Quốc hội yêu cầu sớm lập sàn giao dịch vàng
Tại Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV (diễn ra vào đầu tháng 12/2025), Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về tiếp tục thực hiện các nghị quyết giám sát chuyên đề và chất vấn từ khóa XIV, XV. Trong đó, Quốc hội đặc biệt yêu cầu khẩn trương nghiên cứu, đề xuất giải pháp và lộ trình phù hợp để thành lập sàn giao dịch vàng quốc gia, nhằm tăng cường quản lý thị trường vàng, đảm bảo minh bạch, cạnh tranh lành mạnh và ổn định kinh tế vĩ mô.
Yêu cầu này xuất phát từ bối cảnh thị trường vàng Việt Nam biến động mạnh, với chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới thường xuyên lên mức 10-15%, dẫn đến tình trạng đầu cơ, găm hàng, buôn lậu và thao túng giá. Nhiều đại biểu Quốc hội, như đại biểu đoàn TP Hải Phòng, nhấn mạnh cần tổ chức lại thị trường sau khi sửa Nghị định 24/2012/NĐ-CP về kinh doanh vàng, đồng thời thiết lập sàn giao dịch tập trung để kiểm soát cung cầu, giảm rủi ro hệ thống.
Trước đó, từ tháng 5/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ đạo tại Thông báo 211-TB/VPTW, giao Ngân hàng Nhà nước (NHNN) nghiên cứu thành lập sàn giao dịch vàng hoặc tích hợp vào Sở giao dịch hàng hóa. Tháng 11/2025, Chính phủ ban hành Nghị quyết 366/NQ-CP, yêu cầu NHNN đẩy nhanh nghiên cứu. Đến phiên họp thường kỳ tháng 11/2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính đặt "hạn chót" trình cấp thẩm quyền trong tháng 12/2025.
Mô hình sàn giao dịch dự kiến tập trung vào vàng vật chất, làm kênh phân phối vàng nguyên liệu nhập khẩu, với yêu cầu báo cáo định kỳ, kiểm toán hệ thống và học hỏi kinh nghiệm quốc tế. Điều này không chỉ giúp ổn định giá vàng mà còn khai thác nguồn lực vàng trong dân, hỗ trợ kiểm soát lạm phát và tăng trưởng kinh tế. Quốc hội nhấn mạnh NHNN phải phối hợp chặt chẽ với các bộ ngành, tăng cường thanh tra để ngăn chặn vi phạm.
Giá vàng bật tăng, chứng khoán vọt lên sau quyết định ‘giải tỏa áp lực’ của Fed
Sáng 11/12/2025, giá vàng và chứng khoán Mỹ bứt phá mạnh mẽ sau quyết định của Fed cắt giảm lãi suất qua đêm 0,25 điểm phần trăm, đưa mức lãi suất chủ chốt về 3,5%-3,75%/năm – lần hạ thứ ba trong năm nay, đúng kỳ vọng thị trường. Động thái này được đánh giá "giải tỏa áp lực" cho tài sản rủi ro, dù Fed thận trọng dự báo chỉ một lần cắt giảm trong 2026 do lạm phát vẫn ở 2,8% (tháng 9), cao hơn mục tiêu 2%.
Vàng và chứng khoán vọt tăng
Giá vàng giao ngay quốc tế vọt lên 4.248 USD/ounce, tăng gần 19 USD ( 0,45%) chỉ vài giờ sau thông báo, chấm dứt 3 tuần lao dốc. Đồng USD suy yếu, chỉ số DXY giảm 0,2% xuống 98,58 điểm, hỗ trợ kim loại quý. Trên Phố Wall, Dow Jones tăng gần 500 điểm ( 1,1%), S&P 500 0,7%, Nasdaq 0,3%, nhờ tín hiệu "bồ câu" từ Fed: bắt đầu mua 40 tỷ USD tín phiếu kho bạc ngắn hạn từ 12/12 để giảm áp lực thanh khoản, nhấn mạnh thị trường lao động suy yếu (loại bỏ cụm "thất nghiệp thấp").
Chủ tịch Fed Jerome Powell khẳng định cần "chờ đợi và quan sát", loại trừ khả năng tăng lãi suất, chuyển trọng tâm hỗ trợ tăng trưởng thay vì kiềm chế lạm phát. Thị trường đặt cược 77% Fed sẽ cắt thêm hai lần 2026 (theo CME FedWatch), cao hơn dự báo chính thức. Lợi suất trái phiếu ngắn hạn giảm nhanh, trái ngược xu hướng toàn cầu tăng cao (cao nhất 2009), dấy lo chu kỳ nới lỏng sắp kết thúc.
