Mới đây, 3 mặt hàng gồm dừa tươi, sầu riêng đông lạnh và cá sấu đã nhận tin vui khi Nghị định thư mở đường cho việc xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc đã được ký kết.
Với tiềm năng từ thị trường 1,4 tỷ dân, dự kiến kim ngạch xuất khẩu dừa tươi của Việt Nam có thể tăng thêm 200 - 300 triệu USD trong năm nay và còn tăng trưởng mạnh trong các năm tiếp theo. Những ngày qua, nhà vườn Đồng bằng sông Cửu Long đang rất phấn khởi với thông tin này.
"Nếu dừa được xuất khẩu thì hơn 60.000 đồng/10 quả cũng có. Nếu không có xuất khẩu, như mấy tháng trước có hơn 20.000 đồng/chục", ông Trần Công Huấn - Hợp tác xã Tập Ngãi, tỉnh Trà Vinh chia sẻ với VTV.
Dừa tươi được đánh giá là ngành hàng "tỷ đô", có triển vọng xuất khẩu lớn. Hiện Việt Nam là một trong những nước sản xuất và xuất khẩu dừa lớn trên thế giới với diện tích trồng khoảng 175.000ha, tập trung chủ yếu ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.
Cục Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), đơn vị tham mưu kỹ thuật cho nghị định thư, đánh giá xuất khẩu dừa tươi không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn tạo động lực cho ngành dừa Việt Nam phát triển bền vững, nâng cao chất lượng sản phẩm để đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế.
Hiện Việt Nam đứng thứ 7 về sản xuất dừa trên toàn thế giới. Ảnh minh họa
Hiệp hội Dừa Việt Nam thống kê, cả nước có khoảng 100 doanh nghiệp liên quan đến dừa, trong đó hơn 40 doanh nghiệp sản xuất chế biến sâu. Bên cạnh sản xuất, các doanh nghiệp còn khai thác một số nguyên liệu, phế phụ phẩm từ dừa, phục vụ các ngành thực phẩm, y tế, mỹ phẩm.
Hiện nay Trung Quốc tiêu thụ dừa rất lớn, trong khi khả năng cung ứng trong nước chỉ 10%. Chính vì thế khi Trung Quốc mở cửa cho trái dừa Việt Nam thì đây sẽ là cơ hội cho các địa phương, nhất là Đồng bằng sông Cửu Long như Trà Vinh hay Bến Tre.
Vườn dừa gần 140 gốc của ông Trần Văn Cống (xã Phong Nẫm, Giồng Trôm, Bến Tre) cứ đều đặn 25 ngày cho thu hoạch một đợt. Nhờ chăm sóc theo quy trình nghiêm ngặt nên năng suất, chất lượng luôn đảm bảo.
Sự thay đổi đến từ nhu cầu thị trường về những sản phẩm chất lượng, an toàn phục vụ xuất khẩu. Tuy nhiên, đây chỉ là con số nhỏ trong gần 80.000 ha của toàn tỉnh Bến Tre hay gần 27.000 ha của Trà Vinh. Chính vì thế, thông tin Trung Quốc mở cửa cho trái dừa tươi của Việt Nam được nhiều nhà vườn và các địa phương đón nhận đầy phấn khởi.
Ông Lê Văn Đông - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Trà Vinh cho biết: "Có hơn 5.500 ha diện tích trồng dừa đạt chứng nhận dừa hữu cơ theo tiêu chuẩn EU, USDA. Các tổ chức CU đang tiếp tục đánh giá cấp chứng nhận hơn 2.700ha cho các huyện, nâng tỷ lệ dừa hữu cơ chiếm 20% tổng diện tích trồng dừa toàn tỉnh".
Hiện Việt Nam đứng thứ 7 về sản xuất dừa trên toàn thế giới. Diện tích trồng dừa vào khoảng 188.000 ha, tập trung chủ yếu ở Đồng bằng sông Cửu Long. Chỉ riêng 4 tỉnh Bến Tre, Trà Vinh, Tiền Giang và Vĩnh Long, tổng diện tích đã vượt 130.000 ha.
Theo báo Công Thương, thời gian qua, các địa phương Đồng bằng sông Cửu Long đã tập huấn, hướng dẫn bà con canh tác dừa theo tiêu chuẩn Global Gap hay hữu cơ. Đây là điều kiện để dừa có mặt ở nhiều thị trường khó tính như Hoa Kỳ, châu Âu…. Sắp tới, với thị trường Trung Quốc, cũng có nhiều quy định, tiêu chuẩn rất khắt khe cần tuân thủ. Chỉ khi chuẩn bị thật tốt thì ngành dừa Việt Nam mới đi được đường dài.
Ông Lê Văn Thiệt - Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết: "Phải tuân thủ kiểm dịch thực vật và vệ sinh an toàn thực phẩm. Về kiểm dịch thực vật thì phải chú ý không có 9 dịch hại mà Trung Quốc quan tâm gồm 5 loài rệp, 1 loài mối, 1 loài bọ cánh cứng hại dừa và 2 loại cỏ. Còn với an toàn thực phẩm thì hướng dẫn bà con quản lý dịch hại, dùng thuốc không để lại dư lượng".
"Các địa phương cần quan tâm hơn nữa việc quản lý các mã số vùng trồng và các cơ sở đóng gói, đặc biệt là duy trì, đảm bảo tuân thủ đúng các điều kiện của Nghị định thư. Đó là việc mà các địa phương phải duy trì thường xuyên, liên tục, không chỉ trong năm 2024", ông Hoàng Trung - Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khuyến cáo.
Theo các doanh nghiệp, việc ký Nghị định thư xuất khẩu dừa chính ngạch sang Trung Quốc sẽ giúp mặt hàng này có cơ hội vượt mốc 1 tỷ USD trong thời gian tới. Đồng thời, tạo động lực phát triển cho nhiều địa phương chủ lực về dừa.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thời gian tới sẽ tiếp tục làm việc chặt chẽ với các cơ quan chức năng Trung Quốc để đảm bảo quá trình triển khai thuận lợi, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp và nông dân Việt Nam tận dụng tối đa cơ hội từ các nghị định thư này.
Hiệp hội Dừa Việt Nam dự báo, kim ngạch xuất khẩu các sản phẩm từ dừa năm nay sẽ đạt 1 tỷ USD. Dù còn nhiều khó khăn, nhưng với nỗ lực đầu tư phát triển sản xuất, ngành hàng dừa sẽ không khó để đạt con số này. Tiềm năng thế mạnh cây dừa càng được phát huy khi thị trường xuất khẩu chính ngạch của loài cây công nghiệp này đang tiếp tục mở rộng.
Minh Hoa (t/h)
