Nhân một lần mua tông đơ cho con trai, tôi vào thanh công cụ tìm kiếm google. Vừa gõ cụm từ "mua tông đơ cắt tóc" hơn 900 nghìn kết quả đã hiện ra với rất nhiều trang có tiêu đề mời gọi hấp dẫn. Từ tông đơ cắt tóc của người lớn đến tông đơ của trẻ em của với mức giá cũng "thượng vàng hạ cám". Nhấp chuột vào một trang web có quảng cáo đang khuyến mãi 50% cho một số loại tông đơ trẻ em, tôi hoa mắt với hàng chục thương hiệu tông đơ cắt tóc có nguồn gốc xuất xứ khác nhau.
Sau khi đỏ mắt đọc thương hiệu, thông số kĩ thuật, cách sử dụng cũng như thời hạn bảo hành, tôi chọn được một sản phẩm có vẻ hợp với mình. Nhưng để chắc ăn, tôi tiếp tục vào một số trang khác cũng rao bán loại mặt hàng này và ngỡ ngàng cùng hãng tông đơ, cùng kiểu dáng sản phẩm đó nhưng giá thì chênh lên gấp rưỡi. Vào thêm một số trang khác, mới thấy mỗi nơi bán một giá khác nhau. Nhiều nơi bán giá cao nhưng lại quảng cáo khá kêu: "Bán thấp nhất cả nước".
"Thả" kinh doanh trên mạng
Khi chọn được một cửa hàng bán với giá rẻ nhất, tôi cầm điện thoại và nhấn máy đặt hàng. Đầu dây bên kia là giọng một người con gái trẻ rất dễ nghe. Cô cho biết, sẽ mang tông đơ đến tận cơ quan, ngoài tiền sản phẩm như in trên trang web thì tôi phải trả thêm 20 nghìn tiền "ship" hàng (tiền vận chuyển). Khi tôi hỏi về nơi bảo hành và thời hạn bảo hành, cô gái ngắc ngứ trong giây lát rồi nói: "Có bất cứ trục trặc gì thì anh bảo hành ở công ty em. Nhưng anh yên tâm đi, chẳng mấy khi máy bị hỏng đâu. Hàng của bên em toàn là hàng Thái xịn".
Nghe lời quảng cáo của cô nhân viên nọ, tôi thấy yên tâm phần nào. Thế nhưng, nhân có việc đi qua khu vực ấy, tôi ghé vào địa chỉ trên trang web để lấy hàng. Tôi như không tin vào mắt mình, địa chỉ ghi trên trang web ấy kì thực lại là nơi bán hàng bún. Tôi hỏi bà bán bún, nơi này trước đó là cửa hàng bán đồ gia dụng như kéo với tông đơ à, bà bán bún trợn tròn mắt: "Tôi bán bún ở đây gần chục năm rồi, có thấy ai bán mấy thứ ấy đâu?".
Tương tự, một lần tôi vào trang mua bán đồ trẻ em. Dù là cửa hàng trên mạng nhưng không khác một siêu thị với tất cả các mặt hàng từ giày dép, quần áo, sữa, bỉm, nước hoa trẻ em, đồ chơi, thảm... phục vụ thượng đế "nhí". Tất cả các mặt hàng đều có giá và những thông tin cơ bản về sản phẩm. Chủ trang web cho biết sẽ giao hàng miễn phí với đơn hàng hơn 500 nghìn đồng trong nội thành. Tuy nhiên, cửa hàng này cũng không xuất hóa đơn cho khách. Chị này thành thật: "Dạo trước, tôi có thuê cửa hàng để bán như bình thường nhưng bị lỗ nặng. Từ đó, tôi để hàng ở nhà và bán online, không mất tiền thuê cửa hàng, tiền thuế, bán giá rẻ hơn nơi khác nên được nhiều người gọi mua". Hỏi thêm về nguồn gốc của sản phẩm chị này một mực: "Em cứ yên tâm, hàng của chị toàn là hàng xịn cả".