Gần cuối nhiệm kỳ, Powell đối mặt bất đồng nội bộ; Tổng thống Trump ưu tiên ứng viên ủng hộ lãi suất thấp như Kevin Hassett (xác suất 72%). Tín hiệu tích cực này thúc đẩy kinh tế, chứng khoán và hàng hóa thế giới, xóa tan lo ngại "diều hâu" từ Fed.
Quốc hội chốt thêm 3 trường hợp Nhà nước thu hồi đất từ 2026
Sáng 11/12/2025, Quốc hội thông qua Nghị quyết tháo gỡ khó khăn thực hiện Luật Đất đai với hơn 90% đại biểu tán thành, bổ sung thêm 3 trường hợp Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội, áp dụng từ 1/1/2026.
Thứ nhất: Thu hồi đất thực hiện dự án khu thương mại tự do hoặc trung tâm tài chính quốc tế.
Thứ hai: Khi chủ đầu tư đã thỏa thuận đền bù với trên 75% diện tích và trên 75% số người có đất bị thu hồi, HĐND cấp tỉnh xem xét, quyết định thu hồi phần đất còn lại để giao cho chủ đầu tư.
Thứ ba: Thu hồi đất để tạo quỹ đất thanh toán hợp đồng BT, cho thuê đất hoặc tiếp tục sản xuất kinh doanh.
Hiện Luật Đất đai có 32 trường hợp thu hồi đất phát triển kinh tế - xã hội, chủ yếu cho công trình công cộng, trụ sở cơ quan, dự án quan trọng quốc gia (khu công nghiệp, khu công nghệ cao, lấn biển...).
Nghị quyết cũng quy định từ 2026, bồi thường thu hồi đất theo bảng giá đất do HĐND cấp tỉnh ban hành (xây dựng theo loại, vị trí, khu vực), thay vì giá đất cụ thể như hiện nay. Bảng giá được điều chỉnh khi cần.
Về thủ tục, trước thu hồi phải thông báo tối thiểu 60 ngày (đất nông nghiệp) hoặc 120 ngày (đất phi nông nghiệp). Phương án bồi thường phải niêm yết công khai 10 ngày tại UBND xã. Nếu còn ý kiến không đồng thuận, cơ quan quản lý phải tổ chức đối thoại trong 30 ngày.
Các quy định này nhằm tăng tính minh bạch, đảm bảo quyền lợi người dân và tháo gỡ vướng mắc thực thi Luật Đất đai mới.
Nhiều ngân hàng nâng lãi suất kỳ hạn ngắn lên kịch trần
Đầu tháng 12/2025, nhiều ngân hàng thương mại tiếp tục tăng lãi suất tiết kiệm, đặc biệt đẩy lãi suất kỳ hạn ngắn (dưới 6 tháng) lên mức trần 4,75%/năm do Ngân hàng Nhà nước quy định. Các nhà băng như OCB (ngày 9/12), Sacombank (5/12), BVBank, NCB (8/12), cùng VIB, NamABank, MBV, CIMB đã áp dụng mức trần này cho một số khoản tiền gửi, đặc biệt tiền gửi lớn hoặc gửi online.
Cụ thể, OCB nâng lãi suất kỳ hạn 2-5 tháng lên 4,75% (từ 500 triệu đồng), Sacombank áp 4,75% cho kỳ hạn 3-6 tháng online, NCB đẩy kỳ hạn 5 tháng online lên 4,75%. Nhiều ngân hàng còn tăng mạnh lãi suất kỳ hạn dài hơn, như OCB 6,2% (12 tháng), NCB 6,2%, Sacombank 5,8%.
Nguyên nhân chính là cuộc cạnh tranh hút tiền gửi cuối năm, khi nhu cầu cho vay tăng cao. Tín dụng toàn nền kinh tế đến cuối tháng 11 vượt mục tiêu 16%, mức cao nhất nhiều năm, trong khi huy động vốn chậm hơn, đẩy tỷ lệ LDR ngành lên 111% - cao nhất 5 năm. Các ngân hàng nhỏ chịu áp lực thanh khoản lớn do phụ thuộc nguồn vốn ngắn hạn.
Bên cạnh tăng lãi suất, nhiều nhà băng tung khuyến mãi cộng thêm lãi, tặng tiền mặt, hiện vật. Đồng thời, lãi suất cho vay cũng nhích lên 0,5-1%, một số ngân hàng lớn dừng ưu đãi vay mua nhà.
Xu hướng này cho thấy mặt bằng lãi suất tiết kiệm đang tăng trở lại sau thời gian dài thấp, kéo theo áp lực lên lãi suất cho vay trong những tháng cuối năm.
