hậu nhất với khoảng 1,2 triệu người trên tổng số 1,7 triệu biên chế viên chức cả nước. Tuy nhiên, trong 2,5 năm qua, ngành Giáo dục ghi nhận 14,427 giáo viên mầm non và phổ thông rời ghế trường công lập. Như vậy tính trung bình cứ 200 giáo viên thì có 1 người nghỉ việc ở trường công lập.
"Cần tìm hiểu kỹ lưỡng nguyên nhân, căn cơ tình trạng này. Cần có đánh giá thực chất thì mới có giải pháp phù hợp", ông Giang nhấn mạnh và cho rằng, quan trọng phải đánh giá xem giáo viên có bỏ nghề hay không, hay chỉ là chuyển đổi môi trường làm việc. Còn nếu số giáo viên này chuyển sang trường tư để làm việc thì hoàn toàn bình thường và phù hợp với tinh thần xã hội hoá, vẫn là phục vụ cho ngành Giáo dục, cho đất nước.
Trước tình trạng giáo viên thiếu nhiều nhất và bỏ việc nhiều nhất là ở bậc mầm non (số nghỉ việc ở bậc mầm non chiếm trên 40%). Bộ trưởng Bộ GD&ĐT đề nghị Quốc hội xem xét điều chỉnh phụ cấp ưu đãi cho giáo viên bậc mầm non.
“Hiện nay, phụ cấp ưu đãi của giáo viên mầm non đang tính 35%, nếu tốt nhất tăng phụ cấp ưu đãi cho giáo viên mầm non tương tự như phụ cấp ưu đãi của y tế cấp cơ sở, nếu không thì cũng tối thiểu tăng 35% lên 70% ngang với mức ưu đãi cũ của y tế cơ sở. Về phía ngành Giáo dục chúng tôi kiến nghị và rất mong muốn tăng phụ cấp ưu đãi cho giáo viên mầm non”, ông Sơn đề xuất.
Một chính sách nữa để giải quyết thiếu giáo viên, đó là cân nhắc việc giảm biên chế 10%. Ngoài ra, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT cũng đề nghị giám sát, thanh tra, kiểm tra việc tuyển dụng đảm bảo việc tuyển dụng công khai, công bằng, tránh phát sinh tiêu cực trong tuyển dụng giáo viên. Nếu phát sinh vấn đế tiêu cực trong tuyển dụng có thể là một trong những lý do khiến nhiều người không muốn ứng tuyển. Đây là điều hết sức lưu ý, đề phòng.
Đồng thời, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cũng đề nghị các địa phương tăng cường dùng ngân sách địa phương để ký các hợp đồng đối với giáo viên mà không thuộc các chỉ tiêu biên chế. Cũng theo ông Sơn, hiện còn thiếu căn cứ pháp lý cho việc này. Bộ GD&ĐT đang phối hợp với các bộ, ngành để có cơ chế cho các địa phương thực hiện.
Trúc Chi (theo Đại Đoàn Kết, VTC news)