Tuy nhiên, chị Nguyễn Thị H. người từng bán mặt hàng đồ trẻ em trên mạng cho hay: "Là một người sành sỏi trong lĩnh vực này lâu năm nên tôi tường tận chân tơ kẽ tóc. Hiện nay có nhiều người không có thời gian ra các cửa hàng mua đồ nên họ chọn cách mua qua mạng. Chỉ cần một cú điện thoại là hàng đã có. Sự tiện dụng ấy đôi khi có mặt trái. Khách hàng chỉ xem qua ảnh mà không được cầm trực tiếp vào sản phẩm, nên không rõ thực hư ra sao có thể cùng mẫu mã đó nhưng khi giao hàng, chủ cửa hàng lại giao hàng nhái, hàng giả, chất lượng kém. Khách hàng khó nhận thấy sự khác biệt chỉ đến khi dùng mới vỡ lẽ. Thế nhưng mang đến đổi hoặc trả lại khó vì có khi địa chỉ kinh doanh cũng chỉ là địa chỉ ảo.
Chị H. cũng tiết lộ, kinh doanh qua mạng rất lãi vì không tốn tiền thuê mặt bằng, hàng hóa lại không bị cơ quan chức năng kiểm soát về nguồn gốc và chất lượng, không bị cơ quan thuế "sờ gáy" nên được lãi đơn lãi kép.
Cơ quan thuế chờ chỉ đạo?
Theo một chuyên gia trong lĩnh vực thuế, hiện nay các cơ quan thuế quản lý thuế bằng hóa đơn, chứng từ, sổ sách kế toán. Còn các cơ sở kinh doanh cá thể thì dựa vào tình hình doanh thu mà ấn định thuế. Tuy nhiên, với hình thức kinh doanh qua mạng thì rất khó quản lý bởi không có cách theo dõi nguồn thu. Bên cạnh đó, quản lý thuế lâu nay được chia theo địa bàn, theo lĩnh vực nên khi xã hội phát sinh loại hình kinh doanh mới thì chưa có cách quản lý.
Theo luật sư Phạm Thế Truyền (công ty luật hợp danh Thiên Thanh) thì, những cửa hàng bán hàng qua mạng về nguyên tắc phải đóng thuế như những cửa hàng kinh doanh thông thường. Tuy nhiên, lâu nay chúng ta chưa thu được tiền thuế từ hình thức kinh doanh qua mạng là do cơ quan thuế chưa mặn mà với chuyện này. Còn nếu làm rốt ráo thì việc kiểm soát thuế kinh doanh qua mạng không có gì khó khăn. Các cơ quan thuế có thể lập những nhóm để chuyên theo dõi kinh doanh qua mạng. Mỗi quận, huyện chia ra những đơn vị để giám sát, dựa vào những địa chỉ kinh doanh để đến thu thuế.
Trao đổi với PV báo Người đưa tin, ông Nguyễn Văn Hổ, phó cục trưởng cục Thuế Hà Nội cho biết: "Hiện nay việc quản lý và thu thuế với các cơ sở kinh doanh online hay còn gọi là kinh doanh điện tử còn gặp nhiều khó khăn. Khó từ nhiều phía, trong đó có lĩnh vực pháp lý. Trước đây chúng ta chưa có văn bản nào đề cập đến vấn đề này. Từ một vài năm trở lại đây, vấn đề kinh doanh trên mạng mới trở nên phát triển và được các phương tiện truyền thông đại chúng nhắc đến nhiều hơn, các cục thuế cơ sở cũng phản ánh những vướng mắc trong vấn đề thu thuế những cơ sở này. Khi nền kinh tế thị trường phát sinh thêm vấn đề mới thì chúng ta cũng phải có văn bản chính sách sao cho phù hợp. Tôi được biết, mới đây bộ Tài chính cũng đã đề cập đến vấn đề này và đang tìm hướng giải quyết. Chúng tôi cũng đang chờ chỉ đạo, khi có Thông tư hướng dẫn thì các cơ quan thuế địa phương mới có cơ sở để thực hiện được".
Thành Huế