Giá vàng diễn biến rất lạ
Giá vàng ngày 10/12 ghi nhận diễn biến trái chiều khá bất thường: vàng miếng trong nước tăng mạnh, trong khi giá vàng thế giới lại giảm. Tính đến tối 10/12, các doanh nghiệp lớn như SJC, Doji, PNJ và Bảo Tín Minh Châu đồng loạt nâng giá vàng miếng lên mức 152,7 triệu đồng/lượng mua vào và 154,7 triệu đồng/lượng bán ra, tăng 1 triệu đồng mỗi chiều so với phiên trước. Đây là mức giá cao nhất trong nhiều tuần trở lại đây.
Giá vàng ngày 10/12 ghi nhận diễn biến trái chiều
Ngược lại, giá vàng nhẫn có xu hướng ổn định. Nhẫn 9999 Doji giữ nguyên ở mức 149,5–152,5 triệu đồng/lượng. SJC điều chỉnh giá nhẫn loại 1–5 chỉ tăng 800.000 đồng/lượng, đạt 149,6–152,1 triệu đồng/lượng. Trong khi đó, Bảo Tín Minh Châu giữ nguyên mức 150,5–153,5 triệu đồng/lượng. Như vậy, biến động chủ yếu tập trung ở vàng miếng, còn vàng nhẫn tương đối ít thay đổi.
Trên thị trường quốc tế, giá vàng thế giới giảm 10 USD/ounce, xuống còn 4.196 USD/ounce; vàng tương lai giao tháng 2/2026 đứng ở 4.224 USD/ounce. Giá vàng thế giới đang đi ngang quanh vùng 4.200 USD/ounce nhưng chịu áp lực giảm do nhà đầu tư tái cơ cấu danh mục và tâm lý chờ đợi tín hiệu từ Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed). Cuộc họp báo của Chủ tịch Jerome Powell, cùng các dự báo kinh tế mới, được kỳ vọng sẽ quyết định xu hướng vàng thời gian tới. Ngoài ra, rủi ro địa chính trị vẫn là yếu tố nâng nhu cầu trú ẩn.
Do vàng trong nước tăng mạnh trong khi vàng thế giới giảm, chênh lệch giữa hai thị trường lên tới khoảng 21 triệu đồng/lượng (quy đổi theo tỷ giá Vietcombank, chưa gồm thuế phí). Diễn biến trái ngược này tiếp tục cho thấy sự tách rời rõ rệt giữa thị trường vàng Việt Nam và thế giới.
Quốc hội chốt nhiều thay đổi mới về thuế thu nhập cá nhân, triệu người hưởng lợi
Quốc hội đã thông qua Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) sửa đổi với hơn 92% đại biểu tán thành, mang đến nhiều thay đổi quan trọng và giúp hàng triệu người không còn phải nộp thuế. Điểm nổi bật nhất là điều chỉnh biểu thuế lũy tiến từng phần từ 7 bậc xuống còn 5 bậc, đồng thời nới rộng khoảng cách giữa các bậc để tránh tình trạng tăng thuế đột ngột như trước.
Theo biểu thuế mới, mức thuế thấp nhất 5% áp dụng cho thu nhập đến 10 triệu đồng/tháng. Mức thuế cao nhất 35% vẫn được giữ nhưng chỉ áp dụng cho thu nhập trên 100 triệu đồng/tháng, thay vì 80 triệu như hiện nay. Bộ Tài chính đánh giá mức 35% là hợp lý và tương đồng với nhiều nước trong khu vực. Biểu thuế mới áp dụng cho kỳ tính thuế năm 2026; từ 2027, người nộp thuế sẽ quyết toán thuế của năm 2026.
Quan trọng hơn, mức giảm trừ gia cảnh được nâng đáng kể: 15,5 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế và 6,2 triệu cho mỗi người phụ thuộc. Với mức này, nhiều nhóm thu nhập rơi vào diện không phải nộp thuế TNCN. Cụ thể: người không có người phụ thuộc, thu nhập 17 triệu đồng/tháng; người có 1 người phụ thuộc, thu nhập 24 triệu đồng/tháng; và người có 2 người phụ thuộc, thu nhập 31 triệu đồng/tháng đều không phát sinh thuế phải nộp sau khi khấu trừ bảo hiểm và giảm trừ gia cảnh.
Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết cải cách này giúp giảm nghĩa vụ thuế cho toàn bộ người nộp thuế, đặc biệt là nhóm thu nhập trung bình – thấp. Dự kiến ngân sách sẽ giảm thu khoảng 8.740 tỷ đồng, nhưng đổi lại sẽ hỗ trợ mạnh mẽ sức mua và đời sống người dân trong bối cảnh chi phí tăng cao thời gian qua.
Cổ phiếu Vingroup chạm sàn
Cổ phiếu Vingroup (VIC) giảm mạnh trong phiên 10/12, chạm sàn 148.800 đồng và rơi vào tình trạng không có bên mua, với gần 1,3 triệu đơn vị dư bán tại giá sàn. Đây là phiên giảm sâu nhất của VIC trong nửa năm, sau chuỗi tăng nóng trước đó. Các cổ phiếu cùng hệ sinh thái cũng lao dốc: VPL giảm sàn, VHM mất 3,7% và VRE giảm 6,3%.
Sự sụt giảm mạnh của nhóm Vingroup đã kéo VN-Index giảm hơn 28 điểm, đóng cửa sát 1.719 điểm – mức giảm mạnh nhất trong một tháng. Riêng VIC khiến chỉ số mất gần 11 điểm. Trên sàn HOSE, số mã giảm (188) áp đảo số mã tăng (120), dù trong nhóm vốn hóa lớn, cổ phiếu tăng lại nhỉnh hơn khi có 14 mã tăng và 12 mã giảm.
Thị trường ghi nhận sự phân hóa mạnh giữa các nhóm ngành. Trong nhóm ngân hàng, SHB, TCB và EIB giảm nhẹ, trong khi MBB và HDB tăng khoảng 2%, trở thành lực đỡ quan trọng giúp thị trường không giảm sâu hơn; VPB, CTG và VCB cũng giữ được sắc xanh. Nhóm chứng khoán giao dịch tích cực bất chấp xu hướng chung, với SSI tăng 1,7% và các mã TCX, HCM, VCI tăng quanh 1%.
Ngược lại, nhóm bất động sản chịu ảnh hưởng nặng nề từ diễn biến của VIC, đồng loạt giảm điểm. Các mã KDH, PDR, DIG, NLG mất hơn 1%, ngoại trừ QCG tăng trần lên 15.400 đồng với dư mua lớn. Tâm lý nhà đầu tư thận trọng khiến giá trị giao dịch toàn thị trường chỉ đạt dưới 20.000 tỷ đồng – thấp nhất trong ba tuần. VIC và VHM dẫn đầu thanh khoản với giá trị khớp lệnh lần lượt 996 tỷ và 812 tỷ đồng. Khối ngoại tiếp tục bán ròng mạnh, rút hơn 2.220 tỷ đồng, tập trung bán STB và VIC, trong khi mua rải rác một số cổ phiếu ngân hàng và thép.
Bảo hiểm tiền gửi chi trả sớm, không cần chờ ngân hàng phá sản
Quốc hội đã thông qua Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi) với hơn 94% đại biểu tán thành, trong đó điểm mới quan trọng là cho phép chi trả bảo hiểm tiền gửi sớm, không cần chờ ngân hàng phá sản như trước. Quy định này áp dụng từ ngày 1/5/2026 và nhằm ngăn chặn nguy cơ đổ vỡ dây chuyền, đồng thời ổn định tâm lý người gửi tiền.
Theo luật mới, bảo hiểm tiền gửi sẽ được chi trả trong ba trường hợp. Thứ nhất, khi Ngân hàng Nhà nước phê duyệt phương án phá sản của tổ chức tín dụng hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài mất khả năng chi trả – tiếp tục duy trì quy định hiện hành. Thứ hai, khi Ngân hàng Nhà nước đình chỉ hoạt động nhận tiền gửi đối với tổ chức tín dụng bị kiểm soát đặc biệt và có mức lỗ lũy kế vượt quá 100% vốn điều lệ. Thứ ba, khi cơ quan quản lý yêu cầu chi trả sớm để đảm bảo an toàn hệ thống, trật tự và an toàn xã hội.
Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết việc bổ sung hai trường hợp mới giúp chi trả kịp thời hơn ngay khi tổ chức tín dụng có dấu hiệu mất an toàn, từ đó bảo vệ tốt hơn quyền lợi người gửi tiền. Luật mới cũng giao Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quy định hạn mức chi trả theo từng thời kỳ. Hiện mức chi trả tối đa là 125 triệu đồng; một số đại biểu đề xuất tăng gấp đôi nhằm phù hợp thực tế.
Ngoài ra, bảo hiểm tiền gửi được trao thêm vai trò trong xử lý tổ chức tín dụng yếu kém, tham gia đánh giá tính khả thi các phương án phục hồi, sáp nhập, chuyển nhượng hoặc phá sản. Tổ chức bảo hiểm tiền gửi còn được phép cho vay đặc biệt đối với ngân hàng tham gia bảo hiểm, không lãi suất và có thể không cần tài sản bảo đảm. Khi quỹ dự phòng không đủ, đơn vị này được vay 0% từ Ngân hàng Nhà nước để đảm bảo chi trả sớm.
Trung Nguyên
